Dünyada yapılan ilk kalıcı fotoğrafın Ay’ın bir görüntüsü olduğunu biliyor muydunuz? Fotoğraf 1839 yılında Fransız Louis Daguerre’nin eseridir.

Siyah-beyaz fotoğrafçılık 20. yüzyılın başında hayatımıza yığınsal bir biçimde giridi. Bulgaristan’da fotoğraflar 1957’de bir sanat eseri olarak tanındı. Birkaç yıl sonra Sofya’nın grafik teknik okulunda bu konu ile ilgili ilk sınıf açıldı. 

Fotoğraf çekmek, varlığımıza dikkat çekme yollarının en yaygın ve kolay yöntemlerinden biridir.Görüntüleme sanatından bahsederken objektifin arkasında bulunan insanın ‘bakışı’nın büyük önemi var. 

‘Fotoğrafçı neler görüyor ve bu hiçbir sanata özgü olmayan gizemlik boyutlarına ulaşması için yeterli midir? Bunlar çalışmasının değerini belirliyor’, diyor tiyatro yönetmeni Elena Panayotova Bulgaristan Radyosu’na açıklamasında. 

„Fotoğrafçılığın belirmesi ile görsel sanatlar da değişime uğruyor. Geçen yy’ın 90’lı yıllarından sonra belgesel görüntülerin resim eserleri ile beraber büyük galerilerde sergilenmeye başlamasının büyük önemi var. Fotoğraf sanatı bir diyalog biçimi olup bir öykü anlatır. Bu sanat türü daima anı yakalama çabasında.’

Elena Panayotova ve profesyonel fotoğrafçı Atanas Kınev bu ay Plovdiv Şehir Galerisi’nde ‘Afrika’dan Iraklarda’ konulu ortak sergilerini açtılar. İkili sergide, Elena Panayotova’nın Kenya’da (2011- 2017) ve Bulgaristan- Şiroka lıka’daki maceralarından (2002-2017) yakalanan anları paylaşıyor. Bunlar ‘Den Gri’ Vakfı’nın‘Sanatçılardan Çocuklara’ girişiminin bir sonucudur.

• Risk içindeki çocuklara Şiroka Lıka Yaz Tiyatro Akademisi

Elena Panayotova şunları anlatıyor:„Bunlar, Afrika ve Avrupa’da risk altında bulunan 5 binden fazla çocuk ve genin, 300 sanatçının görüntüleridir. Turist rotaları dışındaki gerçekleri görüyorsunuz.’

150 fotoğraflı sergide Kenya ve Zanzibar’dantabiat görüntüleri yer alıyor. Atanas Kınev’in itirafına göre, Ekvator bölgesinde bulunduğundan Kenya’daki ışık tamamen farklıdır. 

Şunları paylaşıyor Elena Panayotova:„Gerçi, çocukluğum fotoğrafçılıkla sıkı sıkıya bağlıdır.

 Fotoğraf sanatının gizemi beni tiyatroya götürdü ve ebediyen ikinci tutkum oldu. Babamdan çok şey öğrendim. Fotoğraf kendisi için kendini ifade etme ve dünyayı tanıma aracı idi. Seyahat fotoğrafçılığına başladığımdan beri, ırakta bulunan mekânlardan deneyimlerimi paylaşmak bana gerçek bir heyecan veriyor.“

* Еlena Panayotova, Bulgaristan ve yurt dışında tiyatro yönetmenliği, yapımcılığı, öğretmenlik yapan bi sanatçıdır.  Hollanda'nın Utrecht kentindeki Güzel Sanatlar Akademisi ve Sofya’nın Nov Bulgarski Üniversitesi’nde uzun yıllardan beri ders veriyor. 

Foto: Elena Panayotova, Atanas Kanev, Petır Peşev, özel arşiv

Çeviri: Neli Dimitrova