Kruşevo, Gırmen Belediyesi’nin en küçük köylerinden biri. Batı Rodopların kucağında gizlenmiş ve birçoğunun boş olduğu evleriyle ve 200'den biraz fazla nüfusa sahip bir köy olarak biliniyor.
Eskiden olduğu gibi, bugün de köy halkı, Kruşevo’da en lezzetli armutların yetiştiğini iddia ediyor. Fakat köyünü çok sevmelerine rağmen gençler ve orta yaşlardakiler, başta İngiltere olmak üzere yurtdışında mevsimlik işçi olarak çalışmayı seçiyor.
İngiltere Kraliçesi, burada en fazla saygı duyulan politikacıdır.
“Kruşevo köyünün gençleri, ilk kardelen çiçeklerin açmasıyla birlikte İngiltere yolunu tutuyor ve Ekim ayında geri dönüyorlar. Bulgaristan’daki siyaset onları ilgilendirmiyor, fakat en fazla beğendikleri siyasetçi İngiltere Kraliçesi’ne dua ediyorlar, çünkü onlara ülkesinde istihdan ettiği için onlar da geçimini burada sağlıyor, ki bu da son derece üzücü” –diye BNR’ye paylaşıyor Kruşevo köyünün genç muhtarı Sabri Belaynski ve şöyle devam ediyor:
“Yazın köyün geçleri, mevsimlik işçi olarak İngiltere’ye gidiyorlar, kışın köye dönüyorlar. Her yıl İngiltere’ye gidenler için Brexit bir problem oluşturmuyor, çünkü iş verenleri onlar için 5 yıllık sorunsuz gidip gelebilmeleri için statü sağlıyor. Yeniler için durum biraz zor, çünkü vize gerekecek. İşler yine de yola girecek, ama biraz daha zor olacak. Kruşevo’dan gitmek isteyen herkes yolunu bulup gidecek. Şubat, Mart gidip, Eylül ve Ekim’de geri dönüyorlar.”
Peki, Bulgaristan’daki durum onları ilgilendiriyor mu, sorusu üzerine köy muhtarı şu cevabı veriyor:
“Burada kalanlar, devamlı ikamet edenleri evet, Bulgaristan’daki durum onları ilgilendiriyor, ancak yurtdışına gidenler için Bulgaristan’daki olup bitenleri hiç önemi yok, hatta gençlerden bazıları, “İngiltere Kraliçesi sağ olsun, çünkü bize geçim sağlayan kişidir” yorumunu yapıyor. Bu da, maalesef çok çok üzücü bir durum.”
Geçim yollarını İngiltere’de arayan Kruşevolular şöyle dursun, bundan 14 yıl önce iki İngiliz Liy ve Yan, bu köye yerleşiyor. Liy Gilbert ve Yan Dots için Kruşevo köyünden daha güzel bir yer yoktur. Yan, İnternet üzerinden dünyanın dört bir köşesine kitap satışları yapıyor. Kütüphanelerinde yaklaşık 50 bin cilt kitap bulunuyor. Köylülerin de “Lily” olarak hitap ettiği Liy ise, büyük ve küçüklere İngilizce dersler veriyor. Bulgaristan Radyosu muhabiri Keti Trençeva’yı güler yüzle karşılıyorlar, ancak söz siyasetten açılınca yüzlerindeki tebessüm yok oluyor. En büyük korkuları demokrasi ile ilgili.
Neden İngiltere’den buraya yerleşmeye karar verdiniz, sorusuna bakın nasıl bir cevap verdiler:
İngiltere’de yaşamak çok zor, çünkü herşey çok çok pahalı... diyor Liy ve söze Yan da katılarak: “Biraz yaşlanınca, İnternetin ve postanın olduğu her yerde ben kitaplarımı dünyaya satabilirim diye düşündük. Kanada, Büyük Britanya, Avustralya’dan müşterilerim var. Geçen hafta kitaplarımı Güney Kore, Japonya, ABD, Yeni Zelanda’ya gitti. Aynı şey AB ülkeleri İspanya, Almanya, Belçika için de geçerli. Yaşadığımız İngiltere’de çok fazla stres vardı, çok fazla masrafımız olurdu” dedi ve devam etti Yan:
Buraya Kruşevo’ya gelince ise, insanların son derce sıcak kalpli olduğunu gördük ve çok mutlu olduk. Yan’ın sözlerine eşi de katıldı: “Çok iyi bi köy ve ben bu köyü çok beğeniyorum. Hepsi çok sıcak canlı. Mesela bu sabah bir komşumuz bize ücret almadan odun getirdi. Evet, evet, odun getirdi ve para istemedi. Bizler onlara yardım ediyoruz, onlar da bize yardım ediyor. Mesela, çok uzun yıllar İngiltere’de çalışmış kişiler İngiltere’de vergilerle sorun yaşıyor, oradaki kurumlardan vergi belgeleriyle ilgili ben yardımcı oluyorum.
“Genç Bulgaristan vatandaşları İngiltere’de, yaşlı İngiliz vatandaşları ise Bulgaristan’da yaşamak istiyor. Biz bir kez yardım edersek, onlar üç kere yardım ediyor.”
Söz politikadan açılınca Liy: “İngiltere’de iki büyük ve üç küçük parti var, İnternet’te bakıyorum da Bulgaristan’da 37 siyasi parti var. Ben hepsini anlayamadım bile. Ayrıca Brexit’ten sonra burada oyumuzu kullanamıyoruz. Brexit öncesi hem AB Parlamentosu, hem de Gırmen Belediye başkanı seçimlerine katılabiliyordum, ama artık katılamıyorum.
Bulgaristan’daki siyasetçileri ilginç buluyor musunuz sorusuna ise, Yan, “İngiltere’de seçimden seçime 5 yıl beklemem gerekiyor iken burada sadece 2 ay beklemek zorundayım." dedi kahkaha atarak.
Politika ve üzücü olayların dışında, Yan ve Lily, herkesin nezaketini ve saygısını kazanmış. Kimin daha fazla verip aldığını hesaplamadan veriyorlar ve karşılığını da alıyorlar. Kruşevo'nun genç muhtarı Sabri Belyanski, “Lily ve Yan, benim en sevdiğim köylülerim, diye belirtiyor.
Kaynak: BNR "Horizont" Programı, Keti Trençeva
Çeviri: Şevkiye Çakır
Halkı aydınlatanlar, yalnızca şükran ve hayranlık duyulan kişiler değil, tarihimizde milli aidiyet duygumuzu uyandıran en önemli şahsiyetler olarak görürüz. Ancak “halk aydınlatan” kavramının arkasında nasıl bir arketip duruyor ve neden Halk..
Moldova'nın AB üyeliğine ilişkin, ülke Anayasası’na yazılacak stratejik bir hedef olan referandumun sonuçları, her ne kadar Avrupa şüphecilerine “kıl payı” yaklaşsa da, ülkenin Avrupa yanlısı bakış açısını güçlendirdi. Ancak..
Sofya’da 28 Kasım 1938’da yayınlanan “Besarabya Bulgarları” gazetesinin tek sayısında “Besarabya Bulgarları, Bulgar halk cüssesinin, Bulgar manevi ve kültürel birliğinin ayrılmaz bir parçasıdır ve böyle kalacaklar, zira aramızdaki bağ güçlüdür”..