Ülkedemizde işitme engelli kişilerin sayısının 120 bin civarında olduğu tahmin ediliyor. Çoğu, iş sahibi, genel sağlık durumu iyi olan, yaratıcı fikirlere sahip kişilerdir.

Birçoğu için işaret dili hayatlarında kullanabildikleri tek iletişim kanalıdır. O nedenle güncel haberlere zamanında erişimlerinin sağlanması bir kapris değil. Son haftalarda ulusal televizyonların ana haber bültenlerinde işaret dili tercümanı olduğu dikkat çekiyor. Covid-19 nedeni ile OHAL ilan edilmesinin ardından bu tercümanların rolü daha da önemli hale geldi, çünkü önlemler ve krizle ilgili bilgiler hepimizi yakından ilgilendiriyor. Bulgaristan’da işaret dili tercümanlığı eğitimi alan kişilerin sayısı 200 kadar olsa da onların sadece 20'si bu mesleği uygular. Üniversiteler ve sağlık kuruluşları işitme engelliler için zor erişilebilen yerler olmaya devam ediyor.

İşaret dili alanında tecrübeli tercümanlardan biri olan Silviya Marinova, “Oysa her yerde erişimin sağlanması mümkün, yeter ki eğitim için gerekli idari önlemler alınsın” diyor ve şöyle devam ediyor:

“Benim 30 yılı aşkın işaret dili tercümanlığı tecrübem var ve şimdiye kadar duyma engelli insanların her zaman toplumun kenarında bir yerde kaldıklarını söyleyebilirim. Hiç kimse duyabilmenin ne kadar önemli olduğunun farkına varmıyordu. İştitme, insanın temel duyularından biri olup her insanın psikolojik sağlığı için temel rol oynar. İşitme engellilerin de oy veren ve vergi mükellefi olan vatandaşlar olduklarını unutmamak gerekir.

 Bu insanların bilgi alma ihtiyacı olduğu gibi bilgiye erişim hakkı da var, aynı şekilde anladıkları dilde eğitim alma hakları da var. Eğitim Bakanlığında bir yıldan beri işitme engellilerle çalışan 20 örgütün katılımı ile işaret dili yasası hazırlıklarının yürütüldüğünü biliyorum. Yakın zamanda bu yasa kabul edilirse, duyma engellilerin onların dilinde bilgiye erişim hakkını garanti altına alacağını düşünüyorum.”

Silviya Marinova, günlük hayatının 13 Mart’tan bu yana çok değiştiğini paylaştı.

“Düşüncelerimi tazelemek, biraz hareket etmek için sabah 5’te kalkıyorum. Saat 07:30’da verilen basın toplantısınıntercümesini yapmak üzere Bakanlar Kurulu binasında olmam gerekiyor. İş günüm ulusal televizyonların birinde haberleri işaret diline tercüme etmekle devam ediyor. 

Eve geldiğimde, işitme engelli kişilerden bazıları benimle video iletişime geçiyor ve elimden gelince onlara yardım etmeye çalışıyorum. Çünkü sosyal izolasyon, evlere kapanma, bütün bu endişe verici haberler duyma engelli kişileri de aynı şekilde etkiliyor. Onların bizden hiçbir farkı yok, sadece tek bir sorunları var - kendi dillerinde sunulan bilgiye erişim. 

Bazı insanlar bize anlayamadıkları, ancak kendilerini doğrudan ilgilendiren şeyleri soruyorlar. Bu insanlar, verimli çalışabilme, detaylara karşı duyarlı olmalarını sağlayan ve duyma imkanı olmadıklarını telafi eden birçok ek özelliğe sahipler. Son derece çalışkan ve dürüst olan bu insanlar daha büyük saygı hakediyorlar. Onları zamanında bilgiye erişim veya işaret dilinde eğitim alma imkanından yoksun bırakmak, görme engelli bir kişinin elinden bastonunu almak gibi bir şey.

 Oysa toplumumuz bundan kısa süre öncesine kadar işaret dili tercümesinin bu insanlar için ne kadar önemli olduğunun farkına varmıyordu.”

Foto: pixabay, özel arşiv

Çeviri: Özlem Tefikova