2022’de Bulgaristan’da vatandaşların sadece %11’i bankalarda para biriktirebildi. “Trend” kamuoyunu yoklama ajansının vatandaşların geçen yılki gelirlerini incelediği araştırma, insanların %39’unun normal yaşadığını, ancak para biriktiremediğini gösterdi. Vatandaşların %19’u kazandığını harcamış, %27’si kredi ve borç almış. Yoklama sonuçlarına göre, insanların kötüleşen mali durumu gıda fiyatlarının yükselmesinden, enerji fiyatlarının sıçraması ve yüksek enflasyondan kaynaklanıyor.  

2022’nin ilk üç ayında banka depozitoları 360 bin ile azaldı ve vatandaşlar gittikçe bankalardaki mevduat hesaplarını kapatmaya devam etti. 

2020 yılından beri halk yoksullaşmaya devam ediyor. Geçen yıl da bu eğilim sürdü ve ekonomik ile sağlık krizi derinleşti.  

KNSB Sendikasının analizi bankalardaki mevduatların üçte ikisinde 2 500’er levadan az para bulunduğunu gösterdi. 

Çalışan bir kişi aslında ne zaman bankada para biriktirmeye başlayabilir?  

Piyasa Ekonomisi uzmanı Adrian Nikolov anlatıyor: “Enflasyon birçok insanın mevcut gelirini daraltıyor ve onları gelir yapısının dibine sürüklüyor. Bundan dolayı da insanlar para tasarrufu yapamıyor. Aynı zamanda jet kredilerin oranı arttı. Bununla beraber o hızlı kredileri kapatamayanların sayısı da yükseldi. Hal böyle olunca biç rok insan aldıkları maaşla haftalık masraflarını kapatamaz oldu”. 

Kuzeybatı Bulgaristan az gelişmiş bir bölge olarak biliniyor. Vidin’de banka şubesi müdürü olan Vladimir Georgiev biraz daha olumlu tablo çizdi:

“Gördükleri çerçevesinde eğilim ne olumlu, ne olumsuz. Yıllar içinde para biriktirmiş olan insanlar kendilerine emlak aldı, konutlar aldı. Onun dışında çok fazla para çekme, hazır mevduatlardan paraları harcama gibi bir eğilim görmüyorum. O yüzden bankadaki mevcut birikimler de değişmeden kalıyor” dedi.  

Uluslararası mali kuruluşların ve BNB – Bulgar Merkez Bankası’nın tahminlerine göre, bu yıl enflasyon daha düşük olacak, fakat GSYH da azalacak. Bir rahat nefes mi alınacak, yoksa kemer mi sıkılacak? 

Ekonomist Rumen Galabinov’un görüşü: “2023 yılını isitikrarlaşma yılı olarak görüyorum. Fakat aşırı büyüme olmayacak. GSYH’da mütevazi bir artış, enflasyonun biraz durulması ve fiyat artışının önünün kesilmesini bekliyorum.Bu yıl her birimiz gelirlerini arttırmanın yollarını düşünürse, iyi olur. Herkes maaş dışında yeni gelir fırsatlarını düşünmeli, çünkü hayat pahalılığı eğilimi sürecek. Pandemi olmazsa ve Ukrayna’daki savaş durursa, ekonomide dengeler de rayına oturabilir”.  

Yazı:Diana Tsankova (BNR- Vidin'den Plamen Kotsev ve Yordanka Petrova'nın röportajlarından derleme)

Foto: BGNES

Çeviri: Sevda Dükkancı