Sağlık Bakanı Kostadin Angelov, çok defa “Sağlık sisteminde kaos yok” dedi. Sağlık yetkilileri, her bölgede hastanelerin daha ciddi hastalıkları olan hastaları kabul edebilmeleri için gerekli organizasyonun yapıldığını kaydetse de, hastalardan sıkça problem yaşandığına dair alarm geliyor. En sık şikayetler aile hekimlerine zor ulaşabildikleri, karantinaya alınmaları, tahlil yaptırmaları ve gerekli tedavi uygulanması gerektiğinde bir bilinmezin içinde olduklarını hissetmeleri oluyor.

Öğretmen Mariya Covid-19 ile karşılaşmasını “İki haftalık gerçek bir kabus” sözleri ile anlatıyor. Plovdiv’de yaşayan Mariya ve Vladimir ailesi, ard arda iki günde hastalanıyorlar. Eşinin PCR testi sonucu çıkmadan ve karantinaya alınmadan önce, Mariya röntgen çektiriyor, röntgene göre endişe verici bir durum olmadığı görülüyor. Ancak Mariya’nın şiddetli baş ve göz ağrısı şikayeti var. Aile hekimine telefon ettiğinde doktor kendisine antibiyotik içmesini tavsiye ediyor.

Mariya “Antibiyotiği ezcaneden reçetesiz aldım, çünkü doktor muayenehanesine kimseyi almıyor” diye paylaştı ve devam etti:

“Eşimin doktoru da onu muayene etmeyi kabul etmedi, böylece eşim reçetesiz antibiyotik satın alabilmek için eczane eczane dolaştı.” Ardından Vladimir’in kesin ısrarı neticesinde doktor telefondan reçete gönderiyor kendisine. Eczacı, bu sefer adama antibiyotik satmayı kabul ediyor.

Covid-19’lu hasta ile temaslı kişi olarak evde kalan Mariya, hastalığın diğer semptomunu hissetmeye başlıyor. “İkinci-üçüncü gün nefes almakta zorlanmaya başladım, nefes alamıyordum” diye anlattı BNR Plovdiv radyosunda Mariya.

Doktoru yine telefon aracılığı ile ikinci antibiyotik reçetesi yazıyor. Mide ağrıları başladığında acil yardım telefonu 122’yi arıyor. Acil Yardım Servisi ekibi hastalığının başlamasından bu yana ikinci defa evine geliyor:

“Acil Yardım Ekibi, bana doğrudan hastanelerde boş yatak olmadığını söyledi. Benim için bundan başka hiçbir şey yapamayacaklarını ve aile hekimim ile irtibatta kalmamı söylediler.”

Kadın bu durumu “kısır döngü” olarak tanımlıyor ve kendi kararı ile antibiyotik ilacını almayı bırakıyor. Doktora gidebilmesi için eşi araba ile götürmesi gerekiyor, ancak evden çıkarlarsa ceza da ödeyecekler. Evlerini ziyaret eden polis görevlisi, onlara Bölge Sağlık Müfettişliği’ni aramalarını tavsiye ediyor, ancak bu telefonlar sürekli meşgul çalıyor, telefonlara kimse bakmıyor.

Covid-19 sınamasının başlamasından iki hafta ve uykusuz geçen günlerin ardından Plovdivli aile kendilerini daha iyi hissediyor, ancak kadın kendini güçsüz hissetmeye devam ediyor ve okula dönmekten korkuyor. Bu konuda hasta ve doktorun bakış açılarında geçişme var.

Aile hekimi Dr. Slavka Çetelyazova şunu paylaştı: “Genel olarak bu durumda, belirli bir tedavisi olmayan, virüsün nasıl bir tür olduğuna dair kesin makaleler olmadığı, hastalığı geçirdikten sonra vücutta ne tür zararların olacağı bilinmediği bu pandemi durumunda reçetesiz antibiyotik tavsiye etmenin mümkün olduğunu düşünüyorum.”

Karantinadaki hastalara gelince, Dr. Çetelyazova 112 Acil Yardım Telefonunu aramaları gerektiğini söyledi ve devam etti:

“Acil Yardım ekipleri koruyucu kıyafetler ile, hastanın evinde onu muayene edip, hızlı test yapabilir. Ve hasta bunun ardından ne yapması gerektiğini bilecek. Hem Başbakan ve Sağlık Bakanı hastanelerde yeterince boş yatak olduğunu söylemiyor mu? Bu durumda kimin suçlu olduğunu ben bilemem.”

Ailenin diğer doktoru Marusiya İvanova’ya göre, medya mensuplarının aile hekimlerinden kararları hakkında hesap sorma hakkı yok. “Benim işverenlerim, amirlerim Sağlık Kasası ve Sağlık Bakanlığı” dedi ve devam etti:

“Son derece stresli ortamdayım, işim çok, “ayakta tedavi” merkezinde çalışıyorum, muayene ediyorum, gece gündüz telefonda durup hastalara bilgi veriyorum. Tanrıya şükürler olsun, hastalar memnun ve şu anda bütün hastalarımın durumu iyi.”

Dr. Marusiya İvanova’nın sözlerine göre, problemler çok, ancak en büyük problem salgının aile hekimleri de dahil doktorlar arasında da yayılıyor olması:

“Çünkü aile hekimlerine muayenelerde kullanacakları koruyucu kıyafetler sağlanmıyor, onlar her şeyi kendileri satın alıyor. Sağlık Bakanı’nın hastaların ilk önce aile hekimlerine telefon etmelerini söylemesine rağmen, hastalar muayenehaneye farklı semptomlar ile geliyor, öksürüyorlar, maskelerini doğru takmıyorlar. Problem aile hekimlerinde değil. Problem, halkımızın iyi disiplinli, terbiyeli olmaması ve sağlık sistemimizdeki kaostan kaynaklanıyor.”

Kaynak: BNR-Plovdiv

Bulgaristan Radyosu için uyarlayan: Elena Karkalanova

Çeviri: Özlem Tefikova