Ukrayna’da “Kahovka” Barajının duvarının yıkılması, boyutu ülke sınırlarını aşan ve yakın ülkeleri farklı derecede etkileyecek ekolojik bir felakete yol açtı. Çevre Bakanlığımızın günlük verilerine göre şu ana kadar Bulgaristan’ın Karadeniz sularında kirlilik olduğuna dair veri yok. Ancak bakanlık, Durankulak, Şabla ve Kaliakra deniz kıyılarında mevcut izleme noktalarına ek olarak yeni üç nokta yerleştirdi ve dikkati artırdı.

Bulgaristan Bilimler Akademisi(BAN)’nden deniz ekolojisi uzmanı Dr. Dimitır Berov, BNR’ye yaptığı açıklamasında, Odessa Körfezi'ne akan ve Karadeniz’in kuzeybatısına karışan suların henüz çevre kirliliğine yol açacak kadar güneye ulaşmadığını belirtti. Okyanus ve deniz akıntıları tehminleri sayesinde, söz konusu su kitlelerinin kıyılarımıza ne zaman ulaşacağı net bir şekilde tespit edilebilecek.Uzmana göre, eğer bu gerçeklişirse, kimyasal madde ve diğer kirleticilerinin yoğunluğu sağlığa ciddi riskler oluşturacak seviyelerden düşük olacak.

“Kirliliğin diğer bir unsuru var, bunlar da yüzen atıklardır” diye sözlerine ilave ediyor Dimitır Berov. Bu atıklar, rüzgardan dolayı daha hızlı hareket ediyorlar, dolayısıyla ilk önce onları göreceğimizi tahmin ediyoruz. Bir çok tesisin yok olduğu Dinyeper nehri bölgesinden gelen ev, tarım ve inşaat malzemelerden oluşan plastikler söz konusudur. Benzer atıkların birkaç haftaya kadar kıyımıza ulaşması olasılığı var.”

Aynı şey, Odessa yakınlarındaki deniz suyunda bulunan ve bağırsak enfeksiyonlarına neden olan salmonella ve patojenler için geçerli mi?

“Bu tür patojenlerin Bulgaristan kıyılarına kadar ulaşmasını bekleyebilirmiyiz bilmiyorum” diyor Dimitır Berov. “400’ün üzerinde kilometrelik bir mesafe söz konusudur, Dnepar nehrinden atılan patojenler ve organic maddeler deniz mikroorganizmaları tarafından özümsenir. Bunun yanı sıra kirleticilerle beslenen fitoplanktonlar var. Bu patojenlerin Odessa körfezinde sınırlı bir sorun olarak kalacağını tahmin ediyorum.”

Dimtır Berov’a göre deniz ekosistemlerinin doğal arınma işlevlerine bel bağlanmasının yanı sıra bilim insanlarının ve yetkili kurumların kirliliği farklı açılardan izlemleri de önem arz ediyor. Deniz kıyısında izleme programının sürdürülmesi ve açık denizde hareketlerin takip edilmesi gerekiyor.

Çevre Bakanı Yulian Popov, konuya ilişkin şunları belirtti: “Benim talimatımla “Kahovka” ile ilgili özel koordinasyon merkezi kuruldu. Tüm ilgili birimler çalışıyor, Romanya, Moldova ve Ukrayna hükümetleriyle temas içerisindeyim. Mevcut durumu izlemenin yanı sıra önümüzdeki günlerde olası gelişmeleri takip ettiğimiz modeller geliştirildi. Sudan nümuneler alınıyor ancak bu yeterli olmadığı için uydu gözlemleri de yapılıyor. Şu an itibarıyla yaz turizm sezonu için edişelerimiz yok.”

Bulgaristan Karadeniz sayfiyesindeki suyun kalitesine ilişkin yabancı tur operatörlerinden sorular gelmesi, çevrecilerin endişeleri ve fiyat indirimleri talep eden işletmecilere ilşkin Dimitır Berov şu tavsiyelerde bulunuyor:“En önemlisi, bilim araştırmalarına ve doğrulanmış bilgilere dayanan kararların alınmasıdır.”

Sözlerine göre internette sürekli sahte haberler ve söylentiler yayılıyor.” Bu nedenle turistler ve turizm alanında çalışanların güvenlir kaynaklardan, yani Karadeniz’i araştıran kurumlardan bilgi almaları tavsiye edilir.”

Diana Tsankova’nın BNR- Horizont programından Veselina Milanova ve BNR- Hristo Botev programından Asya Çaneva'nın röportajlarından derlemesi

Foto: BGNES, ЕPА/BGNES, Аsya Çaneva

Çeviri: Ergül Bayraktar