Ο ναός των αθανάτων στο Σταροσέλ ανακαλύπτει τα μυστικά του

Κοντά στο θέρετρο Χισάρια, στο χωριό Σταροσέλ (Κεντρική Βουλγαρία) βρίσκεται θρακικός υπόγειος ναός, ο μεγαλύτερος στην ΝΑ Ευρώπη. Ανακαλύφθηκε πριν 10 χρόνια σ’ ένα ανάχωμα που ονομάζεται Τσετίνοβα Μογκίλα από τον γνωστό αρχαιολόγο μας, Γκεόργκι Κίτοφ και αποτελεί ένα επιβλητικό μνημείο της αρχιτεκτονικής των Θρακών, με περίφραξη από λίθους με κύρια είσοδο και τεράστιο εσωτερικό χώρο που καταλήγει με σφαιρικό τρούλο.

Το 2008 και 2009 η αρχαιολογική ομάδα υπό την καθοδήγηση του αρχαιολόγου Δρ Ιβάν Χρίστοφ διεξήγαγε ανασκαφές και παρουσίασε τις ανακαλύψεις που έγιναν στην διάρκεια του περασμένου έτους και αποτελούν μοναδικά ιστορικά στοιχεία της εποχής των Οδρυσών Θρακών. Τα νέα στοιχεία εδραιώνουν την πεποίθηση πως ο χώρος στο ανάχωμα κοντά στον οικισμό Σταροσέλ ήταν λατρευτικός αφιερωμένος στη θεά Εστία. Τα νέα ευρήματα δόθηκαν για ραδιοχρονολόγηση στο εργαστήριο του Δρ Bernd Kromer στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, το οποίο είναι ανεγνωρισμένο παγκοσμίως. Η απάντηση έρχεται μετά από λίγους μήνες.

"Τα αποτελέσματα έδειξαν πως το ανάχωμα και ο ναός κτίστηκαν μετά το 358-350 π.Χ. Αυτό είναι το κατώτερο χρονικό όριο, λέει ο Δρ Ιβάν Χριστόφ. Το ανώτατο δεν είναι τόσο εξακριβωμένο – μέχρι τον 3ο π.Χ. αιώνα. Εδώ μας βοηθούν οι μαρτυρίες των ιστορικών πηγών, οι οποίες μας επιτρέπουν να το περιορίσουμε μέχρι τη βασιλεία του Φιλίππου Β' της Μακεδονίας. Το ταφικό αυτό μνημείο βρίσκονταν κοντά σε λατρευτικό χώρο των ηγεμόνων Θρακών και συγκεκριμένα του βασιλιά των Οδρυσών Αμάδοκου του Β΄ (359-351 π.Χ.). Μέχρι τώρα οι αρχαιολογικές μελέτες που είχαν γίνει έδειχναν πως επρόκειτο για ταφικό μνημείο που αναφερόταν στην εποχή του Σιτάλκη (345-324 π.Χ.). Τα νέα ευρήματα σε συνδυασμό με άλλα που βρέθηκαν στην ίδια περιοχή, οι αναλύσεις έδειξαν ότι πρόκειται για πιο παλιά μνημεία που ανήκουν στην εποχή του Τήρη του Β' (351-341 π.Χ.). Οι πλαγιές του βουνού Σρέντνα Γκορά ήταν στην αρχαιότητα πολιτικό κέντρο των Θρακών. Το κέντρο αυτό καταστράφηκε στην πορεία του Φιλίππου Β' της Μακεδονίας το 342-341 π.Χ. Οπότε η περιοχή είναι πολύ ενδιαφέρουσα, με πολλές προοπτικές για περαιτέρω έρευνες στο χώρο της Αρχαιολογίας και της Θρακολογίας. Θα ανακαινίσουμε τις έρευνες των ανακτόρων στην τοποθεσία Κόζι Γκραμάντι και θα προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε ποια σχέση υπάρχει ανάμεσα σ’ αυτήν και στο ανάχωμα Τσετίνοβα Μογκίλα".

