Bulgar tarihçiliğinin önemli isimlerinden biri olan Prof. Vasil Zlatarski’nin doğumunun 150. yıldönümü doluyor. Babası Nikola Popvasilev Zlatarski, saygıdeğer bir öğretmendir ve Osmanlı egemenliği yıllarında Tırnovo bölgesinde ilk halk aydınları arasında yer alıyor. Nikola Zlatarski, Bulgar kilisesinin bağımsız olması için mücadelesi ile ünlüdür. Bunları Bulgaristan Bilimler Akademisi’nin Tarih Araştırmaları Ensititüsü’nden Doç. Lizbet Lübenova’dan öğreniyoruz. Osmanlı Egemenliğinden Kurtuluşundan sonraki yıllarda Vasil Zlatarski’den başka Sofya Üniversitesi’nde kendini jeolojiye adayan kardeşi Georgi de profesör oluyor. Ailede daha iki kardeş var. Biri Rus ordusundan subay, diğeri ünlü bir maliye uzmanı.

Doç. Lizbet Lübenova şunları paylaşıyor: “Vasil Zlatarski, her zaman Ortaçağ Bulgaristan’ın sistemli tarihini yazmak istemiştir.Bunun için ömrü yetmemiştir, bu bitirilmemiş bir tarih yazısıdır. Tarihle ilgilenen özellikle genç meslektaşlar, Sofya Üniversitesi’nin son katında bulunan müzesini ziyaret etmelidir. Orada Prof. Vasil Zlatarski’nin binlerce sayfa yazdığı ünlü kalemi bulunuyor".

Doç. Lizbet Lübenova, şunları da açıklıyor: “Zlatarski, ülkemizde sadece ortaçağ araştırmalarının temellerini atmakla ünlü değildir. Marin Drinov’dan sonra Zlatarski, bu dönemin araştırmalarını en ciddi şekilde devam ettiren kişidir. Ancak kendisinin çok büyük idari çalışmaları var. Bölümün yapılanması ve özellikle bölüme genç ve kaliteli bilim adamlarının çekilmesi ile çok ilgilendi. O dönemde sadece çok yüksek bilimsel seviyede olan kişiler kabul edilmiştir. Ara sıra Prof. Zlatarski, rektör olmak üzere bilimsel çalışmalarına ara vermek zorunda kalmıştır. O dönemde rektörler şimdi olduğu gibi neredeyse hayatı boyunca rektör değildi. O zaman rektör üniversitenin başına sadece bir yıl için geçmiştir. Bu da, ihlaller olmasın diye kasten yapılmıştır. Birinin rektör olduktan sonra da üç yıl boyunca yeniden adaylığını koyma hakkı olmamıştır. Bu rotasyon prensibi, çok demokratik bir prensiptir Maalesef biz günümüzün demokratları bizim bilimsel hayatımıza yürürlüğe koymak istemiyoruz.”

Aslında Zlatarski, kendisini rektör seçtiklerinde hiç de memnun kalmamıştır. Bazı mektuplarında “Tanrım, niye beni yeniden seçtiler. İdari çalışmalar bütün bilimsel planlarımı karıştıracak” diye yazmıştır. İşte bu bilim adamıdır – memurlukla beraber gelen iktidar, para, ucuz şöhret istemedi, kendisi için bilim ilk sıradaydı.

Fotoğraflar:wikipedia.org

Çeviri: Rayna İvanova