Yazılım sektörü Bulgaristan’da en yüksek dayanışma ve sosyal sorumluluk gösteren iş sektörüdür. Ülke ortalamasının  üç katı vergi ve sigorta sağlıyor, ekonomide tüketimi hareketlendiriyor, seviyeli iş ortamı ve kaliteli istihdam dalında olduğu gibi, gençleri Bulgaristan’da tutmak alanında da ana yatırımcı haline geldi.

2023 verileri 2022’ye kıyasla İT sektöründe çalışanların sayısında artış kaydetti. 2022’de bu alanda 50 bin kişi çalışıyordu.

Bulgaristan Yazılım Şirketleri Birliği Başkanı Dobroslav Dimitrov BNR’ye verdiği bilgide son durumu derledi:

"58 bin kişiyi geçtik artık. Geçen yıl sektöre 8 500 kişi daha katıldı ve rekor bir genişleme kaydettik.

“Mavi kart” olarak bilinen uzman yabancılara çıkarılan çalışma ruhsatları artık daha kolay veriliyor, belki bu başarının sırrı budur. Sektörde 1300 yabancı “Mavi kart” ruhsatıyla çalışırken, yerli kadrolarımız veya bizim eğittiğimiz ve kalifiye hale getirdiğimiz elemanlar oldukça fazla”.

Avrupa Birliği’nde “Mavi kart” olarak bilinen çalışma ruhsatı uygulaması AB dışından, üçüncü ülkelerden uzman ve yüksek kalifiye kadroların aileleriyle beraber çalışma ve ihtiyaç olan AB ülkelerine yerleşme izni veriyor.

Bu sadece yazılım alanında değil, doktor, mühendis, programcı gibi farklı dallardan yüksek kalifiye uzmanları içeriyor.

Söz konusu ”Mavi kart” çalışma izni Bulgaristan’da hantal prosedürle çok yavaş çıktığı için, diğer AB ülkelerindeki iş piyasasına rakip konuma gelemiyoruz. 

"Bulgaristan’da Mavi kartın 4- 6 ayda çıkarılıyor olması bizi çok zorluyor. Oysa Almanya ve Polonya’da bu prosedür 4 haftada tamamlanıyor. Bu devletlerle dışarıdan yüksek kalifiye uzmanlar için yarışırken, bizim rekabet gücümüz çok yetersiz kalıyor. 

Oysa AB ülkelerinden buraya gelen birçok yetenekli uzman var. Bulgaristan kariyer kurmak ve İT sektöründe kendini kanıtlamak için elveirşli bir yer. Bulgaristan’ın sadece tatil ve turizm güzergahı olarak değil, aynı zamanda insanların aileleriyle gelip kariyer yapabilecekleri konum olarak da devlet reklamı yapılamlıdır”.

Dobroslav Dimitrov Yatırımlar Ajansı’nın Yatırımlar ve Yetenekler Ajansı olarak isim değiştirmesini teklif ediyor.

“Yurtdışından 1000 yeteneği Bulgar iş sektörüne kazandırmak, fabrika kurmak için büyük bir yatırımcıyı ülkeye getirmeye eşit bir hamle olur”.  

Uzun vadede İT sektöründe kadro yetersizliği eğilimi devam edecek.

Bilişim dalında ilk eğitim okullarda alınır. Okul bu bilginin ilk basamağı olup, İT sektöründe okumaya başlayan bir kişinin asla durmadığı ve devamlı kendini geliştirmek istediği saptanmıştır.

Dimitrov, bu alanda çalışmak isteyenlerin daha ilk okul çağında, sonra da üniversitede kandini geliştirmelerini önerirken, ailelerin de çocuklarını bu yönde yetiştirmelerini tavsiye etti.

Bulgaristan’da yüksek teknolojiler bölümlerinde okuyan öğrencilerin kaderi ne oluyor, onlar nasıl bir çalışma yolu izliyor?

Çoğunun memlekette iş bulduğu anlaşıldı. Dobroslav Dimitrov: “Bu da bizim en dayanışmacı ve sosyal sorumlulukla çalışan sektör olduğumuzu söylemeye vesiledir” dedi ve iyi maaşların da bir teşvik olduğunu kaydetti:

"Bizim sektörden insanlar yurtdışında iş aramıyor. Hatta tam tersine- yurtdışına göç etmiş olanlardan Bulgaristan’a geri dönüş sağlayan bir dal olduk. Batı üniversitelerinde okumuş gençler buraya dönüp, kariyer yapıyor. Çalışanlara iyi bir ücretlendirme var.

Cazip olan sadece maaşlar değil, aynı zamanda meslek enteresan, değişik, problemlere çözüm getiren nitelikte bir uğraş. Büyümek isteyen, kendini yetiştirmek isteyen, meraklı kişiler için bu sektör çok elverişli olduğu gibi, maaşların da yüksek olması kesinlikle karar verici bir etkin oluyor”. 

Ekonominin dijitalleşmesinde İT sektörü çalışanlarının 100 000- 150 000 kişiye ulaşması çok önemli.

Dimitrov BNR’ye konuşurken: “Devlet burada kalmamız ve cazip çalışma şartları yaratması için köstek değil, destek olmalıdır” dedi.

Söyleşi: Spas Kraynin, BNR “Horizont”

Türkçesi: Sevda Dükkancı