Bazen uysal ve söz dinleyen, bazen inadı tutan, ama durmadan  5000 yıldan beri insanın yardımcısıdır eşekler. 

Yerel “eşek” öykülerine dönersek bu çalışkan hayvan bizim topraklarda hep rağbet gördüğünü anlarız. Fakat dünya çapında eşek popülasyonu azalmaktadır. Bunun çok basit sebebi var – tarım işleri son asırda tamamen değişti, hayvan gücünü kullanmak çok eskilerde kaldı. Bizde de  eşeklerin sayısı azaldı, ancak bir organizasyon kuruldu bu sorunu gündeme getirdi. Bundan yaklaşık 7 yıl önce Baniçan köyünde eşekler için bir “huzur evi” oluşturuldu. Hatta günümüzde bu yer turistik eğlence listelerine girdi. Orada 50 kadar sempatik eşek harika bir doğa içinde yaşamaktadır. 

“İnsanoğlunun eşekliğine hayır, eşekte insanlığa saygı!”

İşte size bir rallinin motosu. Evet, 1971 yılından beri Stara Zagora ili, Gırkovo köyünde bir tür “Eşek yarışı” adından bio ralli düzenleniyor. Üç üniversiteli doğdukları yeri ünlü yapmak için bu fikirlerini gerçekleştiriyor. Hatta patent da aldılar , dünyada eşi benzeri yoktur bu rallinin. Eşekler koşuyor arabalar süsleniyor, izleyiciler eğleniyor.

Ülkemizde eşek yıllardan beri evcil hayvanlar arasındadır. Öncelikle yük taşımak için kullanılır. Varlıklı insanlar fakat eşek üstünde görünmekten kaçınıyormuş, çünkü nerde at nerde eşek. Eşekle otoriten zedeleniyormuş.

Eşek karakterindeki özellikler de tabii halk yaratıcılığından geniş yer alıyor. En sın eşek inadından bahsedilir. Ama daha da var. İşte Türkçe de geçerli olanlar: Köylümüz eşeği, sabırlı, dayanıklı, az yediği, çok çalıştığı, ağır yükler taşıdığı ve diğer hayvanların baş edemeyeceği zorlu arazilerde bile pes etmediği için tercih eder. Bu nedenle,  "eşek öyküleri" şakalarda, ata sözlerinde ve masallarda da sık sık başkahramandır. Hatta bazı halk masallarında eşek, gururlu attan daha akıllı olarak anlatılıyor. Ama en ilginç hikaye ise  2018 Dünya Eşekler Günü'nün ilan edilmiş olması. Fikir Pakistanlı Dr. Abdul Razik Kakar’a ait. Hayvan Bilimi alanında – çalışan Razik’in araştırma alanı aslında develerdir. Dr.Razik, Bulgaristan Radyosuna gönderdiği mektupta şunları yazdı:

"Develeri araştırırken eşeğin de develer gibi su ve yiyecek kıtlığına dayanıklı, çalışkan bir hayvan olarak önemli bir rolü olduğunu fark ettim. Develer konusunda Doktora tezimi bitirir bitirmez eşeği araştırmaya koyuldum. Birkaç makale yazdım, farklı eşek türleri ve toplulukları buldum. Bu zavallı yaratığa çok az ilgi gösteriliyor. Bu hayvanlara ilgi duyan dünyanın her yerinden insanlarla iletişime girdim. Dünya Eşekler Günü amacımı destekleyen Peta Jones'u bu şekilde buldum. İşçi Bayramı'ndan bir hafta sonra olduğu için 8 Mayıs tarihini önerdi, çünkü eşek de önemli bir işçi, değil mi!

Dünya Eşek Günü'nü ilan ettiğimizde insanların çok ilgisini çektiğini  gördüm. Bir Facebook sayfası başlattım ve kısa sürede birçok kişi katıldı. Dünyanın bir çok yerinde zavallı eşeklere ilgi artıyor ve bu beni çok mutlu ediyor. Ülkeniz eşeğin en önemli yaşam alanlarından biridir ve insanlar bu önemli yaratığa hala büyük saygı duymaktadır. "

Dr. Razik'e göre, 8 Mayıs'ta eşeğin tarihini ve doğasını incelemek ve bu yorulmak bilmeyen işçilere saygı göstermek güzel. Öyleyse - Mutlu Dünya Eşekler Günü!

Çeviri: Müjgan Baharova

Fotoğraflar: arşiv, Pixabay, starazagora.utre.bg