Nöroloji uzmanları son aylarda ülkemizde inme vakalarının sayıca daha az olmakla birlikte daha ağır olduğunu öne sürüyor. Bu durumun Covid-salgınının kısa vadeli etkilerinden biri olduğu belirtildi. Uzmanlar koronavirüse bulaşmaktan korkan insanların ilk belirtileri ihmal ederek doktora ancak durumlarının ciddi ölçüde kötüleşmesi üzerine başvurduklarını söylüyorlar.

Doktorlar, inme olan bir hasta için ilk 3-4 saatin kilit önem taşıdığını vurgulayarak çevredekilerin vereceği tepkinin hayati önem taşıdığına dikkat çekiyorlar.

Sofya'da bulunan "Sveta Anna" hastanesi sinir hastalıkları kliniği başkanı doç. Rosen Kalpaçki, bu konuda şunları söyledi:

"İnme birçok şekilde başlayabilir. İnme olan insanın etrafında bulunan kişilerin ne yapması gerektiğini bilmeleri çok önemli. İlk belirti, yüz felci olur. Yavaş yavaş veya aylardır devam eden bir uyuşma hali değil, aniden oluşan yüz eğrilmesi söz konusu. İkinci belirti ise inme olan insanın konuşma güçlüğü olur. İnme olup konuşamayan insana soru sormazsanız konuşamadığını anlamazsınız. Her ani konuşma problemi inme olabilir. Üçüncü belirti de el ve ayak güçsüzlüğü olur.

“El ve ayaklarda uyuşma veya karıncalama değil, güçsüzlük söz konusu. Bu el çatalı tutamaz hale gelir, telefonu düşürür, ışığı açmak isterken anahtara isabet etmekte zorlanır ve bu durum dünden, altı aydan olan veya gelip giden bir durum değil, aniden görülen bir güçsülük ise bu insanın ivme olduğu neredeyse kesin. Yüz felci, konuşma güçlüğü ve el ya da ayak güçsüzlüğü belirtilerini bir arada veya en az birisini bir yakınınızda farkederseniz o kişi bir an önce hastaneye götürün" diyor doç. Kalpaçki ve şöyle devam ediyor:

"Bu üç belirtinin ortaya koyduğu inme durumu, aslında darağacına asılan bir kişinin durumu ile aynı. Asılan kişide bütün beyine yönelik kan akışı dururken inme olan hastada beynin bir bölümüne yönelik kan akışı durur. Bu bölüm hayati önem taşıyorsa birkaç saatte ölüm gerçekleşebilir. Darağacında olan birini indirmekten nasıl tereddüt etmezseniz inme durumunda da aynı kararlılıkla hareket etmek önemli. Ancak bu şekilde biz doktorlar müdahale edip iyi sonuç alabiliriz, çünkü inme tedavisi artık mevcuttur".

Doç. Kalpaçki, inme olan bir hastanın etrafında bulunanların zaman kaybetmemelerinin hayati önem taşıdığının altını çiziyor. Tansiyon veya nabzını ölçmeye, ilaç, su veya yiyecek vermeye çalışmamak gerekir. İlk iş hastayı hastaneye taşıyabilecek biri ile temas kurmaktır. Acil yardım servisini aramak çok yerinde olur. Fakat acil yardımın gelmesi uzun sürebileceği için inme olan kişiyi hastaneye hızla ulaştıracak bir araç varsa eğer hiç arabanın uygun olup olmadığını, hastanın kötüleşme ihtimalinin olup olmadığını düşünmeden yakınınızı acil servise bir an önce götürmek için harekete geçin.

"Acil yardım servisi için inme durumu aşırı derecede acil bir durum haline geliyor. Bütün sağlık camiası ve toplumun da şu anda inme kodunun tıpta en acil durum anlamına geldiğini anlamasını ümit ediyorum."

Ülkemizde ücretsiz çağdaş inme tedavisinin uygulandığını belirten doç. Kalpaçki, bu modern tedavinin tatbik edilmesi sonucu taburcu olup sağlığına yüzde yüz kavuşan hasta sayısının ikiye katlandığını öne sürüyor.

"Biz iyileşenlerin sayısını 2 kat artırıyoruz. Bu inanılmaz bir şey. Bize felçli veya şuurunu kaybetmiş olarak gelen bir hastanın birkaç saat veya gün sonra kendi ayakları üzerinde durarak hastaneden ayrılması, bizimle tokalaşıp teşekkür etmesi paha biçilmez bir şeydir. Tabii bu sonucu sağlayamadığımız hastalar da var. Onlar inme geçirip bir ölçüde veya ağır derecede engelli kalıyor. Felçli bir hastanın güçlükle olsa bile tekrar yürümeye başlaması, yürümeye başlayınca da tek başına hareket etmeye ve dışarı çıkmaya başlaması veya konuşma güçlüğü yaşarsa tekrar konuşabilmesi, son derece uzun zaman alır. Böyle bir hasta, yakınları tarafından bakılmaya muhtaçtır. Kaybettiğimiz hastaların büyük bir bölümünü akut durumu takip eden dönemde kaybediyoruz, diyen doç. Kalpaçki, sözlerine son verirken şöyle konuştu:

"Zamanında çağdaş inme tedavisinin uygulanması sayesinde sakat insanların olmaması için hızlı olun!"

Çeviri: Tanya Blagova