Çocuk sağlığı ve hastalıkları (pediatri) son haftalarda en ağır eleştiriler alan, güveni sarsılan ve çocuk doktoru uzmanlarına saygıda noksanların oluştuğu bir sağlık dalı oldu. Sağlık sisteminde çocukların tedavisine yönelik en insani dal olan pediatrideki bu ciddi problemler, Bulgaristan Radyosu’nun konuyu bir uzmanın görüşüyle gündeme getirmesine neden oldu. Ulusal çapta bilinen, yıllar boyu Vratsa İl Hastanesinde Pediatri ve Neonatoloji Bölüm Başkanı doktoru Jana Staneva sorularımızı yanıtladı.

Bulgaristan’da Çocuk Hastalıkları Doktoru olmak ister miyim? Günümüzde oluşan hassas durum karşısında bu soruya şu cevabı verdi Doktor Staneva:

Benim için de, meslektaşlarım için de, hasta çocuk kainatın merkezi olur. Hasta çocuk ve ailesine yönelik hizmetlerimizde kendimizi geliştiriyoruz, ihtisas alıyoruz, teşhis ve tedavi yöntemlerimizi iyileştiriyoruz, çağdaş aparatlar almak için çaba gösteriyoruz. Bu sağlık yapısında kökten değişiklik talebimizin temelinde, her ailenin, her çocuğun uzman doktor hizmetine erişim hedeflerimiz var.

Yılların uzman ismi Doktor Jana Staneva: “30 yıldan beri sağlık reformları adı altındaki kargaşanın içinden çıkamıyoruz. O yüzden genç tıpçıların pediatri bölümünü seçme olasılığın muhtemel cevabı “hayır” olur” diye itiraf etti.

Bulgaristan Pediatri Birliği çocuk sağlığı ve hastalıkları doktorları eksiğinden dolayı birçok Pediatri Bölümünün doktorsuz kalacağını uyardı. İstatistiklere gore ülkede 1400 çocuk doktoru bulunuyor. Onların büyük kısmı emeklilik yaşını geçmiş olmasına ragmen, çalışmaya devam ediyor. Yaşı ilerlemiş bu doktorların da on yıla kadar sistemden ayrılacağını tahmin etmek zor değil.

Yeni doğan bebeğe veya hasta çocuğumuza odaklanırken, doktorların hastalığı tedavi etme ve insan hayatını kurtarma mücadelesinin ne kadar büyük bir özveri ve çaba gerektirdiği gözümüzden kaçıyor. Neonatolojik vakalarda insan hayatı birkaç yüz gramdan ibaret olduğunu düşünürsek, bu doktorların adeta kahramanlık yaptıklarını söyleyebiliriz.

İyi niyet, bağış, yardım eli uzatma, “Bulgar Noeli” kampanyası, bir SMS kısa mesajla verilen yardım, plastik kapak toplamakla pediatri ayağa kalkacak mı, bu yeterli olacak mı? Asıl sistemin kendisi kardinal değişimden geçse daha iyi olmaz mı? Burada yine reform ihtiyacı ortaya çıkıyor.

Doğru ve yerinde pediatri sağlık hizmeti için güncel ve modern yapısal düzenlemeler gerekiyor.  Eskimiş şartlar ve düzenlemelerle çalışan sağlık sistemi ve ebeveynlerin yeterince bilgilendirilmiş olmaması büyük bir sorun. Anne, babanın çocukları hastalanınca gidecekleri ilk kapı aile hekimi olmalı. Bayram veya resmi günlerde çocuğun aile hekimiyle bağlanamadıkları durumda, mutlaka aile hekimlerinin anlaşmalı olduğu Pediatri Hastanesi doktorunun telefonuna sahip olmaları gerekir. Birçok durumda ise hastanın başvuracağı yer Sofya “Pirogov” Ulusal Acil Yardım Hastanesi olur.

Çocuk sağlığı ve hastalıkları alanında çalışanların büyük hayali Üniveriste Genel Pediatri Hastanesi’nin kurulmasıdır. Yıllardan beri bu fikir var ve proje hala bekleniyor.  Yıllardan beri birkaç kez farklı projeler başlatılsa da, bu yönde hala arpa boy yol  kat edilmedi. Bulgaristan, Ulusal Genel Pediatri Hastanesi olmayan tek Avrupa ülkesi. Yıllardan beri bu proje hala kaba inşaat halinde duruyor. 38 yıl önce temeli atılan bu inşaat, ulusal önem taşıyacak bir hastaneye dönüşür mü, belli değil. Hükümet ve uzmanların kararı artık sabırsızlıkla bekleniyor.

Foto: arşiv
Çeviri: Sevda Dükkancı