Bulgar halk müzikseverleri, 2016 yılında da yeni folklor kayıtlarını dinleme fırsatına sahip oldular, ki ses sanatçıların ve müzisyenlerin farklı nesillerden gelip farklı tarz müziği icra etmeleri de gerçekten etkileyici. Konserimize usta kavalcı Teodosiy Spasov’un Bulgaristan Ulusal Radyosu (BNR) Halk Müziği Topluluğu ile birlikte seslendirdiği "Belezi" albümünden “Kanaraormanski rıçenik” isimli eseriyle başlıyoruz. Dünyada ün kazanan kaval ustası esere, doğup büyüdüğü Silistra’nın Belitsa yakınlarındaki alanın ismini vermiş-“Kanara orman”.
Bulgaristan Bilimler Akademisi (BAN) neznindeki Sanat Araştırma Enstitüsü, Ocak ayında “Elena Stoin’in sesli haldeki müzik ve folklor lehçeleri” başlıklı CD’yi yayınladı, ki bu söz konusu CD’de büyük folklor uzmanının 50’li ve 70’li yıllar arasında kayda aldığı 200 eşi benzeri olmayan alan çalışmaları kayıtları yer alıyor. Bu CD’ye bir de paha biçilemz bir kitap eşlik ediyor. Söz konusu çalışma, Profesör Goritsa Naydenova’nın komutası altındaki ekibin çalışmaları sonucu gerçek oldu. Doğal olarak hem CD, hem de kitap, uzmanlar arasında olduğu kadar otantik folklor sevdalıları arasında da büyük ilgi uyandırdı.
2016 yılının yeni kayıtlarına yaptığımız panoramada, İrena Stankova’nın bir şarkısını da hatırlatacağız. Burgas doğumlu İrena, ülkemzdeki prestijli folklor yarışmalarında ödül alıp Avrupa’nın farklı ülkelerinde konserler veren bir ses sanatçımızdır. Genelde repertoarında Istranca folklor bölgesinden örnekler seslendirirken en ilginç tarafı da, genç ses sanatçının bu şarkıları kendisinin araştırıp bulması. BNR’deki arşivi kayıtları da bunlardan ibaret. Sıradaki şarkıyı, İrena Stankova, BNR Halk Müziği Topluluğu ile birlikte seslendiriyor. Orkestra şefi Dimitar Hristov.
Diko İliyev’in eserlerinden oluşan en yeni albüm,“Bulgaristan’ın gururu” ismini taşıyor. Bando (üfleme ve vurgulu çalgılardan oluşan müzik topluluğu) müziği bestecisi ve bando şefi olan Diko İliyev, 19.asrın sonlarında dünyaya geliyor ve 1984 yılında b u dünyadan göç ediyor. Büyük müzisyenin neredeyse ömrünün 30 yılı 36.Kozloduy Piyade Alayı’nde ve Orâhovo şehrinde geçiyor. Kendisi,i bugün de bandolar tarafından seslendirilen 20’den fazla marşın bestecisidir. Bulgar folkloru üzerine eserler yaratma yeteneğine şimdiye kadar hiç rastlanılmamış. Onun imzasını taşıyan horolar, rıçenitsa ve müzik demetleri, uzun yıllardan bu yana bayram neşesiyle özdeşleşmiştir. Askeri bandosuyla çalışmaların ve provaların dışında, Diko iliyev, Kuzey Bulgaristan’ın Orâhovo, Vratsa, Montana şehirlerin çevresinde bulunan büyük ve küçük yerleşim yerlerini dolaşmaktadır. Orada çocukları ve gençleri farklı üfleme ve vurmalı enstrümanlarda çalmayı öğretiyor, orkestralar kuruyor, bu orkestralar için müzik besteliyor, tek sözle onlara her türlü destekte çıkıyor. Son 15 yıl zarfında büyük ustanın şimdiye kadar hiç bilinmeyen eserleri keşfedildi ve sanata kazandırıldı. Bunun için en büyük katkılar, Orâhovo okumaevi sekreteri Hrizantema Raşeva ve aynı şehirde “Diko İliyev” Bandosu şefi Kuzman Kuzmanov’a ait. BNR ekipleri, dünya yüzüne çıkarılan eserleri yıllar zarfında kayda aldılar. Biraz önce de söz ettiğimiz gibi, “Bulgaristan’ın gururu”, aslında bir demet halk şarkısına verdiği isimdir.
2016 yılında Teodosi Spasov, hayranlarına bir albüm daha sundu, bu kez albüm, “Teodosiy Spasov dörtlüsü”nün Güney Bulgaristan’da gerçekleştirdiği on günlük turne sırasında kayda alındı. “O’Mayno horo” ismini taşıyan CD’de yer alan müzik, bayram neşesi, Teodosi’ye göre de, dans isteği yaratıyor.
Çeviri: Şevkiye Çkaır
Sofya'ya yakın Pernik kasabasında Bulgaristan’ın en renkli, en gürültülü, en kalabalık festivale ev sahipliği yapıyor. “Surva” adı taşıyan bu eski gelenekte bellerinde çanlarla, yüzlerinde maskelerle, birbirinden farklı ürkütücü kostümlerle giyimli..
Her yılın başında Pirin bölgesinin Razlog kasabasında ve çevre köylerinde Babinden için yoğun hazırlıklar başlar. Bu halk bayramı, gelinlerin doğumuna yardımcı olan ebelere ve kadınlara adanmıştır. 21 Ocak'ta kutlanan bu gün, Razlog'da en çok saygı..
İsviçreli etnolog ve müzik yapımcısı Marcal Cellier (1925-2013) bundan 10 yıl önce aramızdan ayrıldı. Cellier ülkede ve ülke dışında Bulgar müzik kültüründe derin izler bıraktı. Marcal Cellier ve eşi Chatrin hayatının büyük bölümünü..