İlkbahar, Karadeniz’deki yunus popülasyonunu takip çalışmalarının yenilendiği bir dönemdir. Bulgar sularında rastlanan bu deniz memelisinin Tartak- (Delphinus delphis), Deniz yunusu olarak da bilinen Mutur- (Phocoena phocoena) ve Afalina- (Tursiops truncatus) diye üç türü mevcuttur.

Kışın sonunda Yunus popülasyonlarında görülen eğilimler izleniyor. Yunusların su altında çıkardıkları yüksek frekanslı seslerinin kayıtları için özel aygıtlar kullanılıyor. Bir İngiliz şirketi tarafından ücretsiz olarak sağlanan hidrofonlar Bulgar deniz kıyısının farklı yerlerine konulmuştur.

• Karadeniz memelilerinin gizemli hayatının sırrını inceleme denemesi

Daha geçen ilkbahar Tırtak ve Muturların Karadeniz’in küzey kesiminden güney kesimine yerleşmesi gözlemlendi. 

‘Yeşil Balkanlar’ çevre örgütünden Galina Meşkova, BNR-Varna’ya konuşurken: "Kıyıya vuran şaşkın ve ölü yunus sayısı arttı’ diye belirtti. 

"Kıyıya canlı olarak yanaşan şaşkın Tırtak olayları da vardı. Bu, alışılmışlığın dışında bir şey. Herhalde Ukrayna savaşı ile ilişkisi var. Ancak ölü bulunan yunusların iç kulağına testler yapılmadan önce bu iddia kanıtlanmamış kalacak.

Geçen ilkbahar, Karadeniz’de şimdiye kadar hiç görülmemiş bir olay meydana geldi: balıkçı ağlarının içine giren yunuslar boğuldu:

"Genellikle kalkan ağlarında Mutur yunuslar boğuluyor ama bu balıkçıların suçu değildir.  Boğulan yunus sayısı ilkbaharda yaz aylarından daha sınırlıdır. Geçen yıl Türkiye dahil, bunun ters eğilimi de görüldü’ diyor Meşkova.

Vatandaşlar  tehlikede bulunan bir yunusu görünce Bölge Çevre ve Sular Müfettişliği’ni haberdar etmeliler.

Bu denizel memelinin kıyıya vurması ve güneşte bulunması durumunda, uzman bir kişinin gelişine kadar, yunusa bir şemsiye veya çadır beziyle gölge sağlayabilirsiniz. Yunusun derisi çok hassas olduğu için kuruduğunda çatlanır ve yaralanır. Bu nedenle peryodik bir biçimde  ıslatılmalıdır. Yunusu serin tutmak için üzerine ıslak bir havlu veya battaniye, hatta deniz yosunu serebilirsiniz. Yunus bir memeli olduğundan üzerine su dökerken yan yüzgeçleri, sırt yüzgeçleri, kuyruk yüzgeçleri ve nefes deliğini kapatmamalısınız.

Yazı: Elena Karkalanova

Kaynak: BNR-Varna’dan Aleksandar Yordanov’un röportajı

Çeviri: Neli Dimitrova