48. Halk Meclisi’ndeki milletvekillerinin yemininden neredeyse bir ay sonra Bulgaristan’da hala Cumhurbaşkanı Rumen Radev tarafından atanan dördüncü geçici hükümet yönetimi devam ediyor.

Cumhurbaşkanı Radev, parlamentoda temsil edilen partilerle istişareler gerçekleştiriyor, ancak bundan ziyade Radev onlara diyalog için zaman tanıyor, çünkü 7 partinin yer aldığı bu Parlamento’da diyalog olmadan hükümet kurulması imkansız.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı İliyana Yotova ise siyasi liderlere öngörü ve mantık çağrısı yaptı.

Yotova’nın sözlerine göre, Bulgaristan’ın hem ulusal hem de Avrupa düzeyinde  son derece ağır reform sorumluluklarının alınması için olağan kabineye ihtiyacı var.

“Son zamanlarda hükümet kurma arzusu sadece konuşmadan ibaret, hareketler bunun zıddını gösteriyor” diye kaydetti İliyana Yotova.

Siyaset bilimci Ralitsa Simeonova ise BNR’ye yaptığı konuşmada şöyle belirtti:

"Bir takım siyasi istişareler görüyoruz, ama bunlar daha ziyade hükümet kurma anlaşmasının bir imitasyonu. Karşıdan hiç kimseninin iktidarı üstlenmek istemediği görünüyor. Herkes istişareler sürecinde kendi kar ve zararlarını hesaplıyor. Beklentiler yeni seçimlerin yakında olması ve bu da müzakerelerin sürecini ve gidişatını belirliyor. Ancak ülkedeki durum, alışılmışlık dışı kararlar alınmasını gerektiriyor, öyle kararlar ki siyasi güçler için negatif sonuçlar oluşturacaklar”.

Her tür yönetim modelinde yer alabilecek partiler GERB ve DPS, çünkü bir tek onlar büyük seçmen kaybı yaşamayacak. İstikrarlı olmasa dahi, hükümet kurma adımına ancak üçüncü hükümet kurma yetkisinin sunulmasının ardından varılabilir. Üçüncü yetki ile kesinlikle hükümet kuracaklarını belirten partiler milliyetçi “Vazrajdane” partyisi ve Parlamento’da yer alan en küçük siyasi güç olan “Bılgarski Vazhod” partisi.

2 Ekim seçimlerinin sonuçları ile Bulgaristan toplumu siyasi elite net bir görev verdi: parti egosunu geride bırakarak toplum için öncelikli konular olan artan enflasyon bağlamında yoksullukla mücadele, derinleşen ekonomik kriz ve yargı reformu yönünde yapıcı diyalog oluşturmak.

“Gallup İnternational” sosylojik araştırma ajansının son anketine katılanların yüzde 56’sı hükümet kurulmasını istiyor. Ancak siyasetçiler ne yapıyor?

“Gallup” ajansından sosyolog Pırvan Simeonov “Darik Radio”ya yaptığı konuşmada şunları kaydetti:

“Konuşuyorlar, beraber duruyorlar, birbirine alışıyorlar. Noel tatilleri yaklaşıyor, uğraşmak istemiyorlar, öyle ki belki birşey meydana gelebilir de. Bence hükümet kurulması şansı kurulmaması şansı ile aynı. Ancak bu şans eskisinden daha büyük.”

Fakat toplumun sabrı tükenmek üzere. Günler önce en büyük iki sendika KNSB ve “Podkrepa” Emek Konfederasyonu yılda yüzde 18, 7’ye çıkan enflasyona tazminat sağlayacak şekilde gelirlerin artışı talebi ile protesto düzenlediler.

Eylemlere katılan binlerce vatandaş 2023 yılının başından itibaren asgari maaşın 710 levadan 850 levaya yükseltilmesini, özel ve bütçe sektörlerinde bütün maaşlara en az yüzde 13 zam yapılmasını istediler. Ancak bu değişiklikler gelecek yıl için yeni bütçenin kabul edilesi ile mümkün olabilir. Geçici hükümet ise siyasi temsilciliğinin olmaması ve politika yürütme yetkisinin bulunmamasından dolayı yeni bütçe sunmayı reddediyor.

• Sofya'nın merkezinde araç konvoyu eşliğinde geniş çaplı sendika protestosu düzenlendi

Cumhurbaşkanı Rumen Radev, 11 Kasım Cuma günü sendika liderleri ile görüşmesinde “Sosyal memnuniyetsizlikler olağan kabine kurulması yönünde baskı oluşturabililir” diye belirtti.

“Podkrepa” Emek Konfederasyonu’ndan ekonomi danışmanı Vanya Grigorova şöyle konuştu:

“Bu hükümet kurma yönünde biraz kısır yaklaşım. Bu tür birşey kabinenin istikrarsız olacağını garantiliyor. Devletin öncelikleri yönünde en küçük bir uzlaşıya varılmazsa, malesef bu muhtemel koalisyonun ömrünün öncekinden daha kısa olacağını söyleyebilirim. Bizdeki siyasi elit henüz içinde bulunduğumuz ağır krizi yönetecek önderlik rolünün farkına varmış değil. Brüksel’e ve Washington’a yaranmaya yatkın, ancak Bulgaristan vatandaşlarına yaranmaya yatkın olmayan insanlar görüyoruz.”

Analist Emil Sokolov, “Kısa görev süresi olacak bir hükümet kurulması mümkü,n ancak bu sadece partilerin bir program üzerinde anlaşmaları durumunda olabilir” dedi ve söyle devam etti:

“Bunun olması için onların yargı sistemi ve Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu’nda reformlar, bütçenin kabul edilmesi ve enflasyon önlemleri gibi konular hakkında konsensus içinde olmaları lazım. Avrupa Atlantik meselesi panaseya olamaz. Bir hükümet sadece dış politikaya odaklanarak, için sorunları ihmal ederek yönetemez.”

Birinci siyasi güç olan GERB partisi DPS ve “Balgarski Vazhod” partilerindne destek alabilir, ancak bu kendisine ciddi itibar zedelenmesi yaratacak. Analiste göre, üçüncü hükümet kurma yetkisi BSP’ye verilirse ( bu oldukça olası), GERB onlarla koalisyona girmekten korkacak.

Avrupa Halk Partisi (ENP)’nden Radan Kınev, ikinci siyasi güç olan “Prodaljavame Promyanata” partisinin veya “Demokrarik Bulgaristan” partisinin hükümet kurma yetkisi ile kabine kurulmasının mümkün olacağını, ancak bunun yine de GERB partisinin bu tür bir oluşumu desteklemesi ve gerekli çoğunluğu sağlaması ile mümkün olduğunu belirtti ve şöyle devam etti:

“Böyle bir kabine Bulgaristan’ın dış siyaset pozisyonunu, AB ve NATO’daki pozisyonunu yıllardan beri başarılamayan bir biçimde pekiştirebilir. Bu ulusal güvenlik, ekonomik gelişim, şu  ana kadar hep ürkek ve pasif olan AB’deki rolümüz için de son derece önemli. Böyle bir hükümet “akıllı” bir mali ekonomik politika uygulayıp, Bulgaristan endüstrisi ve sanayisini tedarik zinzirlerinin kesildiği bu zamanda büyük potansiyelini göstermesi için destekleyebilir.”

Hazırlayan: Yoan Kolev

Çeviri: Özlem Tefikova