Podcast στα ελληνικά
Μέγεθος κειμένου
Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία © 2025 Όλα τα δικαιώματα διατηρούνται σύμφωνα με τον νόμο

Η φορεσιά – έκφραση της βουλγάρικης πνευματικότητας

Ο μεγάλος εθνοψυχολόγος μας, Ιβάν Χατζίσκι, λέει, ότι ο Βούλγαρος δεν μιλάει πολύ. Γι αυτό, όμως, ποντάρει στην εικαστική γλώσσα, που είναι πιο προσιτή και επιβλητική.

Κλικ για μεγέθυνσηΣτους παλιούς καιρούς, όταν οι Βούλγαροι επικοινωνούσαν στις αγορές, τα πανηγύρια και τις γιορτές, από την ενδυμασία του άνδρα ή της γυναίκας μπορούσε να αποκτήσει κανείς ιδέα για την οικογενειακή και την κοινωνική τους θέση.

Μέχρι την εφηβεία τους τα αγόρια και τα κορίτσια φορούσαν τα ίδια ρούχα. Από διάφορα στοιχεία της ενδυμασίας μιας γυναίκας ή κοπέλας μπορούσε να κρίνει κανείς εάν μπήκε στην εφηβεία, εάν είναι αρραβωνιστικά ή νεαρή νύφη, εάν είναι χήρα.

Οι βουλγαρικές ενδυμασίες είναι ποικιλόμορφες και γραφικές. Αποτελεί καρπός του σταυροδρομιού, στο οποίο μένουμε, όπου συναντιούνται πολλές παραδόσεις και πολιτισμοί – Θρακών, Πρωτοβούλγαρων, Σλάβων. 




Φωτογραφία: Μιγκλένα ΙβανόβαΙδού τι είπε η εθνογράφος Γκάνκα Μηχάιλοβα, η οποία εξηγεί, ότι πολύ ενδιαφέρον στοιχείο της εθνικής ενδυμασίας είναι τα κεντήματα: "Το κέντημα αποτελείται από μοτίβα, που επαναλαμβάνονται. Τίθενται στα φορέματα, στα άκρα των μανικιών και είναι κλειστά σαν κύκλο, επειδή συμβολίζουν τον κύκλο της ζωής. Στα κεντήματα συχνά βλέπουμε κόκορες, φίδια και παγόνια. Όσον αφορά τις ανθρώπινες φιγούρες στα κεντήματα, ακολουθούν την σειρά στην οικογένεια – ανδρική φιγούρα, γυναικεία φιγούρα, μετά μικρά ρομβάκια – τα παιδιά. Και οι φιγούρες αυτές επαναλαμβάνονται ατελώς – δηλαδή δεν έχει τέλος ο κύκλος της ζωής. Και κάτι το πολύ εντυπωσιακό – στα πιο παλιά εκκλησιαστικά βιβλία, που ήταν χειρόγραφα, βλέπουμε τις ίδιες τις μορφές – κόκορες, παγόνια, ρομβάκια κλπ".

 


Στο παρελθόν τα κεντήματα ήταν αυστηρά καθορισμένα, δεν ήταν δυνατό να κεντήσει κανείς κάτι, μόνο επειδή του αρέσει. Σε κάθε χωριό υπήρχαν ηλικιωμένες γυναίκες, που κεντούσαν τις χαρακτηριστικές για την περιοχή μορφές. Κάθε φιγούρα είχε και την συμβολική της. Και αν δεν εκτελεστούν βάσει του κανόνα, θα μπερδεύονταν η γλώσσα της επικοινωνίας. Το ίδιο αφορά και τα στοιχεία της ενδυμασίας – κάθε ένα είχε την σημασία του. Π.χ., η παντρεμένη γυναίκα ήταν υποχρεωμένη να φοράει μάλλινο γιλέκο. Δεν μπορούσε να το βγάλει, επειδή αυτό θα σήμαινε πώς δεν ήταν παντρεμένη, διευκρινίζει η κα Μηχάιλοβα.

"Η ενδυμασία είναι πολύχρωμη. Τα πάντα βάπτονταν με φυτικές μπογιές, αφού τα χρώματα ήταν πολύ έντονα και όμορφα. Περισσότερο χρησιμοποιούνταν το κόκκινο χρώμα – σύμβολο της ζωής, του κρασιού, του αίματος. Χρησιμοποιούνταν επίσης το καφέ και το κίτρινο".

Μέχρι τον γάμο της η γυναίκα έπρεπε να ράψει τρις-τέσσερις αλλαξιές ρούχων για τον μελλοντικό της σύζυγο και για τον εαυτό της, αφού χρειάζονταν να συμμορφωθεί με τον κανόνα – για κάθε ηλικία την σχετική αλλαξιά.


Κλικ για μεγέθυνση"Τρις μέρες πριν τον γάμο όλη η προίκα έπρεπε να τακτοποιηθεί κοντά στους τοίχους", συνεχίζει η Γκάνκα Μηχάιλοβα. "Όλο το χωριό έρχονταν να την δει, ιδιαίτερα οι μαστόρισσες, που γύριζαν τα ρούχα, για να τα δουν και από μέσα. Η φορεσιά είναι ολόκληρη οικουμένη με δική της ειδική γλώσσα και δική της σημασία", λέει καταλήγοντας η Γκάνκα Μηχάϊλοβα.














Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα
Φωτογραφίες: Ινστιτούτο Λαογραφίας και Φολκλορικών Σπουδών
По публикацията работи: Μιγκλένα Ιβανόβα


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Περισσότερα στην κατηγορία

Ο Λάζαρος χωρίς τα τραγούδια των κοριτσιών δεν γίνεται – σύμβολο της "ανθισμένης" νεότητας

Ο Λάζαρος, που τιμάται το Σάββατο πριν την Κυριακή των Βαΐων, σην λαϊκή μνήμη συνδέεται στενά με το έθιμο του λαζαρικού τραγουδιού. Συμμετέχουν κορίτσια άνω των 16 ετών – οι λεγόμενες λαζαρίνες – που επισκέπτονται σπίτια και αγρούς, τραγουδώντας..

δημοσίευση: 4/12/25 6:05 AM

Και πάλι είναι η Ημέρα του Αγίου Θεοδώρου

Η Ημέρα του Αγίου Θεοδώρου είναι σηματική για τους Βούλγαρους γιορτή, που τιμάται το Σάββατο μετά την Κυριακή της Τυρινής – φέτος είναι στις 8 Μαρτίου. Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση, η οποία διαφέρει σημαντικα από την χριστιανική, ο Άγιος..

δημοσίευση: 3/8/25 6:05 AM

Στο Παμπόροβο πομπή με σκι και εθνικές φορεσιές

Χιλιάδες Βούλγαροι απ’ όλη την Βουλγαρία σημειωσαν την Εθνική Εορτή της Βουλγαρίας στο χιονοδρομικό κέντρο στο Παμπόροβο.  Εκεί για όγδοη χρονιά από την κορυφή Σνεζάνκα έλαβε χώρα κατάβαση με σκι ως το Στουντένετς και οι συμμετέχοντες φορούσαν..

δημοσίευση: 3/3/25 6:29 PM