Doğu Bulgaristan iki planlama bölgesine ayrıldı. Kuzeyde Tuna nehri, Doğuda Karadeniz ve Güneyde de komşumuz Türkiye ile çevrelenmiştir.

Stara Planina Dağının Kuzey ve Güneyinde olmak üzere Doğu Bulgaristan'ın özellikleri nelerdir?

Piyasa Ekonomisi Enstitüsü’nden ekonomi uzmanı Adrian Nikolov ile yapılan röportaj, nüfusun önemli ölçüde toplandığı Kuzeydoğu’nun idari merkezi Varna’dan başlıyor.

 “Burada ilginç olan, Varna Belediyesi’nin maaş ve istihdam açısından bölgenin lideri olmamasıdır.

Kimya sanayi merkezi olarak bilinen Devnya, endüstriyel liderliğini de korumaktadır. Devnya, çevre belediyelerden işçileri toplamakta, yüksek istihdam sağlayan ve dolgun ücretli bir endüstri merkezidir. Örnek vermek gerekirse, Piyasa Ekonomisi Enstitüsü rakamlarına göre Devnya, kişi başına 92300 Avro ile en büyük doğrudan yabancı yatırıma sahiptir ve 838 Avroluk ortalama aylık maaş ile Sofya ve Plovdiv’i geride bırakmaktadır.

Ne yazık ki farklı etnik grupların yaşadığı Razgrad, Targovişte ve Silistra ekonomik gelişme ve istikrarlı gelişim sürecinin dışında kalmaktalar.

İl merkezi Dobriç ise güçlü tarımsal profilini korumaya devam etmektedir. Bu da maaşları çok düşük seviyede tutmaktadır. Ulusal istatistik enstütüsünün 2019 sonu verilerine göre 505 Avro. Dobriç, çok da iyi olmayan yaşam standardı ve düşük maaşlar nedeniyle komşu belediyelerden ve ilçelerden işçileri çekmekte çok zorlanıyor.

Kuzeydoğu ekonomisini ileriye taşıyacak yerel lider olabilecek turizm merkezi ve limanı ile lojistik ve ticaret için ideal bir yer olan Varna ve güçlü bir endüstri yeri olan Devnya’dır.”

Kuzeydoğu bölgesi, Bulgaristan ekonomisi ve lojistiğinden fazla, daha çok Romanya'ya bağlı olduğu ilginç bir gerçektir.

Değer yandan Bulgaristan’ın Güneydoğu bölgesi, her zaman 17 milyon nüfuslu bir metropol olan İstanbul ile ciddi bir piyasa olarak Türkiye ile ilişkilendirilmiştir.

Bu ilişki bölgeye ne kadar yardımcı oluyor veya başka potansiyeli var mı?

 “Burgas bölgesindeki belediyeler ile ilgili olarak çok olumsuz ekonomik süreçler gözlemliyoruz.

Yambol çok ilginç bir örnek. Orada, birkaç büyük sanayi yatırımı şehir ekonomisini çok hızlı bir şekilde ileriye götürmeyi başardı. Mesela, geleneksel olarak güçlü tarım sektörüne, gıda endüstrisine ve tekstil üretimine ek olarak, Belediye, otomotiv elektrikli ekipmanları, hidrolik ekipmanları gibi sektörleri çekmeyi başardı. Ancak katma değeri düşük bir sektörden bahsediyoruz. Bu durum aslında, Bulgaristan'ın güneyindeki bu küçük ekonomik merkezlerin probleminin bir parçasıdır.

Sliven’de ise başka bir manzara mevcut. Güney Bulgaristan’da, özellikle gençler olmak üzere ciddi işsizliğin olduğu ve güçlü ekonomik faaliyetin bir “kenara ittiği” yerlerden biri.

Bölge merkezi olan Burgas ise Varna'nın endüstriyel kalkınma modelini tekrarlayamıyor. Güneyde çok güçlü bir turizm var, ama o da sadece geçici, mevsimlik istihdam yaratıyor.”

Bulgaristan'ın bu bölgesinde başka bir şehir daha var - Doğu Rodoplarda, iki komşu ülke Türkiye ve Yunanistan’ın sınırında bulunan Kırcali. Ekonomi uzmanı Nikolov, Bulgaristan’ın bu şehrinin çok ilginç değişken bir yapıya sahip olduğunu söyledi:

 “Kırcali’de birçok belediyede nüfus artışı görülmekte. İnsanların bölgeye yerleşmesinde açıkça bir ilgi var. Birçok Türk şirketi orada yoğunlaştığı için Türkiye’nin yakınlığı önemli bir faktördür. Yunanistan'daki kriz zamanında, Yunan ticaretinin bir kısmı da bölgeye odaklandı. Ancak arazi büyük sorun. Kırcali’yi Bulgaristan’ın geri kalanı ile bağlamak çok zor ve doğal olarak ekonomik bağlantı, Bulgaristan'ın geri kalanından ziyade Kuzey Yunanistan ve Türkiye ile gerçekleşmetedir.”

Her ne pahasına olursa olsun, tüm Bulgaristan bölgelerinin eşzamanlı kalkınmasını görebilir miyiz? Bu sorunun cevabını “Bulgaristan bölgelerinden hikayeler” dizisinin devamında arayacağız.

Çeviri: Habil Habilov