Kavarna’dan çiftçi Emil Rusev, yaklaşık 26 bin dekar tahıl ekiyor ve tahıl ürünleri, tarım çiftliğinde işlenen arazilerin yaklaşık yüzde 50’sini oluşturuyor.“, “Enola” cinsinden 4500 dekar ektik” diyor Emil Rusev. Bulgar buğday cinsinin, bahar 2018’de yaşanan soğukları ve 2019 kışını daha kolay atlattığı ortaya çıktı. Mart ayındaki kuraklıklık buğdayı olumsuz etkiledi ve bu durum buğday ürününn ciddi bir şekilde düşmesine neden olacaktı, ki Nisan ayının ortlarında yağan yağmurlar durumu kurtardı. Kavarna bölgesinde, ülkenin diğer bölgelerine nazaran yağmur miktarı daha az, yaklaşık 20 litre olmasına rağmen, tahıl ürünlerine can suyu gibi geldi. Az miktarda yağmura rağmen hem Bulgar cinsi, hem de yabancı buğday cinsleri, istenilen seviyeye ulaşmıştır bu günlerde.

Uzmanlara göre, Bulgar buğday cinsleri, ülke genelinde ekili buğday arazilerinin yüzde 30- 35’ni oluşturuyor. Birkaç yıl önce bu oran yüzde 70’lerde idi. Yabancı cins buğdaylar, yerli çiftçiler tarafından daha yüksek verimi ve daha çabuk köklenmesinden dolayı tercih ediliyor.

Bu günlerde Emil Rusev, tahıl ekili tarlalarında haşarata karşı ilaçlama yapıyor. Kavarnalı çiftçi, “Tarımın geleceği, modernizasyonda ve dijitaleşmededir. Varna Ekonomi Üniversitesi’nden öğrenciler çiftliğimizi ziyaret ettikleri zaman modern bir tarımla karşı karşıya geldiler” derken her yıl “Tarım Ekonomi” Bölümü öğrencilerinin buradaki çiftliği ziyaret ettiklerini belirtiyor ve “Öğrenciler çok heyecanlıydı, birçok yeni şeylerle karşılaştı, buğday ve rapitsa ekili tarlaları gördüler, mısır ekimine şahit oldular ve onlara en modern ekim makinesini tarlada ekerken gösterdik” diye anlatıyor.

Çiftlikteki bahar çalışmaları, çok fazla  işin başında olması ve yönetmesine rağmen üniversitelilerin yıllık ziyareti çok faydalı geçmiş. Ziyaret sırasında ekim kampanyasıyla ilgili bilgiler sunulurken yeni makine ve teknolojilerin tanıtımı, haşarata karşı etkili olmanın yolları da tanıtılmış.  Öğrenciler, modern tarımın bir örneği olan Emil Rusev’in çiftliğinde, GPS navigasyonlu hassas tarım sistemleri, makine performansının gerçek zamanlı izlenmesi ve ofis ve mobil uygulamaların yönetimini de bizzat yerinde görmüş oldu.  

Emil Rusev’in yönettiği tarım çiftliğindeki 26 bin dekarda, toplam 7 günde bahar ekim kampanyası yürütüldü. 20 Mart’ta başlayan ekim, iki vardiyede gece gündüz çalışarak tamamlanmıştır. Mısır ve ayçiçek tarlalarda artık çikmış durumda.

Son olarak Emil Rusev “Son günlerde geceleri görünen zirai donlar ve soğuklar, mısırda büyük stres yaratıyor. Öyle oldu ki, Nisan ayı, Şubat ve Mart aylarından daha soğuk oldu Dobruca’da.” sözlerini paylaşıyor.

AB genelinde kolza/ rapitsa ekili araziler 2019 yılında yüzde 18 oranında daha az.

