NATO’nun Varşova zirvesinde resmi akşam yemeği sırasında çekilen devlet ve hükümet başkanlarının protokol fotoğrafı, geçmişi çağırıştırmış olabilir. Akşam yemeği, 1955 yılında Varşova Anlaşmasının imzalandığı salonda yapıldı. Bu salon, ittifakın Güneydoğu Avrupa’daki mevcudiyeti açısından kader belirleyici olan toplantının sembollerinden sadece biridir. Varşova da rastgele seçilmedi – anlaşılan Batı ve Rusya arasındaki ilişkilerin gerildiği bir anda Avrupa’nın güvenliği açısından ortam gittikçe daha karmaşık hale gelirken NATO, Doğu’daki mütteffiklerinin hakkını veriyor.

Zirveden sonra sıra analiz ve tartışmalarda. Sofya’da Atlantik Klübün evsahipliğinde Dışişleri Bakanı Daniel Mitov ve Savunma Bakan Yardımcısı Atanas Zapryanov’un katılımı ile böyle bir tartışma toplantısı düzenlendi.

Dışişleri Bakanının sözlerine göre ittifakın zirve toplantısında NATO’nun 20 yıldır Rusya ile ortaklık kurmak yönünde çabalar sarfetmiş olduğu kaydedildi ve mütteffikler, Moskova ile diyaloğun sürdürülmesi gerektiği görüşünde birleştiler. NATO, Rusya Federasyonu ile odaklı ve içerikli bir diyaloğa açık olmaya devam ediyor, aynı zamanda toplu güvenlik ve yıldırma çalışmaları da sürdürülüyor. Bakan Mitov’un sözlerine göre beklentiler, Rusya Federasyonunun şeffaflığın sağlanması ve askeri eylem riskinin azaltılması konusunda taahhüt üstlenmesi yönündedir. Paktın zıtlaşma istemediğini ve Rusya için tehdit olmadığını, fakat NATO’nun temelinde yatan prensiplerle tavizlerin yapılamayacağını öne süren Daniel Mitov, şöyle konuştu:

Biz Rusya ile iki düzeyde diyalog yürütüyoruz. Askeri ve operasyonel düzeydeki diyalog sayesinde her çeşit askeri kazalar önlenebiliyor. Fakat bizim Rusya ile diyalogta yapmadığımız, oysa bana göre yapmamız gereken şey, bu diyaloğa daha geniş bir çerçeve kazandırmaktır. Rusya Federasyonu sık sık savunduğunu ve kendine özel olan kültür kodunu savunup Batı medeniyetinin sömürgesine girmek istemediğini ileri sürüyor. Görüşmeler yolu ile bu kültür kodunun ne olduğunu deşifre edelim ve Rusya’nın tam olarak neyi savunmakta olduğunu, bu kodun hangi tarafının, Avrupa ve Atlantik değerlerle örtüşmediğini görelim. Bizim dayandığımız değerler şeffaftır. Fakat biz, Rusya’nın nasıl bir dünya tasavvur ettiğini de bilmek istiyoruz. Bence bundan böyle bu konu üzerinde durulacak.

Toplantıda konuşan Polonya’nın Bulgaristan Büyükelçisi Krzysztof Krajewski de dolaylı bir şekilde Rusya’ya seslendi.

Bu yıl NATO zirvesinin Varşova’da düzenşenmesi, ittifakın uğruna kurulduğu amaçtan vazgeçmeyeceğini gösteriyor. NATO’nun doğu kanadındaki ülkeler, paktın tam haklı üyeleri olup toplu savunma ile ilgili aynı hak ve yükümlülükleri paylaşıyorlar. Çok uluslu birliklerin paktın doğudaki sınırına konuşlandırılması, bu eşit statünün bir sonucudur. Aynı zamada NATO herkese savunma amaçlı bir ittifak olduğunu gösterdi. Provokasyon olmayınca NATO, kimse hakkında düşmanca eylemlerde bulunmayacak şeklinde konuştu Büyükelçi.

Savunma Bakan Yardımcısı Atanas Zapryanov’un toplantıda yaptığı konuşmada da paktın esas işlevinin toplu güvenliğin sağlanması olduğunu özellikle vurguladı.

Her ne kadar NATO’nun Varşova kararları, dünyadaki güvenlikle ilgili bir dizi konuya ilişkin olsa da Rusya ile zıtlaşma konusu ağır bastı. Belki de endişeye mahal vermemek üzere general Zapryanov şunları belirtti:

Birisi NATO – Rusya ilişkilerini ön plana çıkarmaya çalışıyorsa NATO’nun çok daha geniş bir konu yelpazesi üzerinde durduğunu unutuyor. Doğu kanadı dışında biz komşumuz olan birçok diğer bölgeye de değindik. Bu bölgelerden kaynaklanan tehdit ile riskler üzerinde, ayrıca da bunların üstesinden gelinmesi için alınacak karar ve önlemler üzerinde durduk şeklinde konuştu Bakan Yardımcısı Zapryanov.

NATO’nun Karadeniz’deki varlığı ile ilgili olarak Dışişleri Bakanı Daniel Mitov, Varşova zirvesinde “İttifak üyesi Karadeniz devletlerinin savunulması kararlılığının NATO’nun bayrağı altında yoğun tatbikatların düzenlenmesi yolu ile sergilenmesinde” anlaşma sağlandığını belirtti. Mitov, NATO kapsamında olsa veya olmasa yeni bir bölgesel inisyatifin söz konusu olmadığını vurguladı. Polonya’nın başkentinde yapılan zirvede üye ülkelerin liderleri, NATO’nun bundan böyle Karadeniz bölgesindek

Çeviri: Tanya Blagova
Fotoğraflar: BGNES, BTA