Halk Meclisin’de neredeyse 24 saat süren toplantının ardından milletvekilleri nihayet bu yılın bütçesini kabul etti. Mali çerçeve, başlangıçta önerilen sermaye programının büyük bir kısmını korurken, tahakkuk esasına göre yüzde üç açık olarak hesaplandı Bütçenin 1 Ağustos’a kadar Devlet Gazetesi’nde yayımlanması bekleniyor. Kabul edilen değişiklikler arasında 1 Ağustos’tan itibaren polis memurları, askeri personel, Milli Gelir Ajansı, gümrük, DANS, Acil Yardım, Bölgesel Sağlık Müfettişlikleri, cezaevleri, adliye güvenliği ve diğer birçok kamu kuruluşunda çalışanların maaşlarına zam yapılması yer alıyor. Milletvekilleri tarafından onaylanan yeni harcamaların toplamı 375,6 milyon levayı aşıyor ve bu daha az sermaye harcaması pahasına olacak.

Bütçenin kabul edilmesi olaysız geçmedi. GERB partisi milletvekilleri, Maliye Bakanı Asen Vasilev’in hazinenin gelir kısmına ilişkin önerilerini Parlamentonun Maliye Komitesinde boykot etti. Bunun ardından Maliye Bakanı, artık devletin bütçe taslağını desteklemediğini açıkladı. Tüm bunların ardından, GERB ve PP-DB liderleri Boyko Borisov, Kiril Petkov ve Hristo İvanov’un acil toplanması gerekti.

Liderlerin toplantısından sonra Asen Vasilev’in gelir önlemi önerilerinin tamamının belli düzenlemelerle kabul edileceği ve Bulgaristan’ın Bulgaristan vatandaşlarına hizmet edecek bir bütçeye sahip olacağı anlaşıldı.

GERB için tartışmalı metinler, Asen Vasilev’in 50 ve daha fazla çalışanı olan şirketlerin çalışanlarına maaşlarını sadece banka havalesi ile ödemekle yükümlü kılınmasını istemesiyle ilgiliydi. Bu yükümlülük, kaç kişinin çalıştığına bakılmaksızın restoran ve yemek hizmeti veren işverenler için de geçerli olmalıydı. Temel eleştiriler ise bunun “zarfta maaş” olgusunu ortadan kaldırmayacağını, ancak iş yükünü arttıracağı yönünde. Aynı zamanda küçük kasabalarda ne ATM ne de POS-terminallerin bulunmadığı ve banka ücretlerinin çok yüksek olmasından dolayı, en düşük ücretli çalışanların daha da yoksullaşacağına vurgu yapıldı. Ancak, söz konusu banka havaleleri yükümlülüğü 100 ve üzeri çalışanı olan şirketler için geçerli olacak.

Milletvekilleri, “Enerji Sistemi Güvenliği” fonunu yenilemek için enerji şirketlerinin fazla karlarının vergilendirilmesini de onayladı. Amaç, elektrik fiyatının megavat saat başına 200 levayı aşması durumunda iş dünyasını telafi etmek için buradan fon kullanmak.

• Milletvekilleri 2023 Devlet Bütçesi'ni oyladı

Sonuç olarak Maliye Bakanı Asen Vasilev şunları belirtti:

“Bütçe, yüzde 3’lük bir açık, ciddi sermaye programı ve Parlamentonun yaklaşık 300 milyon leva tutarında yaptığı sermaye maliyetlerinin bir kısmının ek ödemeye yeniden dağıtılmasıyla başlangıçta belirlenen parametreler dahilinde. Gelirin toplanabilmesi için mali önlemlerin çoğu da muhafaza edildi” dedi Maliye Bakanı.

Makroekonomi uzmanı Georgi Ganev, cari yılın mali çerçevesini “makul bir karar” olarak tanımladı ve şöyle devam etti:

“2023 Bütçesi, kendimizi içinde bulduğumuz durumda mümkün olan makul karardı. Bunun hiç de basit olmadığını biliyoruz, çünkü geçici hükümetin ve özellikle onu atayan Cumhurnaşkanı’nın kararından dolayı yasal olarak zamanı geldiğinde, yani bir sonraki yıl için bir önceki yılın Ekim ayının sonunda olağan bir bütçe getirilmemişti. Ardından, geçici hükümetin görev süresinin sonuna doğru, büyük bir açık ve büyük ölçüde iddiasız gelir eylemleri ve şişirilmiş harcamalarla bir bütçe taslağı sunulmuştu. Bu taslakta düzeltmeler gerekiyordu ve bunun için sadece birkaç hafta süre vardı” diye belirtti Bulgaristan Ulusal Radyosu BNR, Plovdiv Radyosuna konuşan “Prodaljavame Promyanata – Demokratik Bulgaristan” Parlamento grubundan milletvekili ve Halk Meclisinde Bütçe Komisyonu üyesi makroekonomi uzmanı Georgi Ganev.

Başka bir ekonomi uzmanı Krasen Stançev’e göre, hükümetin dağılmaması için bütçenin kabul edilmesi zorunluydu. BNR’ye konuşan Stançev şunları belirtti:

“Sorun yüzde 3’lük bir açık ve bunun sağlanması değil, sorun şu ki, 2012 yılından beri Bulgaristan için tüm sistemin istikrarına tekabül eden sınır yüzde 2’lik bir bütçe açığı. Sistem istikrarı ile ilgili başka şeyler de var.”

Stançev’in sözlerine göre, bu “3 aylık bir bütçe” ve buna göre 2025 yılının sonuna kadar bazı şeylerin öngörülmesi gerekiyor. Örneğin nispeten düşük devlet harcamaları, nispeten düşük borçlar vb. Yine de ekonomi uzmanının mevcut bütçe hakkında hiçbir endişesi yok. Stançev, bütçede kesin olan şeyin giderler olduğunu vurguladı. Ekonomi uzmanı, gelir kısmı için önerilen önlemlerle ilgili olarak, gelirin daha az olması durumunda mevcut yükümlülüklerin finansmanı için kredi alınabileceğini açıkladı. Ancak ona göre bu olmayacak.

Yazı: Yoan Kolev

Türkçesi: Bedriye Haliz