AB uzmanları, AB genelinde 6.5 milyon hektar kolzanın ekildiğini ve bu  düşüşün, sonbaharda birçok ülkede rapitsa ekmek için şartların elverişli olmamasından  dolayı meydana geldiğini söylüyor. Aslında kampanyanın sona erdiğinde esas hesaplamalar yapılacak, çünkü sonbaharda meydana gelen kuraklıktan dolayı kolza ekmekten son anda vazgeçenler oldu, diğer taraftan ise ekip, topumların çimlenmemesi neticesinde tarlaları bozanlar oldu. Üçüncü bir neden daha var, o da fiyatlar. Bu yıl rapitsa fiyatları pek iyi değil ve bundan dolayı de çiftçiler, bir şekilde teşvik edilmiyor. Fransa, Almanya, Polonya’da kolza ekili tarlalarda en büyük düşüş yaşanırken, İskandiv ülkelerinde, İngiltere ve Güneydoğu Avrupa’da  geçen yaz sonu meydana gelen yağışlar sonucu, hava şartları rapitsa ekmek için daha elverişlidiydi. Geçen yıl, yaklaşık 20 milyon ton kolza elde edilmiştir, ki bu rakam tahminlerden 500 bin ton daha fazla oldu.  Geçen yılın kolza rekortmeni Polonya olurken ardından Fransa ve Macaristan geliyor.

Arılar ve baharda ilaçlama çalışmaları

Son günlerde özellikle Kuzey Bulgaristan ve Deliorman’dan plansız ilaçlamalar sonucu arılarda görülen kitle ölümlerle ilgili haberler çok fazla yer alıyor. Uzmanlara göre, özel meyve bahçe sahiplerinin baharda meyve ağaçlarında yaptıkları ilaçlama çalışmaları çok önemli. Ancak bahar ilaçlamaları, arılarda büyük sorunlar yaratıyor ve tek sözle büyük bir tehlike oluşturuyor.  Arıcılar “Bizim için küçük meyve bahçe sahipleri en tehlikelidir, çünkü onlar kurallara uymuyor, günün her saatinde ilaçlama yapıyor ve bu da yetmezmiş gibi, modern ve güçlü ilaçlama makineleri kullanıyorlar. Böylece, uçakla yapılan ilaçlamalara rağmen en fazla zararlara onlar yol açıyor.” diyorlar. Arıların yakında bulunduğu meyve bahçlerindeki ilaçlamaların daha zararsız ilaçlarla ve günün erken veya geç saatlerinde yapılması çok önemli. Bu zaman dilimlerinde arılara zararlar asgari düzeye indirilmiş oluyor.

“Arılar yok olursa insanlık yok olur” sözünün yanısıra Albert Einstein "Eğer arılar yeryüzünden kaybolursa insanın sadece 4 yıl ömrü kalır" diyerek arıların insan yaşamındaki önemine dikkat çekmiş.

Peki arılar için en büyük tehditler nelerdir?

Küresel ısınma ve pestisit ilaçları, arıların sonunu getiren iki başlıca nedendir. Küresel ısınmaya karşı mücadeleyi tüm insanlık dünyası yürütürken pestisit dediğimiz haşarata, yani böceklere karşı kullanılan tarım ilaçlarını en az düzeye indirebilir veya tamamen önüne geçebiliriz. Günümüz böcek ilaçları çok güçlüdür, arılar onların kokularını alamadıkları için ilaç atılmış çiçeklerden bitkilerden nektar topluyorlar. Bu nektarı arı kovanına getirdikleri zaman, içerdeki tüm arılar ölüyor.

Arıların sadece bal yapmadığını, taşıdıkları polenlerle 130 bin farklı bitki türünün üremesini sağladığını biliyor musunuz? Arı ürünleri satın alırken insanlarımız  hep ‘Doğal mı?’ sorusunu sorarlar, çünkü arı balının sahtesine de çok rastladık ve rastlamaya devam edeceğiz. Her zaman dediğimiz gibi, tanıdığınız bir kişiden arı balı ve arı üreünleri satın alın. O, akrabanız olabilir, kapı komşunuz olabilir, dostunuzun  dostu olabilir, hem ona katkıda bulunursunuz, hem siz de gerçek, doğal arı balı yediğinizden emin olabilirsiniz.

Fotoğraflar: Şevkiye Çakır