Sofya 1878 yılında bağımsızlığından sonra dar sokakları olan, kanalizasyonu bulunmayan, rengarenk, yamru- yumru yollarıyla egzotik ve merak uyandıran bir şehir olarak tabir ediliyor şehir bilimci Zdravko Petrov tarafından. 3 Nisan 1879’da Tırnovo’da Kurucu Meclis, toplumun aydın isimlerinden Marin Drinov’un teklifiyle Sofya’yı yeni kurtulan memleketin Başkenti olarak oybirliği ile kabul eder. Şehir genişlemeye başlar, imar ve iskan hizmetleri oluşur ve Eski Avrupa görünümüne kavuşmaya yol alır.  

Aydınların, kültür ve siyaset adamların büyük kısmı Sofya’ya yerleşir ve yeni başkent canlılık kazanır. Başkente gelenlerden biri de şair, folklorcu ve yeni Bulgar devleti kurucularından Petko Raçov Slaveykov olur.  

• Kayıp Sofya - geçmiş ile günümüz arasında paralel

1879 yılında Slaveykov “Kahvhane başı” meydanından eski bir Türk evi satın alır. Evin tam karşısında ise, o dönemde yeni açılan Yanko Kovaçev’e ait ilk tamamen Bulgar basımevi bulunur. Şairin ölümünden kısa süre sonra, onun yaşadığı evin etrafına 1 Temmuz 1895’te “Petko R. Slaveykov” meydanı adı verilir.  

Slaveykov’un yazar, şairi aydınlıkçı fikirleri ve görevlerini onun takipçileri devam ettirir.  

Onun en küçük oğlu Penço Slaveykov da babasının yolunda devam eder ve günün önemli şairi olur. Böylece yıllar içinde “Slaveykov” meydanı geçmiş zamanların esintisiyle, kültürün, kitapların, edebiyatın izini sürmeye devam etti.ve Bulgar kültürü ve sanatına hizmet verdi.  

1926 yılında Bulgaristan’ın ilk kadın mimarı Viktoriya Angelova’nın projesiyle Kamu binaları, Karayolları ve Bayındırlık Bakanlığı binası kuruldu. Bu bina daha sonra 1990’da “Başkent Kütüphanesi” olur ve güzel salonlarından birine mimarın adı “Viktoriya” adı verilir.  

Demokratik Bulgaristan’ın yeni tarihinde meydan “Kitapçılar meydanı” olarak anıldı ve en büyük açık havada kitap pazarı oldu.  

“Slaveykov” meydanında büyük tadilattan sonra, 2000 yılında artık simge haline gelen bir demir heykel bak üzerinde oturan Penço ve Petkov Slaveykov’un anıtı konuldu. Kısa sürede meydanın sembolü haline gelen eseri ünlü heykeltraş Georgi Çapkınov mimar Stanislav Konstantinov’un projesiyle yaptı. 2022 yılından beri “Proçeti Sofiya” vakfının “Gizli harfler” bankları da Bsaymeydandaki baba- oğula eşlik ediyor.

24 Mayıs Slav Alfabesi ve Bulgar Kültürü Bayramında bu meydan yeniden ilimle canlılık kazanacak. “Biraz okuyalım “ başlıklı bir günlük festivalin zengin kültürel ve edebiyat programı olacak.  

Festivalin organizasyon ekibinden Yana Stefanova radyomuza bilgi verdi:

Slaveykov” meydanı kuşkusuz şehrin edebiyat kalbinin attığı bir yerdir. Orada kitaplar satılırken, edebiyatın ve ilimin merkezinin bu meydanda olduğu hissine kapılıyor insan. Bir günlük festivalde bunu hatırlatacağız ve yeniden o eski hali alması için sesimizi yükselteceğiz”. 

24 Mayıs sabahından itibaren İvan Vazov, Penço Slaveykov, Peyo Yavorov, Hristo Smirnenski ve başka sevilen yazar ve şairlerden sesli eserler okunacak.  

Programda kitap okuma ve dinletileri, masal köşeleri ve çocuk edebiyat atölyeleri düzenlenecek.  

Çeviri: Sevda Dükkancı