Bulgaristan’da ısı enerjisi, elektrik, su, günlük hayat için doğalgaz fiyatlarının artışı ortalama yüzde 40. Ancak en fazla fiyat artışı şeker, et, süt, unlu mamuller olmak üzere temel gıda ürünlerinde görülüyor. Bu ürünlerde son üç ayda yaklaşık yüzde 10’luk artış kaydedildi.

Bu değerlerin çoğu dünya emtia borsaları tarafından belirleniyor, ancak Bulgaristan’da temel gıda ürünlerinin fiyatları bile artık sosyal olarak dayanılmaz seviyeye çıktı.

Bunu KNSB’ye bağlı Sosyal ve Sendikal Araştırmalar Enstitüsü’nün 2022 yılının üçüncü çeyreğinde tüketici fiyatları ve geçim için gerekli maaş üzerindeki araştırması gösteriyor.

Örneğin sadece şekerin fiyatı bir yılda yaklaşık yüzde 60’ın üzerinde artış kaydetti.

Bulgaristan Bağımsız Sendikalar Konfederasyonu (KNSB) ekonomistleri, ülkede normal bir geçim için hanede kişi başına giderlerin yüzde 20 arttığını gösteriyor.

Bu da çalışan ve kendi kendini geçindiren bir kişinin en az 1300 leva alması gerektiğini gösteriyor. Ülkemizde iki ebeveyn ve 14 yaşın altında çocuk olmak üzere üç kişilik bir ailede geçim için en az 2 370 leva gerekli.

Fakat Ağustos ayı istatistikleri, Bulgaristan’da yaklaşık 1 milyon 800 bin çalışanın yukarda belirtilen gelirlerden daha düşük gelirleri olduğunu gösteriyor.

KNSB verilerine göre, bir yıl içinde hane geçimi için gerekli geliri alamayan çalışanların 100 bin ile arttı.

KNSB’nin Sosyal ve Sendikal Araştırmalar Enstitüsü’nden Violeta İvanova “Yılın üçüncü çeyreğinde en hızlı bir biçimde enerji kaynakları fiyatları artıyor, ardından gıda ürünleri” dedi ve şöyle devam etti:

“Yakıt fiyatları ve temel gıda ürünlerinde fiyat artışı hele ki kış sezonunda Bulgaristan’daki haneleri çok büyük zorlukla karşı karşıya bırakıyor. Yapılan birkaç sosyolojik araştırma sonuçları, halkın yüzde 76’sının kış sezonunda faturalarını ödeyip ödeyemeyeceklerinden endişeli, yüzde 46’sı ise en büyük sorunun fiyat şoku ve marketlerde gözlemlenen sürekli devam eden enflasyon. Yılın üçüncü çeyreğinde ortalama maaşın yüzde 13 arttığını görüyoruz, ancak bu aslında önde gelen enflasyondan dolayı maaşın yüzde iki azaldığı anlamına gelmekte”.

Bulgaristan Bağımsız Sendikalar Konfederasyonu, bütün sektörlerde gelirlerin ülkedeki enflasyon oranında yani yüzde 19 artmasında ısrar ediyor.

Temel ihtiyaç ürünleri fiyatlarının yüzde 20’yi geçmesine rağmen, sendikalar devlet bütçesinden gelirlerle ile en yüksek tazminatta ısrar etmiyor. Sendikacıların amacı, Aralık 2022 maaşının Aralık 2021 maaşından en az yüzde 20 daha yüksek olması.

KNSB Başkanı Plamen Dimitrov, “Ozaman bir yandan gelirlere tazminat yapıldığı, diğer yandan da ülkedeki ekonomik büyümenin motorunu çalışır halde tuttuğumuz söyleyebiliriz” dedi ve şöyle devam etti:

“Maaşların bu yıl içinde yeterince arttırıldığını söyleseler de, 2023 bütçesinin gelirlere artış yapılmadan kabul edilmesine izin vermeyeceğiz. Asgari maaşın 1 Ocak’tan itibaren 850 leva olması lazım. Kamu sektöründe gelirlerin ek artışı öngörülebilir, çünkü özel sektörde maaşlar yükselmeye devam ediyor. Endüstri sektörü ve hizmet sektöründe maaşlar daha Haziran ayında yüzde 17-yüzde 25 oranında arttı. Buna kıyasla kamu sektöründe gelirle enflasyondan dolayı yıllık bazda yüzde 5 yüzde 8 oranında düşüş azalma kaydetti. Kış sezonunda ısı yardımı için bütçeden kaynak tahsis edilmeli. Bulgaristan halkının dörtte biri enerji yoksulu ve kış sezonunda ısınma ihtiyacını karşılayamayacak. Ülkemiz Avrupa genelinde bu göstergeye göre birinci sırada yer alıyor.”

Çeviri: Özlem Tefikova