Sofya bugün AB ile Batı Balkan ülkeleri arasında uzun zamandır beklenen ve tartışmalı yorumlara sebebiyet veren zirve toplantısına ev sahipliği yapıyor. Forum, Bulgaristan’ın AB Konseyi Başkanlığı'nın en büyük etkinliği. Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, Batı Balkanlar liderlerinin 15 yıldan beri AB'den meslektaşlarıyla doğrudan bir görüşme yapmaları için ilk fırsat olduğunu belirtti.

AB'nin etkinliğe verdiği önem, yüksek temsil gücü ile dikkat çekmektedir. Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Avrupa Komşuluk Politikası ve Genişleme Müzakereleri Komiseri Johannes Hahn, Avrupa Parlamentosu Başkanı Antonio Tajani forum için Sofya’ya gelmiş bulunuyor. Ocak ayında, Bulgaristan'ın AB Konseyi Başkanlığı'nın açılması için Sofya'da bulunan heyet,  şimdi başkanlığın en önemli önceliği - Avrupa perspektifi ve Batı Balkan ülkelerinin bağlanması – konusunun tartışılacağı foruma katılmak için buradalar.

Toplantıdan bir gün önce, Sofya'daki bazı gelişmeler, bazılarının bu konudaki şüpheciliğini ve çekincelerini yatıştırdı. Nihai deklarasyon için halihazırda taslak hazırlandığı bilgisi de paylaşıldı. Projenin tüm 28 AB üyesi tarafından kabul edilmiş olması, Avrupa’nın Batı Balkanlar'a yönelik kilit meseleleri üzerinde ortak bir politikası olduğunu göstermektedir. Başbakan Mariano Rajoy, İspanya'nın zirveye katılmayacağını ancak Sofya'da bir önceki gün yapılan gayrı resmi Avrupa Konseyi'ne katılmak için geldiğini ve İspanya'nın taslağı desteklemesinde bir sorun olmadığını söyledi.

2003 yılında Selanik'te yapılan ve o dönem bölgedeki hiçbir ülkenin AB üyeliği için uygun olmadığı Balkan toplantısından farklı olarak, bölgenin Avrupa perspektifinde ilerlemesi, projelerin ve programların finansmanı için somut kararlar vermeyi mümkün kılıyor. İlk projelerden biri olarak, Bulgaristan ve Sırbistan arasında gaz bağlantısı mutabakatının bugün imzalanması bekleniyor. Bir gün sonra ise, Bulgaristan ile Makedonya arasında böyle bir mutabakat  imzalanacak. Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk da daha evvel yaptığı bir açıklamada, bu konuda yüksek beklentileri olduğunu ve bugünkü toplantıda AB’nin Balkanlar bölgesinin sosyo - ekonomik gelişimini önemsediğini gösterecektir, dedi. Bu yönde verilecek kararları teşvik amacıyla, Başbakan Borisov, Batı Balkanlar’ın AB’ye dahil olması hiçbir risk oluşturmazken, tersi durumda ABD, Rusya, Suudi Arabistan gibi ülkelerin bölgede etkisi artacaktır, açıklamasında bulundu. Bölgeyi entegre etmeyi reddetmek, halihazırda kazanılmış AB pozisyonlarından geri çekilmek anlamına gelecektir. Bulgaristan Ekonomi Bakanı Emil Karanikolov 'a göre, AB Balkanlar’ın başlıca yatırımcısı. Bölgedeki ülkelerin ticaretinde, AB'nin payı % 73 iken, Çin'in % 7, Rusya'nın ise % 4.8'dir.

Sofya'da gerçekleşen bugünkü zirve, Bulgaristan’ın ilk AB Konseyi Başkanlığının başarılı olduğuna dair bir kanıt. Bugün ülkede muhalefet pozisyonunda olan, aynı zamanda Avrupalı Sosyalistler Partisi’nin liderliğini yürüten Sergey Stanişev bile, Sofya’daki toplantıyı başkanlık döneminin zirve noktası olarak tanımladı, 2003’ten beri ilk kez Balkanlar’ın gündeme gelmesinin ise Bulgaristan’a ait bir başarı olduğunu ve bunu memnuniyetle karşıladıklarını da ekledi.

Avrupa Parlamentosu Başkanı Antonio Tajani, Batı Balkan ülkelerinin AB' ye dahil edilmesinin bir öncelik politikası olması ve Bulgaristan’ın AB Konseyi dönem başkanlığının sona ermesinden sonra da devam etmesi gerektiğini söyledi. Hırvatistan Başbakanı Andrej Plenković ülkesinin 2020’de yapılacak bir sonraki zirvenin organizasyonunu gerçekleştireceğini teyit etti. Amaç, bölge ülkelerinin Avrupa'daki diğer ülkelerle yakınlaşma süreçlerini güçlendirmek.

Çeviri: Ayser Ali