10 χρόνια μετά το ξεκίνημα της Ευρωπαϊκής πολιτικής για ασφάλεια και άμυνα η δυνατότητα πραγματοποίησης των υποστηριζόμενων από τη κοινή γνώμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης πολιτικών επιχειρήσεων, αντί για στρατιωτικές, ακόμα βρίσκεται σε αρχικό στάδιο. Σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής, η εξασφάλιση πολιτικών προσώπων για τις σταθεροποιητικές αποστολές αποτελεί πρόβλημα για όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Βουλγαρία ανήκει στην ομάδα των πιο απροετοίμαστων. Μόλις το 9% των εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Εξωτερικών είναι προετοιμασμένο για εργασία σε περιοχές συγκρούσεων, δείχνουν τα στοιχεία. Η έκθεση παρουσιάστηκε σε συζήτηση στη Σόφια, οργανωμένη από το βουλγαρικό γραφείο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής και του υπουργείου Αμύνης.

Σύμφωνα με το βαθμό ετοιμότητας για συμμετοχή σε πολιτικές αποστολές, τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατατάσσονται σε 4 κατηγορίες. Στην ομάδα των καλύτερα προετοιμασμένων – των επαγγελματιών, συμπεριλαμβάνονται η Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία, Δανία, Ολλανδία, Φινλανδία και Σουηδία. Στην κατηγορία των κρατών "με προοπτικές" ανήκουν η Αυστρία, το Βέλγιο, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Γαλλία και η Ρουμανία. Στην ομάδα των "άπιστων" – δηλαδή των κρατών που δεν είναι βέβαια στο όφελος συμμετοχής πολιτικών προσώπων σε αποστολές στο εξωτερικό, περιλαμβάνονται η Ισπανία, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Σλοβακία, η Σλοβενία, η Ουγγαρία και η Τσεχία. Η Βουλγαρία συγκαταλέγεται στην τέταρτη κατηγορία των λεγόμενων "αδιάφορων κρατών", στην οποία ανήκουν επίσης η Ελλάδα, η Εσθονία, η Κύπρος, η Λετονία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο και η Μάλτα.

Κατά τον Βούλγαρο υπουργό Άμυνας, Νικολάι Μλαντένοφ, η αιτία για την έλλειψη ενδιαφέροντος σε χώρες σαν τη Βουλγαρία να συμμετέχουν σε πολιτικές αποστολές μέχρι τώρα ήταν ιστορική καθορισμένη. Η βουλγαρική άμυνα και ασφάλεια, παραδείγματος χάριν, πάντα εξετάζονταν από το πρίσμα των εξελίξεων στα Βαλκάνια. Κατά τα λόγια του όμως στον 21 αιώνα δεν είναι υποχρεωτικό οι κίνδυνοι να "χτυπούν" στα σύνορά μας, για να απειλούν άμεσα το κράτος. Μπορεί να βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση και παρ’ όλα αυτά να αποτελούν άμεση απειλή για τη χώρα μας. Λοιπόν, η αντίληψή μας για την ασφάλεια πρέπει να αλλάξει, θεωρεί ο υπουργός Μλαντένοφ.

Ο ίδιος ανακοίνωσε ότι η Βουλγαρία εξετάζει τη συμμετοχή της σε αστυνομική αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Αφγανιστάν. "Χρήματα για τις αποστολές μας στο εξωτερικό πάντα θα υπάρχουν", είναι κατηγορηματικός ο Νικολάι Μλαντένοφ παρά τον προβλεπόμενο μικρότερο προϋπολογισμό για την άμυνα της χώρας κατά το 2010.

"Μπορεί να μην υπάρχουν χρήματα για άλλα πράγματα, όμως για αποστολές πάντα πρέπει να έχουμε", δήλωσε ο υπουργός. "Από τον προϋπολογισμό της άμυνας για το 2009 που ήταν λίγο παραπάνω από το 2% του ΑΕΠ, μόλις 50 εκατ. ευρώ προορίζονταν για αποστολές. Τα χρήματα για αποστολές θα διατηρηθούν στο πλήρες τους μέγεθος. Υπάρχουν αρκετά μη αποδοτικά σημεία στο σύστημα που πρέπει να καταργηθούν. Υπάρχει επικάλυψη δραστηριοτήτων που μπορούν να βελτιστοποιηθούν. Έτσι θα υπάρχουν αρκετά χρήματα και για τις αποστολές".

Στην έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής επισημαίνεται επίσης ότι τα διεθνή εγκληματικά δίκτυα ακόμα αντιλαμβάνονται τα Βαλκάνια ως "γη των ευκαιριών", ως εύφορο πεδίο για την ανάπτυξη της δράσης τους.

"Η τελευταία έκθεση της Ευρωπόλ δείχνει ότι στα Βαλκάνια ακόμα δεν υπάρχει επαρκές δυναμικό καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος που είναι ανησυχαστικό γεγονός", λέει ο Daniel Korski, ένας από τους συντάκτες της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής για το δυναμικό του πολιτικού στοιχείου στο πρότυπο των πολιτικών-στρατιωτικών αποστολών της Ευρώπης. "Η Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη έχει πολλά προγράμματα και αποστολές στη Μακεδονία, τη Βοσνία, την Αλβανία. Το αποτέλεσμά τους όμως δεν είναι πολύ ενθαρρυντικό σε ό,τι αφορά το αν τα όργανα αυτών των κρατών μπορούν μόνα τους να αντιμετωπίσουν το οργανωμένο έγκλημα σύμφωνα με τους δημοκρατικούς κανόνες. Και τούτο είναι σοβαρό πρόβλημα για την ασφάλεια", συμπεραίνει ο Daniel Korski.

Μετάφραση: Έλλη Γκέκοβα