3 Mart’ta son 2 yıl içerisinde 5. erken seçim kampanyası başladı. Hükümet kurma denemelerinin suya düşmesi, 300’den fazla seçmene hizmet sunan seçim sandıklarında oylama makinesi ve kağıt oy pusulasıyla karma oylama imkanı tanıyan Seçim Yasası’ndaki değişikliklerle ilgili görüş ayrılıkları vatandaşların seçim sürecine dair kuşkularını artırdı.

Bunu, Exacta sosyoloji ajansının 30 Ocak-4 Şubat 2023 döneminde 70 yerleşim yerinde 18 yaşından büyük 1050 vatandaş arasında gerçekleştirdiği anket gösterdi. Ankete katılanların üçte biri, insanların seçimlerden hayal kırıklığına uğradığı, yorgunluk hissettiği, inançları tükendiği için sandık başına gitmediği görüşünde iken beşte biri siyasi elite karşı şiddetli tahammülsüzlüğünü ifade ediyor. Onlara göre bu sebepler vatandaşları demotive ediyor. Öte yandan ankete katılanların yüzde 14’ü vatandaşların destekleyecekleri bir partiyi seçemediği için oyunu kullanmadığını belirtirken, yüzde 13’ü seçimlerin ülke ve kendileri için bir şeyi değiştirebileceğine inanmıyor. 

Yüzde 7’sine göre seçimlerin dürüstlüğüne güvensizlik artıyor, seçim sonuçları önceden belirlenmiş ve manipüle edilmiştir ve bu oy kullanımını anlamsızlaştırıyor. Ankete katılanların yüzde 7’lik başka bir grubu ise makina ile oylamada zorluk çekiyor, alınacak sonuçların doğruluğundan kuşkularını ifade ediyorlar.

BNR’nin Smolyan bölgesi muhabiri Radostina Çernokova’nın yaptığı ankete katılan bir bayan şöyle konuştu:

"Artık herkesten hayal kırıklığına uğradım. Kanımca onlar halk adına hareket edeceklerine, ilk önce kendilerini, sonra bizi düşünüyorlar."

Bölgeden bir erkek cevabını şair Hristo Botev’ten bir alıntı yaparak verdi:

"Bu zavallı topraklarda yalan ve kölelik hakimdir!“ Botev bunu artık demiştir ve ben bunun daha iyisini söyleyemeyeceğim. Herkes yalan dolan yapıyor!“

Başkent Sofya’da yapılan anketteki görüşler de benzerdir:

"İki yıldır, her türlü siyasi sorunlarla ilgilenmeye son verdim, büyük bir olasılıkla oyumu kullanmayacağım. Her türlü manipülasyonlara tanık oldum.Son anda fikrimi değiştirip somut birine oyunu verecek biri değilim" diye kesin görüşünü belirtiyor orta yaşta bir erkek.

Seçim öncesi tartışmaların seçim yapmada seçmenlere yardımcı olup olmayacağı sorusuna cevaben başka bir vatandaş şunları ekledi:

"Seçim kampanyası sırasında adaylar arasındaki tartışma ve konuşmalar bana göre bu kadar önemli değildir, çünkü bunlarda milletvekili adaylarının savundukları programa değil, hatipliği ve karizmasına vurgu yapılıyor. Siyasi süreç ve vatandaşların sorunları ile hiç ilişkisi olmayan skandallar da yok değil."

Yeni Bulgar Üniversitesi’nde halkla ilişkiler hocası Prof. Rosen Stoyanov’a göre seçmenlerde görülen yorgunluk gözle görülür ve haklıdır. Şöyle konuştu:

"Siyasi partilerin karşı koymalarıyla ortalığı gerginleştirme hareketlerinden dolayı seçmenler artık herhangi birine oyunu vermekten bıkkınlık hissediyor. Seçimlere, sadece manipüle edilmesi daha kolay olan katı parti nüveleri katıldığından, daha büyük oyunculardan bazıları belki de bundan daha büyük siyasi kar payı alabiliyorlar. “

Oy kullanım hakkından bilinçli olarak yararlanmak istemeyenlerin giderek artan yüzdesi bunun dolaysız bir sonucudur.

Politolog Milen Lübenov şöyle diyor: "Temel siyasi partilerin şu an mesajlarını partilerin katı nüvesine iletmesi görülüyor. Büyük bir parti başarıya ulaşmak için uygun mesajlarla ikircimlik gösteren seçmenleri, siyasi süreçten değil, parti ve siyaset adamlarından hayal kırıklığı duyan, sürekli olarak sandık başına gitmeyen insanları celbetmelidir. Siyasi partiler ve özellikle işbaşında olmak isteyenleri için daha yüksek seçmen aktifliğinin önemi var. "

Seçim kampanyasının kalan 26 günde buna katkıda bulunup bulunmayacağını, 49. Halk Meclisi’nde seçmenlerin nasıl bir bölümünün temsil edileceğini göreceğiz.

Editör: Yoan Kolev

Çeviri: Neli Dimitrova