Sağlık Bakanlığı’nın yeşil sertifika temini konusunda geçen hafta sonunda verdiği ara süre doldu. Bugünden itibaren bu sertifikasız sadece gıda marketlerine, bankalara, eczane, devlet kurumları ve doktor muayenesine girilebilir. İnsanların kalabalık halde toplanabileceği diğer kapalı mekanlarda sertifika hem görevliler, hem ziyaretçiler için mecburi olacak. Bu şartı ihlal edenlere artık ceza uygulanacak. 

Bugün ülkenin farklı yerlerinde bu önlemlere karşı protestolar düzenleniyor. Karara karşı çıkanlar aşıların yan etkilerinden endişelerini öne sürerek, temel insan haklarının çiğnendiğini iddia ediyorlar. Buna rağmen son günlerde aşılamaya karşı ilginin arttığı dikkatleri çekti. Yine de vatandaşlar işlerini korumak için bu adıma zorlandıklarından şikayetçi.  

Hemşireler Sendikası da bu yeni önleme karşı protesto düzenliyor. Sendikanın Başkanı Maya İlieva mikrofonlarımıza şunu söyledi:

"Yeşil sertifika gösterme şartı hemşireler üzerine baskı uyguluyor. İşten ayrılmak için istifasını sunan meslektaşlarım var. Bu temel anayasal haklarımıza vurulan bir darbedir”.

İlieva, Avrupa’da sağlık personeline aşının zorunlu olmasının, mutlaka doğru bir karar olduğu anlamına gelmediğini öne sürdü.  

Halkla ilişkiler uzmanı Radoslav Bimbalov Covid krizini yönetim şeklinin şimdiye kadar toplumda sadece güvensizlik yarattığını belirtti:  

“Öyle bir ayarlanmış ki herşey, şimdi aşılamaya karşı yaklaşım o kadar olumsuz ki, nasıl kampanya yapılırsa, yapılsın bu sadece toplumdaki güvensizliği pekiştirecek” dedi.

“Yeşil sertifika aslında toplumda aşılama oranını ölçecek bir araç olarak algılanabilir. Aşı olmamak için kendi gerekçeleri olan kişilere ücretsiz kitlesel testler bazında bu aşı kampanyası devam etmeliydi”. Tıp hukuku uzmanı Mariya Petrova olaylara bu açıdan baktı ve şöyle devam etti: 

"Böyle bir sertifikayı işverenine sunmadığı için kimsenin işten atılamayacağını bilmeli halk. Fakat bu durumda iş yerimize girmemiz engellenirse, işe gelmemiş sayılacağız. Bu konuda Çalışma Bakanlığı gerekli talimatları sunmalı ve benzeri durumlarda işçinin ne yapması gerektiğini belirtmelidir. Şimdilik aşı sertifikası olmadığı için işe gelemeyecek olan çalışanların ücretsiz izne ayrılması öneriliyor. Oysa bu çok insani bir yaklaşım değil”. 

Anayasa hukuku uzmanı Dr. Borsilav Tsekov, “Önlemlerin uygulanış biçimi yeni şartlara ayak uyduracak süre göz önüne alınmadangeniş kitle özel ve tüzel kişilerin çıkarlarını zedeledi” dedi.  

„Öte yandan bu tedbir neredeyse uygulanamaz halde, çünkü devlet binlerce yerde kontrol uygulayacak güçte değil. Gösterilen sertifikaların kime ait olduğu yeterince kontrol ediliyor mu? Polis dışında kimse vatandaşlardan kimlik kartı isteyemez. Bu durumda sertifikanın o kişiye ait olup, olmadığı nasıl saptanacak?  

Buna vurgu yapan ünlü hukukçu, devleti Strasbourg İnsan hakları Mahkemesinde dava etmesinin doğru adım olmayacağını, her ülkenin kendi tedbirlerini almada özgür ve bağımsız olduğunu hatırlattı.  

Tsekov “ zorunlu aşı da olmak üzere, ülkelerin pandemiyle mücadelede farklı tedbirler alma hakkına sahip, dedi.

Bulgaristan Oyuncular Derneği Başkanı Hristo Mutafçiev, sanat alanında çalışanların %45-50’sinin aşı olduğunu bildirdi. 

"Bu yeşil sertifika mecburiyeti birçok tiyatro temsilinin planlarını bozdu. Biletler aylar öncesi satıldı. Bilett alan izleyicilerin bazılarında aşı sertifikası olmadığı için, biletlerini geri çevirip paralarının iadesini istediler”.  

Hristo Mutafçiev, tiyatro salonlarına giren izleyicilerin yeşil sertifikalarının aslını ve gerçek olup, olmadığını kimlerin kontrol edeceğini henüz bilmiyor. 

"Bu sertifikalar belki kötü bir şey değil, fakat kişi seçme hakkına sahip olmalı”. Blagoevgrad’da Otelciler ve Restorancılar Birliği Başkan Yardımcısı Vasil Dimitrov, devletin yaz aylarında yoğun aşı kampanyası yürütmediğini ve bu durumda aşı karşıtı seslerin yükseldiğini belirtti. Böyle bir şart gelince ise otel ve restoranlar, Bulgaristan nüfusunun aşı olan sadece %20 kısmından ziyaretçilere bel bağlamak zorunda kalacak:

“Yeni tedbirleri ihlal eden bir mekana uygulanacak asgari para cezası 5000 leva oalcak. Her hafta veya ayda bir kez bile böyle bir cezayı ödeyecek kaç yer var? Şu an elektrik fiyatları da rekor düzeyde yüksek. Bunun için devletten bir telafi desteği alıp, almayacağımız bilinmiyor”.

Cumhurbaşkanı Rumen Radev, farklı nedenlerden dolayı aşı olmak istemeyen kişileri, işe gidebilmesi için haftalık 80 leva civarında verip hızlı test olmasını doğru bulmadı.

48 saat geçerli olan sertifika için bu insanlar her hafta testler için para ödemeli. Hafta sonu bakanlarla yapılan toplantıda, devlet başkanı covid tedbirlerini destekledi, ancak çalışanlara sadece 10 leva prosedür parasını ödeyeceği ücretsiz hızlı testler sağlanması için gerekli organizasyonun yapılmasını istedi.  

Haber: Yoan Kolev 

Çeviri: Sevda Dükkancı  

Foto.BGNES, Facebook /Avukat Dr. Mariya Petrova