İnsan kökenlerini ve akrabalık ilişkilerini inceleyen soy biliminin temelinde kimlik kodları yatar. Bulgaristan Bilimler Akademisi Deneysel Morfoloji, Patoloji ve Antropoloji Enstitüsü’nde baş asistan olarak görevli Rosen Gatsin’e göre bizi insan olarak ayıran şey - kimlik kodlarıdır.

Genç bilim asamı konuyla ilgili Bulgaristan’da yıllarca saha çalışmaları ve araştırmaları yaptı. Bu çalışmalarının sonuçlarını ise 1 Kasım’da Aydınlar Günü’nde açılacak “Kimlik kodları” adlı sergide gösterecek.

Bulgaristan Bilimler Akademisi Deneysel Morfoloji, Patoloji ve Antropoloji Enstitüsü’nde açılacak sergide soy ağaçları, aile fotoğrafları, nesilden nesilde aktarılan farklı günlük eşyalar teşhir edilecek. Her bir ismin, eşyanın ve soy ağacının kendi kimlik kodu olacak ve böylece ortak özellikleri ortaya çıkacak.

Uzun ömürlülük konusu ise Dr. Rosen Gatsin’in Kuzeybatı Bulgaristan’a gidip araştırmalar gerçekleştirmesine yol açtı. Bulgaristan Ulusal Radyosu yayınlarından bilim adamının araştırmalarından haberdar olan Georgi Pelovski, Diana Pelovska, Gergana Nikolova, Yoncho Pelovski, Georgi Dimitrov, ataları Yoncho Tsolov’un hikayesini anlatmak için onunla iletişime geçti.

"Kuzeybatı Bulgaristan’dan köklü bir ailenin varislerinin yanıma gelip ailelerinde 130 yaşına kadar yaşamış birinin olduğunu söylemeleri ile başladı her şey.
Ben bunu bir efsane, bir masal olarak kabul ettim. İnanmadım.Yine de yerine gidip hikayenin aslını kontrol etmeye karar verdik.

Gerçekten’de Vratsa ilinin, Mezdra ilçesine bağlı Lik köyünde böyle bir kişinin olduğunu öğrendik. Köy muhtarlığının arşivlerinde 130 yaşına kadar yaşamış birinin ölüm belgesini bulduk. Bu kişi 1777’de doğmuş ve 9 Ocak 1907’de ölmüş. Şimdi herkes elimizde bir doğum belgesinin olmadığını söyleyebilir, ancak söz konusu 18’nci asır olduğu için doğum belgesinin olması mümkün değil. Daha sonra çocuklarının doğumlarını kronolojik olarak izlediğimizde bu adamın gerçekten 1777’de doğduğunu gördük ve bundan eminiz.”

Köy halkı ve akrabalarıyla yapılan görüşmeler sonucunda Yoncho’nun mezar taşı bulundu. Mezar taşının üzerinde ise net bir şekilde görülen şu sözler yer alıyor: “Burada 130 yaşındaki baba Yoncho, 103 yaşındaki oğlu İvan ve 106 yaşındaki oğlu Krıstyo yatıyor. Babaları 1906’da vefat etti. Geno Krıstev tarafından dikildi.”  

Buradan Yoncho dedenin, asırlık olan iki oğlundan da uzun yaşadığı ve bir hastalıktan dolayı vefat ettiği anlaşılıyor.

Ulusal İstatistik Kurumu’nun verilerine göre, 31 Aralık 2021 tarihi itibariyle ülkemizde 100 yaş ve üzerinde 325 kişi yaşamaktadır. Bunlardan 242’si kadın, 83’ü erkek olup, 222’si şehirlerde ve sadece 103’ü köylerde yaşamaktadır. Yine istatistiklere göre 95-99 yaş arasındaki kişi sayısı 4 958’dir. Şu ana kadar Pordim şehrinden olan ve 1913 yılında vefat eden 128 yaşındaki Krıstyu İliyanov en uzun yaşayan Bulgar olarak biliniyordu.

21 Şubat 1875 yılında doğan ve 122 yıl 164 gün yaşayan Fransız Jeanne Louise Calment, dünyanın en uzun yaşayan insanı olarak Guinness rekorlar kitabında girdi.
Dr. Rosen Gatsin, Yoncho Tsolov’un 130 yaşına kadar yaşadığının dünya rekoru olarak kanıtlanması gerektiğini söyledi. Ona göre topraklarımızda bu yaşlara kadar yaşayanlar insanlar olduğu için gurur duymamız gerekiyor.

Rosen Gatsin sözlerine şöyle devam etti: "Biz bu asırlık insanın hikayesini bundan sonra anlatacağız. Sergide onun hikayesi öne çıkacak. Özel oluşturulan bir köşede Yoncho Tsolov’un ve ailesinin hikayesini anlatan,  yaşını ve yaşamını kanıtlayan fotoğraflar ve belgeler sergilenecek

Peki uzun yaşamın sırrı nedir?

“Henüz kimse bilmiyor. Muhtemelen temiz doğa, fiziksel aktiviteler, sağlıklı beslenme, stressiz bir yaşam, iyi insanların etrafında olmak gibi yaşam etkenlerin bileşimidir.
Yoncho Tsolov’un sırrını Kasım ayında açılacak “Kimlik kodları” sergisinde öğreneceğiz.”

Derleyen: Vesela Krısteva

Foto: özel arşiv, Pixabay, arşiv, Facebook /Pelovski, Radyo Varna

Çeviri: Ergül Bayraktar