Ένα από τα πιο αξιόλογα ευρήματα είναι το έμβλημα της θρακικής δυναστείας, ο διπλός πέλεκυς. Είναι ένα θρακικό σύμβολο που δηλώνει την ενότητα της πολιτικής και θρησκευτικής εξουσίας του αρχαίου βασιλείου. Στον αρχαίο τάφο βρέθηκαν επίσης και άλλες απεικονίσεις καθώς και δεκάδες νομίσματα της εποχής.
Ο Βούλγαρος αρχαιολόγος ονόμασε το ιερό στο ανάχωμα "ναό των αθανάτων". Γιατί;

"Στο ναό αυτό γίνονταν τελετές που σχετίζονταν με τη λατρεία των Θρακών βασιλέων• τους θεωρούσαν αθανάτους, όπως διαβάζουμε στις ιστορικές πηγές. Δηλαδή, μετά τον θάνατό του ο βασιλιάς γίνεται ημίθεος που λατρεύεται με τον ανάλογο τρόπο από τους υπηκόους του. Οι ηγεμόνες θάπτονταν σε ξεχωριστό μέρος και οι τάφοι τους μοιάζουν με σαρκοφάγους. Τέτοιο τάφο ανακάλυψε ο Δρ. Κίτοφ στο Πέιτσοβα Μογκίλα, στους πρόποδες του Τσετίνοβα Μογκίλα. Εδώ θα μπορούσαμε να κάνουμε έναν παραλληλισμό με τις σορούς των Γάλλων βασιλέων που τοποθετούνταν προσωρινά στον καθεδρικό ναό ενώ οι τάφοι τους ήταν εκεί δίπλα. Ο ναός στο Σταροσέλ είχε σύνθετη λειτουργία. Ασφαλώς όμως εξυπηρετούσε εκπροσώπους της δυναστείας των Οδρυσών από τον 4ο πρ. Χ. αιώνα".

Σύμφωνα με τον αναφερόμενο Βούλγαρο αρχαιολόγο οι αρχαίοι θρακικοί ναοί στην περιοχή ήταν συνδεδεμένοι με δρόμο, όπως π.χ. η Ιερά Οδός προς τους Δελφούς. Και κάτι ακόμα: "Τα ιερά δεν ήταν απομονωμένα", λέει ο ίδιος. "Γύρω τους κτίζονταν συγκροτήματα για τις ανάγκες των προσκυνητών και των ιερέων. Έτσι σχηματιζόταν μια ολόκληρη ιερά περιοχή. Ίσως μόνο η περιοχή της πόλης Καζανλάκ (ανατολικά του Σταροσέλ) είναι ισάξια με τους τόσους ναούς που έχουμε εδώ. Και αυτά δεν είναι όλα – έχουμε τι ακόμα να μάθουμε για την λεγόμενη ιερά οδό που έφτανε μέχρι τα ανάκτορα στις πλαγιές του βουνού Σρέντνα Γκορά".

Η αρχαία οδός θα μπορούσε να γίνει ένας επιτυχημένος τουριστικός προορισμός προς τα μνημεία στην περιοχή του Σταροσέλ, θεωρεί ο Δρ Ιβάν Χρίστοφ. Γιατί, αν επισκεφθείτε μόνο ένα μνημείο, δεν θα μπορείτε να καταλάβετε το περιβάλλον, στο οποίο κτίστηκε αυτό και η εντύπωσή σας για τον πολιτισμό των Θρακών δεν θα είναι πλήρης. "Ο Δήμος Χισάρια έχει την ιδέα να αποκαταστήσει τον αρχαίο δρόμο που συνέδεε το Τσετίνοβα Μογκίλα με τ’ ανάκτορα στην τοποθεσία Κόζι Γκραμάντι. Ελπίζω σύντομα να βρεθούν και τα αναγκαία ποσά", συνοψίζει ο αρχαιολόγος.

Μετάφραση: Αλεξέι Σταμπολώβ

Διαδώστε

Ο ναός των αθανάτων στο Σταροσέλ ανακαλύπτει τα μυστικά του

Περισσότερα στην κατηγορία

Φέλιξ Κάνιτς – ο χαρτογράφος της Βουλγαρικής Απελευθέρωσης

Την Κυριακή της Τυροφάγου οι πιστοί ετοιμάζονται για τη Σαρακοστή και τη Μετάνοια

Η ζωή των Θρακών και οι ανακαλύψεις των βουλγάρων επιστημόνων – στον φακό στην «Κοιλάδα των Θρακών Βασιλέων»

Αρχαιολογικό Μουσείο Μπουργκάς: Έκθεση για τις πίπες και τον καπνό στη μεσαιωνική Βουλγαρία