Ülkemizde gerçekleştirilen en büyük film projelerinden biri şüphesiz “Han Asparuh” filmidir. 1980'de prodüksiyonun çekimlerinde yer alan ekip, oyuncular ve figüranlar 100 000'den fazla kişiden oluşuyordu. Akademisyen Lyüdmil Staykov'un yönetmenliğindeki tarihi destan, Bulgar devletinin kurucusu Han Asparuh'un 1340 yıl önce dünya coğrafi ve siyasi haritasındaki mücadelenin izini sürüyor. Orijinal süresi 6 saat olan filmi yenileme fikri mühendis Dobromir Çoçov'a ait.
"Han Asparuh"un "Han ve İmparatorluk" başlığı altında yenilenmiş bu yeni kısaltılmış versiyonu hazırlandı.
Böylece Bulgar sinemasının başyapıtları arasında olan eser korunmuş oldu. Çünkü yıllar geçtikçe bir çok film yok edildi.
Yerli film mirası, onu zamanın tahribatından korumakla görevli olan Bulgaristan Ulusal Film Arşivi Müdürü Antonia Kovaçeva, 2005 yılında başlayan fonun dijitalleştirilmesi çalışmalarının durmadığını, ancak çok zaman, insan kaynağı ve özel bilgi gerektirdiğini söyledi ve şunları ekledi:
“Her bir yeni çekilen yerli film dışında 10 000 Bulgar ve 5 000 yabancı film muhafaza ediliyor. Bulgar filmlerinin % 30'u dijital ortama aktarılmış durumda."
Ona göre, Bulgaristan'da film mirasının dijitalleştirilmesinin neden gerekli olduğu sorusu hala sık sık soruluyor, ancak nasıl korunduğu sorulmuyor:
“Film camiasının bir bulgusunu paylaşacağım - sinemanın bir teknolojiden diğerine her geçişinde, eskisi üzerinde üretilen filmlerin büyük bir kısmı kayboluyor. Bu nedenle filmlerin sürekli değişen yüksek teknolojili ortamında muhafaza edilmesi önemli.”
Kovaçeva izah ediyor: "7-8 yıldır filmlerin kaliteli dijitalleşmesi ve restorasyonu için teknolojinin satın alınması için finansman bulmaya çalışıyoruz. Çok umutluyum çünkü 2013 yılından itibaren yabancı danışmanlarla yaptığımız detaylı bir dijitalleşme stratejimiz var. Ve Toparlanma ve İstikrar Planının bir parçası olmaya başardık. Kültürel mirasın dijitalleşmesi için 66 milyon leva sağlanıyor. Fonlar, Bulgaristan Ulusal Film Kütüphanesi, Bulgar Ulusal Televizyonu, BTA ve Bulgar Ulusal Radyosunun yanı sıra taşınabilir kültür mirası alanındaki devlet kültür enstitüleri olan tüm müzeler ve galeriler tarafından alınacak."
Antonia Kovacheva'ya göre, tüm Bulgar filmlerinin dijitalleşmesi 8 yılda en az 11 kişilik iki vardiyalı bir çalışma programıyla gerçekleşebilir.
Fotoğraflar: arşiv ve BGNES
1994 yılında “Balkanton”un kapatılmasından sonra Bulgaristan ’ da gramofon plağı üretilmedi, ancak bu durum 2025 yılında değişecek . BTA’ya konuşan İliya Grigorov, ülkede ilk vinil fabrikasının açılacağını ve Balkanlar’daki türünün tek örneği..
Bulgaristan Ulusal Radyosu BNR’ye konuşan “More ot Lübov” (Aşk Denizi) programının sunucusu, “ Nataliya Simeonova ” Vakfı’nın, Bulgar rock müziğinin efsane ismi Kiril Mariçkov’un adını taşıyacak bir okuma evi tescili için belgeler sundu ğunu duyurdu...
Rodoplar’da Momçilgrad’ın Konçe köyü yakınlarında, yol kenarındaki çeşmeyi görenler, onu ormanın ortasında bir sanat galerisine benzetiyor. Yusein Yusuf’un babası 1885 yılında çeşmenin yapımına başladı, bir sene sonra vefat ettikten sonra ise inşaat..