"Το 1992 η κυβέρνηση της Ελβετίας ξεκίνησε ένα πρόγραμμα υποστήριξης των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης", λέει στη συνέντευξή της στην Βουλγαρική Ραδιοφωνία η κα Μιλκάνα Γιορντανόβα. "Η οικογένειά μου, μαζί με άλλες δύο, αποφάσισε να αλλάξει τον μέχρι τότε τρόπο ζωής της και έτσι καταθέσαμε ένα σχέδιο το οποίο προέβλεπε τη δημιουργία κινητών τυροκομικών μονάδων στην περιοχή αυτή της οροσειράς της Ροδόπης. Μονάδες παρόμοιες με αυτές που λειτουργούν στις ελβετικές Άλπεις. Στη συνέχεια, ειδικά μετά την διάλυση των κρατικών γεωργικών και κτηνοτροφικών μονάδων, η κατάσταση δυσκόλεψε τρομερά, μια και δεν απέμειναν κοπάδια αγελάδων στα ορεινά μέρη της Ροδόπης. Για να βγούμε από το αδιέξοδο αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μια τυροκομική μονάδα στο υπέροχο χωριό Σμιλιάν. Η απόφασή μας αποδείχτηκε επιτυχής, μια και οι ελβετοί ειδικοί που εξέτασαν το γάλα των αγελάδων της περιοχής, το βρήκε, όχι απλά κατάλληλο, αλλά εξαιρετικό για την κατασκευή κίτρινων τυριών. Αυτό ήταν αναμενόμενο, μια και τα κοπάδια τρέφονται με το χορτάρι των περιοχών στις οποίες βόσκουν και όχι με έτοιμες εργοστασιακές τροφές".

"Στο χωριό Σμιλιάν ζούμε εδώ και είκοσι χρόνια, από την ημέρα που αγοράσαμε το κτήριο στο οποίο στεγάζεται το τυροκομείο μας και άρχισε να λειτουργεί η επιχείρησή μας", συνεχίζει η ίδια. "Πριν από τέσσερα χρόνια καταθέσαμε ορισμένα προγράμματα, τα οποία αφορούν στον αγροτικό τουρισμό, τα οποία οι ενέκριναν αρμόδιες κρατικές και ευρωπαϊκές επιτροπές. Με την πραγματοποίησή τους το χωριό Σμιλιάν έπαψε να είναι διάσημο μόνο με τα υπέροχα φασόλια και τυριά που παράγει, με τη χρήση των παραδοσιακών βουλγαρικών τεχνολογιών, αλλά και των σύγχρονων ευρωπαϊκών. Σήμερα το υπέροχο Σμιλιάν έχει γίνει ένας καταπληκτικός τουριστικός προορισμός τον οποίο προτιμούν όλο και περισσότεροι άνθρωποι από τη Βουλγαρία αλλά και το εξωτερικό".

Οι άνθρωποι συλλέγουν σχεδόν τα πάντα – κουτιά από μπύρα, χαρτοπετσέτες, κουτιά από σπίρτα, γραμματόσημα, νομίσματα και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς. Η Μιλκάνα Γιορντανόβα, συλλέγει, εδώ και χρόνια, φιγούρες αγελάδων. Αγελαδίτσες ξύλινες, από πορσελάνη, πάνινες, πλαστικές ή κατασκευασμένες από οποιοδήποτε άλλο υλικό, καλύπτουν τους τοίχους, τα έπιπλα και κάθε γωνιά του σπιτιού της.

Το πρώτο κομμάτι της συλλογής της προέρχεται από τις Άλπεις και της το χάρισε το ο κ Γκάουντεντς Ρουφ, πρέσβης της Ελβετίας στη Βουλγαρία στην περίοδο 1995–2000 και ένθερμος φίλος της χώρας μας και του πολιτισμού της. Ο κ Ρουφ επισκέφτηκε το χωριό Σμιλιάν για να λάβει μέρος στην ετήσια γιορτή του, κατά την οποία οι κάτοικοί του διαλέγουν την πιο όμορφη αγελάδα του χωριού στην οποία αποδίδουν τον τίτλο "Μις". Από την εποχή εκείνη ξεκίνησε η Μιλκάνα Γιορντανόβα να μαζεύει αγελαδίσιες φιγούρες και, σήμερα, ο αριθμός των κομματιών της ξεπερνά τα 450.

"Έχω φιγούρες από ολόκληρο τον κόσμο", λέει η κα Μιλκάνα Ιορντανόβα. "Από την Ελβετία έχω επτά αγελαδίτσες, από την Αμερική δύο, η μια κοιμάται και η άλλη φορά σκουλαρίκια, άλλη έχει ένα λουλούδι στο στόμα κι άλλη το έχει περασμένο στο αυτί της. Έχω αγελαδίτσες από ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο και τις αγαπώ πάρα – πάρα πολύ".

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης