Στο διάστημα του πρώτου επταμήνου του έτους, οι εισαγωγές ξεπέρασαν τις εξαγωγές κατά 2,250 δις €, ποσό κατά 170 εκατομμύρια μεγαλύτερο από το προηγούμενο έτος. Έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου έχουν πάρα πολλά κράτη αλλά, τα περισσότερα απ’ αυτά καταφέρνουν να το καλύπτουν με άλλους τρόπους, π.χ. μέσω του ισοζυγίου πληρωμών.

Η κατάσταση γίνεται σοβαρή όταν το έλλειμμα γίνει χρόνιο, όπως στην περίπτωση της Βουλγαρίας. Κοιτώντας τα στατιστικά στοιχεία της τελευταίας δεκαετίας, δύσκολα ανακαλύπτουμε κάποιο έτος με θετικό εμπορικό ισοζύγιο στις εξαγωγές των βουλγαρικών προϊόντων. Αν προσθέσουμε σ' αυτό το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού, το οποίο αυξάνεται σημαντικά τους τελευταίους μήνες, πλησιάζοντας το ευρωπαϊκό όριο του 3% του ΑΕΠ, η κατάσταση γίνεται πολύ ανησυχητική.

Βασικοί εμπορικοί εταίροι των βουλγαρικών επιχειρήσεων είναι οι χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο διάστημα του πρώτου εξαμήνου του έτους, οι εξαγωγές προς τις χώρες αυτές αυξήθηκαν κατά 3%, όμως οι εισαγωγές τις ξεπέρασαν φτάνοντας στο 4%. Η διαφορά είναι της τάξεως του 1,2 δις €.

Η Βουλγαρία έχει ιδιαίτερα δραστήριες εμπορικές σχέσεις με την Γερμανία, Ιταλία, Ρουμανία, Ελλάδα, Γαλλία και Βέλγιο. Φυσικά, το εμπόριο δεν περιορίζεται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην περίπτωση των τρίτων χωρών, όπως Τουρκία, Σιγκαπούρη, Ρωσία, Δημοκρατία της Μακεδονίας και Σερβία, η μείωση των εξαγωγών είναι της τάξεως του 12% και των εισαγωγών 6%. Το τελικό αποτέλεσμα είναι κι εδώ αρνητικό μια και η διαφορά ξεπερνά το ποσό του 1 δις €.

Το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει, από τα στοιχεία που προαναφέραμε, είναι ότι τα βουλγαρικά προϊόντα δεν πουλιούνται εύκολα στο εξωτερικό, ότι η βουλγαρική οικονομία εξαρτάται, σε σημαντικό βαθμό, από τις εισαγωγές και ότι η διαφορά εσόδων–εξόδων στο εξωτερικό εμπόριο θα πρέπει, αργά ή γρήγορα, να εξισωθεί. Ένα άλλο, εξαιρετικά σημαντικό πρόβλημα, είναι το τι προϊόντα εξάγει η Βουλγαρία.

Στο διάστημα του πρώτου 6μήνου του 2014, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους, η μεγαλύτερη αύξηση των εισαγωγών αφορούσε στην εξαγωγή λιπών, ελαίων και κεριού – προϊόντων τα οποία έχουν χαμηλό δείκτη επεξεργασίας και δεν αποφέρουν υψηλό ΦΠΑ. Εξάγουμε κυρίως πρώτες ύλες και προϊόντα με χαμηλό δείκτη προστιθέμενης αξίας.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των εισαγωγών μας αφορά άμεσα καταναλώσιμα προϊόντα, τα οποία δεν δημιουργούν πρόσθετα κέρδη. Εκτός αυτών εισάγουμε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, τα οποία, με εξαίρεση ένα μικρό ποσοστό, δεν έχουν επενδυτικό προορισμό. Για το λόγο αυτό, στην περίπτωση των εξαγωγών βουλγαρικών προϊόντων προς τις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σημειώνεται στον τομέα των έτοιμων προϊόντων. Το αυτό ισχύει και στις εισαγωγές μας από τρίτες χώρες, με την ποσοστιαία αύξηση να πλησιάζει το 20%.

Όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η Βουλγαρία χρειάζεται επειγόντως επενδύσεις. Επενδύσεις στην βιομηχανία και τις υποδομές. Επενδύσεις τόσο από το εσωτερικό, όσο και από το εξωτερικό. Επενδύσεις οι οποίες να οδηγήσουν στον εκσυγχρονισμό της, να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά της και να μετατρέψουν την δομή των εισαγωγών και εξαγωγών προς όφελος των υψηλών τεχνολογιών και των προϊόντων με υψηλό δείκτη προστιθέμενης αξίας.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης