Dün gece geç saatlere kadar Türkiye ile AB liderleri arsında 26 Mart’ta gerçekleştirilmesi planlanan Varna Zirvesinin olup olmayacağı kesin belli değildi. Başbakan Boyko Borisov ve AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, dün Brüksel’de Varna toplantısının AB ile Ankara arasındaki ilişkilerin normalleşmesi adına gerekli olduğu konusunda hemfikir olduklarını beyan etti, Borisov ise diyaloğun sürdürülmesi yönünde neredeyse son imkan olarak niteledi.

AB liderleri, onların deyimiyle “Türkiye’nin Ege ve Akdeniz’de cezaya tabi faaliyetlerine” rağmen görüşmenin yapılmasına karar aldı. Varna görüşmesi mümkün ancak beklenilenden daha güç ve zor geçeceği anlaşıldı.  

Bulgaristan’ın AB Konseyi Dönem Başkanlığında böyle bir toplantı girişimine ön ayak olan Başbakan Boyko Borisov hükümeti, ilişkilerin normal rayına oturtulmasını amaçlamıştı. Oysa şimdi bu görüşmeye taraflar arasında diyaloğun muhafaza edilmesi için son fırsat olarak bakılıyor. Bu anlamda haksız sayılmazlar. Bu kısa zamandan beri Türkiye ile AB arasında gerginlik yatışmaktansa, daha çok alevlendi. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan geçen hafta AB’yi samimi ve dürüst olmamakla suçladı, mülteciler için vaat edilen 3 milyar euroluk anlaşmayı yerine getirmemekle suçladı.  AB ise Yunanistan ve Kıbrıs ile dayanışma göstererek, Türkiye’nin Doğu Akdeniz ve Ege’de “yasadışı faaliyetlerle” suçladı. Yunan- Türk sınırında devriye gezerken yanlışlıkla Türk topraklarına giren iki Yunan askerin tutuklanmasından sonra da gerilim arttı.

Başbakan Boyko Borisov AB’nin Brüksel zirvesinde gazetecilere yaptığı açıklamada: “Varna’da AB ve Türkiye Liderler Zirvesinin amacı AB’nin dış sınırlarını güvenceye almak, Sığınmacı Sözleşmesinden ikinci ödeme tranşını teyit etmek ve bu 3.5 milyon mültecinin Türkiye’de kalmasını sağlamaktır” şeklinde konuştu.

Boyko Borisov göz altına alınan iki Yunan askerin serbest bırakılması için Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’a mesaj gönderdiğini ve konunun Varna’da baş başa görüşülmesini beklediğini açıkladı.

Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Ekaterina Zaharieva’ya göre 3 milyar avroluk değerindeki ikinci ödenek, Suriye’de ,durumun sakinleşmesiyle ilgilidir. Bunun yanısıra bilgi konusunda bazı çelişkilerin olduğunu dile getiren Zaharieva Varna’da konunun ele alınmasına yönelik umutlarını ifade etti.

Bulgaristan’ın Varna toplantısında bir nevi arabulucu rolü hiç de kolay olmayacak. Bir yandan bazı AB ülkelerinin Türkiye ile diyalog konusunda çekimserliği, öte yandan başka sorunlar da var. Türkiye ile iyi ilişkilerin hatırına Bulgaristan insan haklarıyla ilgili soruları gündeme getirmiyor. Muhalefet sosyalistler ise, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Kırcali'yi "Türkiye'nin gönül dünyası sınırlarının" bir parçası olarak nitelemesini Bulgaristan’ın egemenlik ve toprak bütünlüğüne tehdit olarak algılayarak Başbakan Borisov’u bu sözleri Varna’da kınamaya çağırdı. Sol parti mensupları, Türkiye’nin Trakya göçmeni Bulgarlara tazminat konusunun da gündeme getirilmesini istiyor. Borisov hükümetinin küçük ortağı “Birleşik yurtseverler” de bu talepleri destekliyor.

Böylece Varna’da AB- Türkiye Zirvesi sadece uluslararası değil, ulusal beklentilere de gebe olacak. Başbakan Borisov endişelerini gizlemiyor. Üç güne kadar neticeler belli olacak. Toplantı öncesindeki zorluklar göz önüne alınacak olursa, oradan gelecek en ufak gelişme bile, başarı olarak değerlendirilecektir.

Çeviri: Sevda Dükkancı