Το 2014 συμπληρώνονται 1000 χρόνια από τον θάνατο του Βούλγαρου βασιλιά Σαμουήλ, που είναι γνωστός με την μακροχρόνια υπεράσπιση της ανεξαρτησίας του κράτους σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο. Ο Σαμουήλ είναι γιός του άρχοντα Νικόλα, για τον οποίο θεωρείται πώς ήταν εξουσιαστής της περιοχής Σρεντέτς.

"Για την εποχή του είναι χαρακτηριστικός ο συνεχής αγώνας με το Βυζάντιο", αναφέρει σε συνέντευξη για την Βουλγαρική ραδιοφωνία ο υφηγητής Γκεόργκι Νικόλοφ από την Ιστορική Σχολή του Πανεπιστημίου Σόφιας "Άγιος Κλήμης της Αχρίδας". "Αυτός ο αρκετά μακρύς πόλεμος αρχίζει το 968 πριν ο Σαμουήλ γίνει βασιλιάς. Τελικά οδηγεί το βουλγαρικό βασίλειο σε πλήρη εξάντληση των ανθρώπινων κα των υλικών δυνάμεων. Ενώ αυτήν την εποχή το Βυζάντιο είναι τεράστια αυτοκρατορία, που καταλαμβάνει σχεδόν όλη την Μικρά Ασία, τα Βαλκάνια και εν μέρει – την σημερινή Ιταλία.

Τι προσωπικότητα ήταν ο βασιλιάς Σαμουήλ – ηρωική ή τραγική;
"Εάν βασιστούμε στα όσα γράφουν οι πηγές, για τον ίδιο λένε, ότι ήταν άνδρας, που δεν γνώριζε την ηρεμία", αναφέρει ο υφηγητή Νικόλοφ. "Συνεχώς πολεμούσε. Από την άλλη, ο θάνατός του ήταν πραγματικά τραγικός – ο ίδιος είδε πώς 15.000 στρατιώτες του επιστρέφουν από αιχμαλωσία τυφλωμένοι, αφού σε κάθε 100 πολεμιστές ένας ήταν με ένα μάτι, για να βοηθά τους υπόλοιπους. Γι' αυτόν τον λόγο ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Βασίλειος Β' απέκτησε την επωνυμία "Βουλγαροκτόνο". Βλέποντάς τους ο Σαμουήλ πιθανώς παθαίνει καρδιακό και λίγες μέρες μετά πεθαίνει. Ο ίδιος είναι μεγάλος εξουσιαστής, ο οποίος, ακόμη πριν καθίσει στον θρόνο, άφησε τον τσάρο Ρόμαν να βασιλεύει μέχρι τον θάνατό του το 997, αλλά μπορούμε να πούμε, ότι ο Σαμουήλ κρατούσε τα ινία του κράτους από το 976 μέχρι το 1014. Μόνο 4 χρόνια μετά τον θάνατο του Σαμουήλ, η Βουλγαρία κατακτήθηκε, ο ίδιος, δηλαδή, βοήθησε, για να διατηρηθεί το βουλγαρικό βασίλειο για μία περίοδο περίπου 40 ετών".

Στα 1000 χρόνια από τον θάνατο του Σαμουήλ θα αφιερωθεί η διεθνής επιστημονική συνδιάσκεψη "Η Νοτιοανατολική Ευρώπη το δεύτερο ήμισυ του 10 αιώνα και τις αρχές του 11ου – ιστορία και πολιτισμός". Στο φόρουμ θα λάβουν μέρος επιστήμονες από 14 κράτη – από την Ευρώπη και την Αμερική. Από τις εκδόσεις, που θα κυκλοφορήσουν για την επέτειο, είναι συλλογή της καθηγήτριας Βασίλκα Τάπκοβα-Ζαήμοβα με ιστορικές πηγές για τον ξακουστό εξουσιαστή και την εποχή του. Ενδιαφέρον προκαλεί και το βιβλίο του καθηγητή Καζιμίρ Ποπκωντσαντίνοφ και της καθηγήτριας Άννα-Μαρία Τοτομάνοβα για τις κυριλλικές επιγραφές από την εποχή του Σαμουήλ. Προετοιμάζονται και εκθέσεις στα κεντρικά μουσεία της Σόφιας.