Büyük market zincirlerinin herkesçe boykot edilmesinin organizatörleri olan “Sistemata ni ubiva” Hareketi, Bulgaristan Tüketiciler Federasyonu ve Birleşik Emekli Birlikleri, sosyal medya üzerinden halka seslenerek “13 Şubat’ta Bulgaristan’daki tüketiciler hiçbir markette, hiçbir ticaret zincirinde, hiçbir süpermarkette alışveriş yapmasınlar! 13 Şubat’ta gıda ürünleri satılan mekanlar bomboş kalsın!” çağrısında bulundu.

Tüketiciler Federasyonu temsilcisi Emil Georgiev, “AB geneline en çok mağdur edilen Bulgaristan’daki tüketicilerdir. Bu boykot çağrısı üzerine bizim, ikinci veya üçüncü el tüketici olmadığımızın nihayet anlaşılmasını ümit ediyorum” dedi ve ülkedeki tüketicilerin yüzde 60’lık bölümünün boykota katılmaları beklentisini paylaştı.

Gerek büyük zincirlerde, gerekse de Pazar yerlerinde Yılbaşı’ndan  bu yana durmadan izlenen zamlanmadan, en çok yoksulluk çizgisinin altında yaşam süren 800 000 kadar emekli ve toplumun hiç te küçük olmayan bir kesimini oluşturan çalışan yoksullar nasibini alıyor.

Ulusal İstatistik Kurumu verilerine atıfta bulunan sendika ve tüketici örgütleri, AB’nin en fakir ülkesi olmayı sürdüren Bulgaristan’da süt, peynir, yumurta ve et gibi temel ihtiyaç ürünleri fiyatlarının en yüksek olanlar arasında yer aldığını öne sürüyor.

Hal böyle olunca bazı milletvekilleri satış kârına tavan getirilmesi yönünde yasal önlem önerisini paylaştıysa da sadece yıllık cirosu 10 milyon levanın üzerinde olan büyük ticaret zincileri için uygulanması düşünülen tavan fikri, Parlamento Genel Kurulu’nda fikir ayrılığına tol açtı.

Fiyat artışının yarattığı memnuniyetsizliğe cumhurbaşkanlığı da bigane kalmadı. Cumhurbaşkanı İliyana Yotova, vatandaşlara hak vererek fiyatlar Yılbaşı öncesine göre yüzde 30 zamlandıysa bir an önce harekete geçilmesi gerektiği ve devlet tarafından acil önlemlerin alınmasını beklediğini açıkladı.

13 Şubat günü mağazaları boykot çağrısı ile ilgili vatandaşların görüşlerini almak üzere iş arkadaşımız Gergana Mancheva, Sofya’da anket düzenledi. Emekli olan Roza Stoyanova, mikrofonumuza şöyle konuştu:

"Fiyatlar, insanların gelirleri ile denk değil. Fazlası ile yüksektir. Bu konuda boykotun faydalı olmasını bekliyorum. Yoksa yeni boykot olacak.”

Aile bütçesine baskı hissi, vatandaşları bir günlüğüne alışveriş yapmama çağrısına katılmaya itiyor. Çalışan bir başkentli olan Pavlina İkonomova şöyle konuştu:

"Fahiş fiyat artışına karşı çıkan insanların sayısı ne kadar büyük olursa boykot etkisinin de o denli büyük olacağını düşünüyorum. Enflasyonu her birimiz hissediyor, işin daha da kötü tarafı ise bu durumun çoğumuzun maaşına yansıtılmamasıdır. Gelirler düşük fiyatlar ise yüksek olunca sıradan insanlar satın aldıkları malların kalitesinden ödünç yapmaya mecbur kalıyor.”

Şu an annelik izninde olan Eleonora İvanova, sırf annelik parası ile geçinmek durumunda olan her kadının “dar gelirliler”  sınıfına katıldığını söyledi.

"Fiyatlardaki zam kesinlikle hissediliyor. İkinci yıldır annelik izni kullandığım için 780 levalık aylığımla çocuğumu ve kendimi rahat rahat geçindirebileceğimi sanmıyorum. Gelirlerin artması gerekiyor.”

Anketimize katılan Angel Stefanov da fiyatların cep yaktığını paylaştı.

" Alışverişten geliyorum, çoğu  fiyatların yüksek olduğunu söyleyebilirim. Bu fiyatlara bakarken zincirler arasında bir nevi kartel anlaşmasının olduğunu düşünmemek elde değildir. Sütü üreticilerden 80 stotinkaya aldıklarını duyuyoruz, oysa kaliteli kaşar peynirinin fiyatı 30 levadan başlıyor. Bu durum tedarik zincirinde yer alan birilerinin piyasa kurallarını çiğnediklerini düşündürüyor.

Boykot girişiminin piyasadaki durumu ne yönde etkileyeceği konusunda uzmanlar tarafından da çelişkili yorumlar yapılıyor. Tüketimin sınırlandırılması ve fiyatların düzenleme altına alınmasının beklenilenin aksine küçük mağazaların iflas etmelerine ve dolayısıyla halihazırda piyasanın yüzde 35’lik bölümünü elinde tutan zincirlerin müşterilerinin daha da artmasına yol açması ihtimali öne sürülüyor.

Çeviri : Tanya Blagova