Στις 13 Ιανουαρίου κλείνουν 160 χρόνια από την γέννηση του Στέφαν Σταμπολόφ - επαναστάτη, ποιητή και πολιτικού. Όσο και αμφιλεγόμενες να είναι οι απόψεις για τον ρόλο του Σταμπολόφ στην ιστορία της χώρας, ένα πράγμα δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς. Την περίοδο της πρωθυπουργίας του - 1887-1894, η Βουλγαρία εξελίσσεται ευρωπαϊκά και η γαλλική εφημερίδα "Figaro" γράφει: "Ο Σταμπολόφ συμβολίζει την βουλγάρικη ενέργεια".

Κατά τον καθηγητή Μίλκο Παλαγκούρσκι από το πανεπιστήμιο του Βελίκο Τίρνοβο "Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος" λίγοι είναι οι πολιτικοί σε παγκόσμιο επίπεδο που να μπορούν να συγκριθούν με τον Στέφαν Σταμπολόφ, ο οποίος στα 41 χρόνια της ζωής του συνέβαλε στην πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και στην επανίδρυση του νέου βουλγάρικου κράτους.

"Ο Στέφαν Σταμπολόβ γεννήθηκε στις 31 Ιανουαρίου του 1854 σε μια απλή οικογένεια στο Τίρνοβο. 23 χρονών, ως μαθητής της Ιερατικής Σχολής της Οδησσού, συμμετέχει στο κίνημα για την ανεξαρτησία της Βουλγάρικης Εκκλησίας και μετά γίνεται συνεργάτης του απόστολου της βουλγάρικης ελευθερίας, Βασίλ Λέφσκι. Ο Σταμπολόφ ηγείται της επανάστασης στη Στάρα Ζαγκόρα και έπειτα συμμετέχει στην οργάνωση της επανάστασης του Απρίλη 1876. Το νεαρό της ηλικίας του δεν του επιτρέπει να συμμετάσχει στην ψήφιση του Συντάγματος αλλά η μοίρα του, του επιφυλάσσει σημαντικό ρόλο στην μετέπειτα βουλγάρικη ιστορία", αναφέρει ο καθ. Παλαγκούρσκι.

"Ο Στέφαν Σταμπολόφ περνά από όλες τις πολιτικές θέσεις ως αρχηγός πολιτικού κόμματος, βουλευτής, πρωθυπουργός και αντιβασιλέας", λέει ο καθηγητής Παλαγκούρσκι. "Καταφέρνει να επιβάλει πειθαρχία στην Βουλή και επηρεάζει στις αποφάσεις τους τον πρίγκιπαΑλέξανδρο Μπάτενμπερκ και τον βασιλιά Φερδινάνδο. Το Λαϊκό Φιλελεύθερο Κόμμα του αποτελεί σημαντικό παράγοντα στον κοινωνικο-οικονομικό και πολιτικό εκσυγχρονισμό της Βουλγαρίας".

Κατά την περίοδο που είναι πρωθυπουργός τίθενται σε λειτουργία θεσμοί που υπάρχουν μέχρι και σήμερα - το Πανεπιστήμιο Σόφιας και το Τυπογραφείο, ο σιδηρόδρομος, ταχυδρομεία και λιμάνια, στη χώρα οργανώνεται η πρώτη διεθνής έκθεση.

Ως αντιπρόσωπος στην Ιδρυτική Συνέλευση από τη Θράκη και Μακεδονία. Ο Σταμπολόφ είναι στα μέσα, με άσπρο καλπάκι

"Ο Στέφαν Σταμπολόφ εκπροσωπεί την ευρωπαϊκή ανάπτυξη της Βουλγαρίας", λέει ο καθηγητής. "Τον καιρό της πρωθυπουργίας του οι νόμοι τηρούνται, η αστυνομία και ο στρατός εκτελούν τα καθήκοντά τους, δίνεται βάση στο εκπαιδευτικό σύστημα".

Στο βιβλίο του "Στέφαν Σταμπολόφ - η βουλγάρικη ενέργεια" ο συγγραφέας Ντιμίταρ Ιβανόφ παραθέτει τις αναμνήσεις του Πέταρ Γκούντεφ που υπήρξε φίλος του Σταμπολόβ και διατέλεσε επίσης πρωθυπουργός της Βουλγαρίας. "Ο Σταμπολόβ επέβαλε την γνώμη του", θυμάται ο Γκούντεφ. "Έλεγε "Θέλω!" ή "Αυτή είναι η απόφασή μου" και αναλάμβανε την ευθύνη για την μοίρα της χώρας χωρίς να κρύβεται πίσω από την Βουλή ή την κορώνα. Είχε όμως και αρκετούς εχθρούς οι οποίοι φρόντισαν να τον βγάλουν από την μέση".


Το μνημείο του Σταμπολόφ στο κέντρο της Σόφιας

Ο Στέφαν Σταμπολόφ δολοφονείται το 1895, έχοντας αφήσει ανεξίτηλο ίχνος στην πολιτική ζωή της χώρας στην οποία κληρονόμησε την επιθυμία για ένα ευρωπαϊκό μέλλον.

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου