Οι νέοι Βούλγαροι έχουν μπερδεμένες και από κάποιες απόψεις εντελώς λανθασμένες αντιλήψεις για το ολοκληρωτικό μας παρελθόν, δείχνει μια πρόσφατη εθνική έρευνα. Αποδείχτηκε πως για πολλούς από αυτούς, έννοιες όπως το Σιδηρούν παραπέτασμα, η κομμουνιστική δικτατορία και το στρατόπεδο συγκέντρωσης δεν σημαίνουν τίποτα. Μέρος των ερωτηθέντων απάντησαν πως Γκουλάγκ είναι μηχανή αναζήτησης στο Διαδίκτυο ή είδος φαγητού, κατά πάσα περίπτωση μπερδεύοντάς το με την ουγγαρέζικη σούπα γκουλάς.

Παρότι δεν έχουν ξεκάθαρη άποψη για τον κομμουνισμό, πολλοί είναι αυτοί που μοιράζονται πως δεν θα είχαν αντίρρηση να ζουν τον καιρό του πρώην κομμουνιστικού ηγέτη Τόντορ Ζίβκοφ παρά στην σύγχρονη κοινωνία που μαστίζεται από οικονομικές κρίσεις, μαζικές διαμαρτυρίες και έλλειψη προοπτικής.

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως για την αμάθεια αυτής της γενιάς, γεννημένης μετά το κρίσιμο 1989, υπαίτιο είναι το περιεχόμενο των σχολικών εγχειριδίων ιστορίας στα οποία το 45ετές μας κομμουνιστικό παρελθόν έχει περιοριστεί σε κάμποσες μόνο σελίδες. Να μην μιλήσουμε για το ότι οι ημερομηνίες και τα γεγονότα αυτής της αμφιλεγόμενης περιόδου δεν σχολιάζονται. Αυτά τα θέματα δεν μπαίνουν και στις εισαγωγικές εξετάσεις των πανεπιστημίων.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της εθνικής έρευνας το 14% από τους ερωτηθέντες ορίζουν την περίοδο 1945-1989 σαν "μάλλον δημοκρατική", ενώ το 40% είναι πεπεισμένοι πως ο πρώην κομμουνιστικός ηγέτης Τόντορ Ζίβκοφ υποστήριζε την ελευθερία και την δημοκρατία.

Πιο εντυπωσιακές είναι οι ιστορίες των γονιών μας για τη φτηνή κεντρική θέρμανση, για τους δωρεάν παιδικούς σταθμούς και τις πολύ φτηνές παραθερίσεις από τις ελάχιστες πληροφορίες σχετικά για την λογοκρισία και την πολιτική καταστολής την εποχή εκείνη.


Φωτογραφία: Βενέτα Νικόλοβα

Σχεδόν 80% των νέων αναρωτιούνται τι σημαίνει Γκουλάγκ, το 41% δεν έχει ακούσει για το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπέλενε στη Βουλγαρία ενώ το 42% δεν γνωρίζουν πως ο Χίτλερ και ο Στάλιν ήταν δικτάτορες.

Το 2008 η Βουλγαρία υπέγραψε με άλλες 6 πρώην σοσιαλιστικές χώρες την Δήλωση της Πράγας για την ευρωπαϊκή συνείδηση και τον κομμουνισμό, η οποία καταδικάζει τις βιαιοπραγίες αυτών των καθεστώτων και καλεί τις χώρες αυτές να διορθώσουν τα ιστορικά τους σχολικά βιβλία με σκοπό τα παιδιά να εξετάζουν τον κομμουνισμό σαν τον ναζισμό.


Το 40% των νέων είναι πεπεισμένοι πως ο πρώην κομμουνιστικός ηγέτης Τόντορ Ζίβκοφ υποστήριζε την ελευθερία και την δημοκρατία. Φωτογραφία: Βενέτα Νικόλοβα

Στην Σόφια διεξήχθη διεθνές συνέδριο με θέμα την διευκρίνιση του κομμουνιστικού παρελθόντος στην οποία συμμετείχε η Ρουμάνα πολιτική επιστήμονας Ραλούκα Γκροσέσκου που ανέφερε πως "στη Ρουμανία κανείς δεν σκέφτεται να ανεγείρει ξανά μνημείο του Τσαουσέσκου, πάραυτα πολλοί από τους ηλικιωμένοι νοσταλγούν την σοσιαλιστική πραγματικότητα".

Για να δώσουμε νόημα στο παρόν μας πρέπει να συνειδητοποιήσουμε το κομμουνιστικό μας παρελθόν και για να γίνει αυτό πρέπει να καλύψουμε το κενό στα εγχειρίδια ιστορίας.

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου