Η ΕΕ θα χορηγήσει στη Βουλγαρία 300 εκατομμύρια ευρώ συμπληρωματικών αποζημιώσεων λόγω της απενεργοποίησης των τεσσάρων παλιών αντιδραστήρων του πυρηνικού σταθμού «Κοζλοντούι». Κατά την επόμενη 4ετία η χώρα μας θα λαμβάνει από 75 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο.

Πριν από ένα μήνα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε επίσημα στη Βουλγαρία να χορηγηθούν συμπληρωματικές αποζημιώσεις, και με τα ποσά αυτά για την περίοδο 2010–2013 θα χρηματοδοτηθεί η αποσυναρμολόγηση των αντιδραστήρων, καθώς και σχέδια βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας στη χώρα.

Θα υπενθυμίσουμε, ότι λόγω της ένταξης της Βουλγαρίας στην ΕΕ, η χώρα ανέλαβε την υποχρέωση να απενεργοποιήσει τους πρώτους μικρούς αντιδραστήρες σοβιετικής παραγωγής, και για το σκοπό έλαβε αποζημίωση 550 εκατομμυρίων ευρώ, που χορηγήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά την περίοδο 2005–2009.

Τον φετινό Μάρτιο, ο πρώην πρωθυπουργός Σεργκέι Στανίσεφ απεύθυνε επίσημο αίτημα στην Κομισιόν για συμπληρωματικές αποζημιώσεις. Η βουλγαρική πλευρά εξέφρασε τη στάση της ότι η χορηγηθείσα αποζημίωση για την απενεργοποίηση των αντιδραστήρων είναι ανεπαρκής. Εξάλλου η Βουλγαρία ήταν η χώρα που επηρεάστηκε περισσότερο από την κρίση με το φυσικό αέριο μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας τον Ιανουάριο, λόγω της εξαιρετικής εξάρτησής της από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους. Το θέμα των αποζημιώσεων τέθηκε επί τάπητος επίσης από τον νέο πρωθυπουργό Μπόικο Μπορίσοφ κατά τις επισκέψεις του στο εξωτερικό. Τις τελευταίες ημέρες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε το ποσό 300 εκατομμυρίων ευρώ.

Στην ουσία η Βουλγαρία δεν είναι η μόνη χώρα από τις νέες χώρες-μέλη της ΕΕ, που λαμβάνει αποζημιώσεις για την απενεργοποίηση των αντιδραστήρων της. Παρόμοιες είναι οι περιπτώσεις της Λιθουανίας και της Σλοβακίας, οι οποίες επίσης έλαβαν πόρους από την ΕΕ.

Οι αποζημιώσεις θα τοποθετηθούν στο Διεθνές Ταμείο «Κοζλοντούι», το οποίο διαχειρίζεται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, η οποία κατένεμε τα χορηγηθέντα μέχρι τώρα 550 εκατομμύρια ευρώ αποζημιώσεων για την απενεργοποίηση των αντιδραστήρων. Από το Λονδίνο ήρθε η είδηση ότι το Διεθνές Ταμείο «Κοζλοντούι» θα χρηματοδοτήσει την κατασκευή Εθνικής Αποθήκης ραδιενεργών απόβλητων, στην οποία θα επενδυθούν 4,2 εκατομμύρια ευρώ. Μέχρι τώρα το ταμείο χρηματοδότησε σχέδια κόστους 513 εκατομμυρίων ευρώ.

Πριν από 35 χρόνια όταν επίσημα εγκαινιάστηκε ο πυρηνικός σταθμός «Κοζλοντούι» η Βουλγαρία έγινε η πρώτη χώρα στη Νοτιανατολική Ευρώπη και ένα από τα πρώτα κράτη στον κόσμο που παράγει ενάργεια με πυρηνικές τεχνολογίες. Μετά την απενεργοποίηση των τεσσάρων μονάδων, συνεχίζουν να λειτουργούν δύο αντιδραστήρες ισχύος 1000 μεγαβάτ ο καθένας. Παρά την περιορισμένη ισχύ του, ο σταθμός είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ηλεκτρικού ρεύματος στην περιοχή, εξασφαλίζοντας το ένα τρίτο της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας.

Ήδη 35 χρόνια η Βουλγαρία είναι μέρος της παγκόσμιας «πυρηνικής οικογένειας», στην οποία ανήκουν 31 χώρες με πυρηνικούς σταθμούς. Η χώρα μας δεν εγκαταλείπει τη φιλοδοξία της για την κατασκευή δεύτερου πυρηνικού σταθμού. Μετά την κρίση αναμένεται να ανασυγκροτηθούν οι οικονομίες και η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή να αυξηθεί. Στο μεταξύ, λόγω της παγκόσμιας θέρμανσης και των βλαβερών εκπομπών στην ατμόσφαιρα, πολλές ευρωπαϊκές χώρες άρχισαν να αναθεωρήσουν την πολιτική τους απέναντί στην πυρηνική ενέργεια, παρατείνοντας την προθεσμία λειτουργίας των αντιδραστήρων τους και κατασκευάζοντας νέους πυρηνικούς σταθμούς.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα