Dünya Sağlık Örgütü, her yıl hazırlanan, beslenme koşullarını araştıran ve buna bağlı olan sağlık sorunlarını ele alan, Küresel beslenme raporunu yayınladı. 2013 yılından bu yana her yıl yayınlanan raporun, 2021 sonuçlarına göre insanların % 48’i ya çok fazla yada yetersiz besleniyor ve dolayısıyla bu aşırı kiloya yada zayıf olmaya yol açıyor.

Beslenme uzmanı Jasmina Gevezieva, Küresel Beslenme Raporu hakkında “Sonuçlar ne küresel çapta, nede Bulgaristan için hiç iç açıcı değil” dedi ve devamında şunları belirtti:

“Genel olarak ortaya çıkan tablo, dünya genelinde dengeli beslenmenin olmadığını gösteriyor, yani insanların yarısı ya zayıf yada fazla kilolu ve obez. Dünya çapında aşırı kilo verilerine baktığımızda kadınların yüzde 15,1 oranı, erkeklerin ise yüzde 11,1 oranı obez. Obeziteye bağlı diyabet istatistikleri, dünyadaki kadınları yüzde 8,9’u, erkeklerin ise yüzde 10,5’inin bu hastalıktan muzdarip olduğunu gösteriyor. Bulgaristan hakkındaki verilere baktığımızda bu göstergelerin iki buçuk kat daha yüksek olduğunu görüyoruz. Yani Bulgaristan’daki her dört kadından biri obez, fazla kilolu değil, obez. Ülkedeki erkekler için de durum daha farklı değil, raporda yer alan verilere göre her dört erkekten biri obez”.

Bu rapor, Avrupa Komisyonu, Dünya Bankası, UNICEF ve Dünya Sağlık Örgütü’nün yer aldığı en büyük bağımsız rapordur.

Birçok insan salgın döneminde olduğumuzdan ve daha az hareket ettiğimizden dolayı, obez olmamızın normal olduğunu düşünüyor. Obezite salgından dolayı son iki yılda ortaya çıkan bir sorun mudur, yoksa beslenme alışkanlıklarımızla mı ilgilidir?

Uzmana göre “Dünya Sağlık Örgütü’nün son resmi verileri 2016 yılına ait, yani tam olarak bundan 5 yıl öncesi karşımıza çıkan sonuçlar, şu anda olanlardan çok ta farklı değil. Yüzde olarak artı eksi % 1 oranında bir fark var. Daha o zaman dünya obezite sıralamasında 53’üncü sıradaydık, şimdi ise 54’üncü yerdeyiz. Seviye değişmiyor, ilerleme kaydedilmiyor”.

Beslenme uzmanı Gevezieva rapor hakkında detaylara girdi ve “İncelediğimiz Küresel beslenme raporu, birkaç şeyi araştırıyor. Rapor, örneğin hem obeziteyi, hem de prematüre bebeklerin kilosunu, çocuk çağındaki obeziteyi, diyabeti, sadece süt ile beslenen bebeklerin ağırlığını, anemiyi, yani halk arasında bilinen adıyla kansızlık hastalığını ve daha birçok durumu inceler. Birçok farklı göstergelerin incelendiği belgede, her ülkenin temel parametrelere göre nerede olduğunu görebilmek için bir puan grafiği oluşturulur. Bu grafiğe göre, Bulgaristan dahil olmak üzere neredeyse tüm ülkelerde hiç ilerleme kaydedilmediğini, hatta aşırı kilo ve obezite açısından seviyelerin aynı kaldığını görebiliriz ” dedi.

Beslenme uzmanı Çocuk çağındaki obeziteye değinerek şunları belirtti:

“Raporda dikkat çeken ilerleme olarak çocuklardaki obeziyeyi söyleyebiliriz. Araştırmaya katılan 195 ülkeden 105’i, Bulgaristan dahil ilerleme kaydediyor. Dünya çapında çocuk çağı obezitesi yüzde 5,1 oranında. Bu son derece endişe verici biro ran, çünkü 5 yaş altı çocuklardan bahsediyoruz.”

Jasmina Gevezieva, „Yeme alışkanlıklarımızı sadece salgın değil, genel olarak her bir ülkenin yeme kültürünün sonucu ortaya çıkan bir durumdur “ dedi ve devamında “Obezite, yüksek kolesterol, insüline bağımlı olmayan diyabet, kalp krizi, koroner kalp hastalığı, yüksek tansiyon gibi birçok hastalığı tetikleyebilir. Genel olarak aşırı kilolu olmak, Dünya Sağlık Örgütüne göre ölüm nedenleri arasında beşinci sırada yer alıyor. Burada diyabet, kalp krizi ve yüksek tansiyon gibi doğrudan bir hastalıktan bahsetmiyoruz, daha çok eşlik eden bir hastalık olduğunu söylüyoruz” şeklinde konuştu.

Beslenme uzmanı “Tabiri caizse, daha uzun ömürlü olmamız için, fitness tutkunları olmamız gerektiğini söylemiyorum, sadece sağlık sorunları yaşamamak için normal vücut ağırlığımızı korumamız gerektiğini hatırlatıyorum ”dedi.

Çocukların yanı sıra, yetişkinlerin büyük bir bölümü doğru beslenmeyi bilmiyor.

Beslenme uzmanı olarak, nelere dikkat etmemizi önerirsiniz? Çocuklardan bahsettik, ancak doğru beslenmeyi bilmeyen birçok yetişkin var. Uzman sağlıklı beslenme konusunda “Kesinlikle sebze ağırlıklı beslenmemiz ve tabi yüksek kaliteli protein tüketmemiz gerek. Protein derken, temiz et, balık ve yumurta anlayın. Yumurta akının en yüksek kalite protein indeksine sahip olduğunu söylemek gerek. Bunlan sağlıklı yiyeceklerden sadece bazıları. Her şeyin kesinlikle bireysel olduğunu unutmayalım” dedi.

Jasmina Gevezieva’ya göre kişinin, hareket, yaş ve boy göstergelerine göre ne kadar kalori alınması gerektiğini hesaplaması gerek, çünkü her şey enerji demektir, yani kilo almak veya vermek enerjiye bağlı. Yani “ Kısaca özetlemem gerekirse, 24 saat içinde temel işlevlerimizi sürdürmek için ihtiyacımız olandan daha az yersek kilo veririz, daha çok yiyecek tüketirsek kilo alırız ” dedi beslenme uzmanı.

Sağlıklı gıdalardan bahsedildiğinde içinde neler olduğunu, ne kadar kalori içerdiğine dikkat etmemiz gerek. Örneğin kuruyemişlerin çok fazla kalorisi var, yani çok az gramajlı olsalar bile, yaklaşık 600-650 kalori içeriyorlar. Kuruyemişler dünyadaki en kalorili yiyeceklerdir. İnsanlar onların en sağlıklı yiyecekler arasında olduğunu düşündüklerinden dolayı, çoğu zaman aşırıya kaçarlar. İşte tam bu noktada yediklerimizin bize ne kattığını düşünmemiz gerek. Sağlıklı ürünler tüketmek her zaman doğru seçenek olacak, ancak miktarına dikkat etmek gerek. Sağlıksız gıdalardan kaçınmanın yanı sıra sağlıklı gıdalarla da aşırıya kaçmamalı, denge yakalanmalıdır.

Kaynak: Sofya Radyosu, Elmira Coma röportajı

Düzenleme ve çeviri: Bedriye Haliz