İkinci Dünya Savaşı, Yahudilere ve Ari olmayan ırklara karşı eziyetlerle tarih sayfalarına geçen 20. yüzyılın en karanlık dönemlerinden biridir. Faşist rejimler tarafından aşağılanıp takip edilen milyonlarca Yahudi toplu mezar ve toplama kamplarında hayatından olurlar. Antisemitizm sadece Roma- Berlin- Tokyo arasında kurulan Üçlü Pakt ülkelerinde değil, Almanya’nın Nazi yasalarına göre mevzuatını düzenleyen Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Slovakya, Hırvatistan ve Finlandiya’da da hız alır. Çoğu Yahudi kökenli yurttaşlarını ölüm saçan toplama kamplarına gönderme emrine uyar. Nitekim, Bulgaristan, Yahudileri savunan insani davalarıyla geniş kamu çevrelerini celbetmeyi başararak, 48 binden fazla Yahudiyi kurtardı.
Olay, Sofya Metropoliti Stefan ve Plovdiv Metropoiti Kiril’in şahsında Bulgar Ortodoks Kilisesi’nin Plovdiv’ten yüzlerce Yahudi’nin sınır dışı edilmesini önlediği 10 Mart 1943 günü meydana geldi. Bunu izleyen günlerde Halk Meclisi başkan yardımcısı Dimitar Peşev ile 43 milletvekili Bulgaristan ile Üçüncü Reich’inonbinlerce Yahudi’nin toplama kamplarına gönderilmesine ilişkin imzaladığı gizli anlaşmayı gün ışığına çıkarıp Nazi Almanyası’nın bu planlarını suya düşürüyorlar.
Milletvekiili Petar Mihalev, tüccar Asen Suiçmezov, öğretmen Vladimir Kurtev ve avukat İvan Momçilov’un bu çalışmalara büyük katkıları var. İsrail’deki ‘Yad Vashem’ anıt kompleksinde onlar Holokost zamanında Yahudilerin kurtarılması için hayatlarınıı feda eden Musevi kökenli olmayanlara verilen ‘Dünya Salihleri’ unvanınasahiptir. Dimitar Peşev’in Küstendil’de müzeye çevrilmiş evi Bulgaristan Yahudilerinin kurtarılmasını milli borcu bilen Küstendil yurttaşlarını korunan önemli belgelerle tanıtıyor.
Mart 1943 olaylarının anısını canlı tutan Bulgaristan’dan farklı olarak Nazilerle yardımcılarının canavarlıklarının gerçekleştiği bazı ülkelerde bu konuda ses çıkarılmıyor.İnsanlığa karşı en ağır cinayetlerin sahnesi olan Avrupa’da bu günlerde ne yazık ki Nazi ideolojilerinin propagandası ve yürüyüşlerine yeniden tanık oluyoruz. Bunun için karanlık geçmişin bugünü ve yarınımıza hakim olmasına izin vermemek için yaşanan Holokost’u her zaman hatırlatmamız gerek.
Foto: registersofia.bg, arşiv
Çeviri: Neli Dimitrova
“Hak ve Özgürlükler İttifakı” , Türkiye’de Bulgaristan’daki erken Parlamento seçimleri için kullanılan 48 000'den fazla oydan yaklaşık yüzde 65'ini ikna edici bir şekilde kazandı. Bu, 46495 kişinin oy kullandığı Haziran seçimlerine nazaran biraz..
Süredurum seçimler. Yarın her şeyin yoluna gireceğini ve dört yıl sonra seçimler vesilesiyle sizinle haberleşeceğimize dair son damla umutla dolu seçimler. Politikacılardan, kendimizden ve oy vermeyen diğer insanlardan gelen üzüntüyle dolu..
Büyük Britanya’da yaşayan ve vatandaşlık görevini yerine getirmek üzere bu seçimlerde de Bulgaristan’ın Londra Büyükelçiliği’nde kurulan seçim sandığına giden Zdravka Vladova -Momcheva, Bulgaristan Radyosuna konuşurken “Birlik ve beraberliğe muhtacız”..
33. Bulgar Antarktika Bilim Seferi katılımcıları, farklı ülkelerden bilimadamları ile birlikte bilimsel araştırmalara devam etmek üzere..