3 Ekim’de Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov, Yunanistan Başbakanı Aleksis Tsipras, Romanya Başbakanı Mihai Tudose ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandır Vuçiç, liman şehri Varna’da Balkanlar’ın geleceğine dair ortak tutumlarını tartıştılar. Zirve toplantısı, Sofya’nın son zamanlarda bir dizi etkinliğin damgasını vurduğu, iddialı Balkan politikasının bir parçasıdır. Bundan bir aydan az bir zaman öncesi, Bulgaristan Ulaştırma Bakanı İvaylo Moskovski, Yunanistan mevkidaşı Hristos Spiridis ile Bulgaristan ve Yunanistan limanları arasında ulaşım koridoru projesi memorandumu imzaladı. Enerji bakanı Temenujka Petkova ise, Yunanistan ve Sırbistan meslektaşları Yorgos Statakis ve Aleksandır Antiç ile Romanya, Bulgaristan ve Yunanistan arasında sözüm ona Dikey gaz koridoru üzerine doğalgaz projeleri konusunda anlaştı. 3 Ekim’de dörtlü zirve toplantısının dışında yine Varna’da Bulgaristan ve Romanya hükümetlerin ortak toplantısı yapıldı. Bugün ve yarın Dışişleri Bakanı Ekaterina Zahariyeva Yunanistan, Arnavutluk ve Makedonya meslektaşları ile Selanik’te dörtlü görüşmeye katılıyor. Bu dizi etkinlikler, Bulgaristan’ın 2018 yılının 1 Ocak tarihinde AB Konseyi Dönem Başkanlığını devralması açısından önem taşımaktadır, ki söz konusu dönem başkanlığı programında Balkanlar Zirve Toplantısının da yapılması öngörülmüştür.

Varna’daki dünkü görüşmelerin ardından katılımcılar Balkanlar’ın refahı ve istikrarı için ülkelerinin eşit olarak çalışacağına dair anlaştılar. Yunanistan Başbakanı Aleksis Tsipras, enerji, ulaşım ve güvenlik sektöründe kriz yönetimi alanında başarılı işbirliği, bölgenin perspektiflerini değiştirebileceğini yorumunu yaptı. Romanya Başbakanı Mihai Tudose ise dört ülkenin özellikle enerji ve altyapı projelerde bir bütün olarak çalışmaları gerektiğine vurguladı. Ayrıca Bulgaristan, Yunanistan ve Romanya, Sırbistan’ın AB’ne kabulüne ilişkin sürecin hız kazandırılması yönünde birlikte çalışma konusunda anlaştı.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandır Vuçiç , bu destekten dolayı teşekkür etti, ancak Varna’dan yaptığı açıklamada, Belgrad’a göre, AB’nin İspanya’nın Katalonya bölgesinin özerkliği ve Kosova konusunda çifte standart uyguladığını söyledi.
Belgrad ile Priştine arasındaki diyalog, Avrupa Komisyonu’nun Sırbistan’ın AB’ne kabulü için koştuğu başlıca şartlardan bir tanesidir. Bundan dolayı Vuçiç’in bu eleştirisi, bu görüşmeye farklı bir siyasi nüans kattı.

Çok kısa zaman sonra, bu açıklamanın ülkesinin AB’ne kabulünü zorlaştırıp zorlaştırmayacağını göreceğiz.
Diğer Balkan zirve toplantılarına nazaran Varna’dakinde anlaşmalar imzalanmadı ve bu anlamda resmi olmayan bir toplantı sayılır. Fakat toplantı yine de önemini yitirmiyor, çünkü Başbakan Boyko Borisov’un da yorumladığı gibi, “Balkanlar’da büyük ülkeler yoktur, hepsi eşittir ve bundan dolayı ilişkiler öyle gelişmeli ki, bölge barış, istikrarlılık ve refah örneği haline gelsin.”


Çeviri: Şevkiye Çakır