İktidardaki GERB Partisi, Anayasa’ya değişiklikler getirilmesi amacıyla Büyük Halk Meclisi’nin çağrılması için bugün Meclis çerçevesinde danışma görüşmelerine başlıyor. Başsavcının görev süresinin 7 yıldan 5 yıla indirilmesi, onun altı ayda bir milletvekilleri önünde  savcılık çalışmalarına ilişkin rapor sunması ve raporun halk vekilleri tarafından onaylanması olmak üzere, anayasal reformlar yargıda ciddi değişiklikler yapılmasını öngörüyor.

700’den fazla savcı ve sorgu yargıcı dün milli görüşmeye toplanarak Bulgaristan savcılığının bağımsızlığına müdahaleye karşı çıktılar. Konuşmalarında savcılar devlet savcılığının bağımsızlığına müdahale denemelerinin, kuvvetler ayrımı ilkesinin ihlalinin, ‘savcılığın bağımlı durumda bulunmasını’ hedefleyen siyasilerin reform çağrılarının  kabul edilemeyeceğini belirttiler.  

"23 buçuk yıldan beri savcılık yapıyorum. Bu dönem içinde hemen hemen bütün siyasi partiler, ülke yönetiminin bir bölümü ve birçok sivil toplum örgütü tarafından gelen sürekli reformlara maruz kaldık.Anayasanın yargı bölümünde birçok kez değişiklikler yapıldı.  Bütün bu yıllar boyunca savcı ve sorgu yargıçları görüş belirtmeden değişiklik ve reform denemelerine katılıyorlardı.’ Yürütülen tartışmalar esnasında bunları belirten Yüksek Yargı Kurulu Savcılar Kurulu üyesi Ognyan Damyanov, Bulgaristan siyaset adamlarını reform kararı alınca bunun en iyi sonucun alınacağı sağduyuya uygun tartışmalardan sonra gerçekleştirmeye çağırdı.  

BNR muhabirlerinin haberine göre Bulgaristan Başsavcısı İvan Geşev, ‘Uzun yıllardır olduğu gibi,  milyarları, siyaset ve medya nüfuzu olanlara bir, kalan Bulgaristan yurttaşlarına başka diye çifte standart uygulanmasına izin verilmeyeceği teminatı vererek yılın ilk 5 ayında telefon hileleri sorununun çözüldüğü, hırsızlık ve soygunların yüzde 20 oranında indirildiğini belirtti.

Sofya Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Avrupa hukuku öğretim üyesi Doç. Hristo Hristev BNR’ye açıklamasında ise şöyle konuştu: ‘Savcılıkla ilgili eleştiriler, çalışmalarına ilişkin görüş ve tekliflerin ifade edilmesi anormal bir şey ya da savcılık çalışmalarına müdahale denemesi olarak değerlendirilemez. Bu eleştiri ve öneriler, Savcılık faaliyetinde yığılan belirli noksanlık ve yaşanan sorunlarla ilgili bir değerlendirme temelinde yapılır ve amaç bunların giderilmesidir.’ 

Doç. Hristev’in tahmin ettiği gibi,  savcılığın kendi bağımsızlığının soru işaretiyle karşılanmasından korku hissetmesi olasıdır ancak ülkemizde hukuk devletinin işlevindeki  sorunları gerçekten inceliyorsak bunların başka yerden kaynaklandığını görürüz’. Savcılığın şimdiki hali, yargı sistemindeki yeri ve Yüksek Yargı Kurulu aracılığıyla mahkeme çalışmalarına nüfuz olanakları göz önüne alınarak, mahkeme ile hakimlerin bağımsızlığına dair risklerin  mevcut olup olmadığı  değerlendirilmelidir.  Öte yandan savcılığın yerinin  yargı sisteminin içinde olduğunu kabul edersek, şimdiki yapı ve yönetim usulü koşullarında,  kanunu, hiç kimsenin etkisine maruz kalmadan derin iç anlayış ve görüşüne göre uygulamaları için ayrı savcıların bağımsız oluşuna yeteri kadar garantilerin olup olmadığı sorusunu yöneltmeliyiz.

Demokrasi Araştırmaları Merkezi hukuk programından Dimitır Markov’un sözlerine göre ‘ devlet Anayasal çerçeve kapsamında savcılığın bu bağımsızlığını temin etmek üzere bütün gerekenleri yapmıştır.  Şu an Savcılığa yönelik temel eleştiriler bu bağımsızlığın  mesuliyetsizliğe dönüştüğü, bunun Anayasa ruhuna ve ülkedeki demokratik düzene aykırı olduğu yolundadır. Yargının bağımsızlığı, onların her istediklerini istedikleri zaman yapabilecekleri anlamına gelmez. Dimitır Markov BNR’ye açıklamasında,  yapılan savcı görüşmesinin Anayasa’ya ilişkin yürütülecek tartışmalara katılacak bütün taraflara Savcılığın birlik içinde hareket ettiği ve şimdiki statükonün değiştirilmesini istemediği sinyali verdiğini belirtti.  

Derleyen: Yoan Kolev

Çeviri: Neli Dimitrova