Bulgaristan kamuoyu, bir haftadır İngiltere’deki “Skripal” olayı ve Bulgaristan’da soruşturması devam eden silah ticareti yapan iş adamı Emilian Gebrev’i zehirleme girişimi arasındaki bağ ile meşgul ediliyor. Bu iddia ilk olarak İngiltere’nin “Bellingcat” sitesi ve Rus ortakları “İnsider” tarafından ele alındı, ardından Bulgaristan’daki bazı medyalar tarafından “Skripal suikastı ile bağlantılı Rusya Askeri İstihbarat Servisi GRU ajanı Gebrev’in zehirlenmesi ile de ilgisi var” veya da “Güvenlik Servisleri Kontrol Komitesi Gebrev’in zehirlenmesiyle uğraşıyor” türünden başlıklarla gündeme getirildi.

“Times” gazetesine göre Londra polisi ve İngiltere Karşı İstihbarat servisi Mİ 5 Bulgaristan vakasını 2015’ten beri takip ediyor. Genel anlamda söylemek gerekirse, soruşturmanın odağı Fedotov isminde bir Rus ajanıdır. Fedotov’un, Skripal’ın Noviçok kimyasal maddesi ile zehirlendiği dönemde İngiltere’de olduğu ve Bulgaristan’dan da üç defa bulunduğu biliniyor. Bulgaristan’a giriş çıkışlarından biri ise Gebrev’in zehirlendiği dönemle aynı döneme denk geliyor. İngiltere’de Fedotov, Skripal suikastini yürüten kişi değil, suikastte yardımcı olarak biliniyor.

Olay, Pazartesi günü Sofya’da Başbakan Boyko Borisov’un İngiltere’nin Bulgaristan Büyükelçisi Emma Hopkins ile görüşmesiyle de siyasileştirildi. Görüşmede, ayrıca Başsavcı Sotir Tsatsarov, Dışişleri Bakanı Mladen Marinov ve Milli Güvenlik Devlet Ajansı (DANS) şefi Dimitır Georgiev de yer aldı. Yapılan başka siyasi yorumlar bu görüşmeye ayrı nüans kattı. 10 Şubat’ta GERB partisi başkanı Tsvetan Tsvetanov’un Rusya’nın Bulgaristan’daki seçimlere de müdahale etmeye çalışacağı yönündeki görüşünü açıklamasının ardından Rusya’nın Bulgaristan Büyükelçisi Anatoliy Makarov böyle bir şey için talimat almadığını ve Bulgar işadamı Gebrev’in zehirlenmesiyle Rusya’nın bir ilgisi olduğu iddialarının saçma olduğunu belirtti.

Başbakanın İngiltere büyükelçisi ile görüşmesinden sonra Skripal davası ile Gebrev’in zehirlenmesi arasındaki bağ olduğu hipotezi geçen yıl iş adamının kendisi tarafından ortaya koyulduğu anlaşıldı. Ancak yine işadamı tarafından Finlandiya’dan istenilen raporda Kimyasal Silahlar Sözleşmesi listesinden herhangi bir madde çıkmadığı görülüyor. 

Silah tüccarının evindeki bir kahve makinesinde “böcek ilacı” izleri olduğu ve ortaklarıyla yediği akşam yemeğinde de salatada bunlara benzer madde bulunduğu ortaya çıktı.

Geçen Cuma, Rusya Cumhurbaşkanı Putin’in basın sekreteri Dmitriy Peskovşu soruyu yöneltti: “Avrupa’da bir zehirli maddenin kullanımı 2015’te nasıl fark edilmedi? Bunu neden ancak şimdi anladılar?” Farklı hipotezlere yol açarak bu soru açık kalmaya devam ediyor.

Peki, bu Bulgaristan’ın yeni tepkisine bir girişim olarak görülebilir mi? Bulgaristan, geçen yıl “Skripal” yüzünden Rus diplomatlarını kovan çoğu AB ve NATO ülkelerine katılmadı. O zaman Sofya’daki makamlar, suikast girişiminde Rusya’nın müdahalesine dair daha fazla kanıt gerektiğini söyledi; dün ise hala kanıt bulunmadığını ancak İngiltere servisleriyle tam koordinasyon halinde kanıt aramaya devam ettiklerini bildirdi.

Başbakan Borisov ile görüşmesinden duyduğu memnuniyeti dile  getiren Büyükelçi Emma Hopkins, “Bulgaristan ve İngiltere servislerinin “Gebrev” olayı üzerinde birlikte çalıştıkları ve soruşturmanın Brexit’ten sonra da devam edeceği” yorumunu paylaştı.

Bulgar silah tüccarının özel iş çıkarları nedeniyle suikast girişimine maruz kaldığı yönünde bir versiyon da yayınlandı.

Açıklık bekleyen “Gebrev” konusu, 14 Şubat tarihinde Parlamento’nun Güvenlik Servisleri Kontrol Komitesi tarafından değerlendirilecek.