Birçok Bulgaristan vatandaşı için “Surva” kavramı, bu günde çocuklar kızılcık sopalarını renkli yün iplikleriyle, kuruyemiş ve koç mısır ile süsleyip hısım ve akrabayı ziyaret edip ve sağlık için “surva” geleneğini yerine getirdikleri Yeni Yılın ilk gününü çağrıştırıyor. Herkese bereketli ve neşeli bir yıl diliyorlar ve geleneksek maniler söyleniyor.

Bazı hipotezlere göre ise, bu bayramın ismi eski bir kelimeden türemiştir ”sur”, yani “ayan, parlak veya yaldızlı” tek sözle “güneşli”. Bazı araştırmacılar kadim bir Slav Tanrısnın olduğunu ve Sur adındaki tanrının Güneş Tanrısı olduğu ihtimalini öne sürüyorlar.

Fakat Pernik bölgesinde Surva’nın kutlanması 1 Ocak tarihinde son bulmuyor. Bu bölgeden halk 13 gün sonra eski takvime göre Yeni Yılı ağırlıyor. İşte bu günlerde “Surva”, “Surova” veya “Sirova” olarak bilinen bölgeye has maskeli oyunlar düzenleniyor. Gelenek üzere, genç bekar erkekler maske takıyorlar ve onlar için bir nevi hayata yeni adım atma anlamı taşıyor ve bundan sonra artık nikah kıyabiliyorlar. Bugün maskeli oyunlara daha yaşlılar da katılıyor. Kıyafetler ve maskeler, hayvan derisinden, hayvan boynuzundan, renkli kumaşlardan veya kuş tüylerinden yapılıyor. Maskelerin olmazsa olmazlardan da çanlardır, ki bunların hepsi belde taşınıyor. Maskeyle birlikte o kişinin onurudur çanlar. Bazen ağırlıkları 50 kiloyu geçer. Çan sesleri, uzakta yankılanır ve köyden herkese “survakarilerin” geldiğini haber verir. Bu yıl maskeli oyunlar 13 ve 14 Ocak günlerine denk geldi.

Gruplar “bölükbaşı” tarafından yönetiliyor, ki onlar askeri uniforma , kılıç ve düdüklerle süslüdür. Survakarilere papaz, damat ve gelin, çingene kadını, ayı oynatan adam gibi eğlenceli figürler de ekleniyor. Bayramın arifesinde hepsi köyün meydanında toplanıp, meşaleleri yakıyorlar, orada büyük bir ateş yakıyorlşar ve dans etmeye başlıyorlar. Ertesi gün, müzisyenler eşliğinde ev ev gezip sağlık, bereket diliyorlar.

Bu kadim halk bayramı, Aralık 2015 tarihinden itibaren UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirası listesine dahil edildi.

Sayılı gün sonra - 29-31 ocak günlerinde Pernik, Uluslararası Maskeli Oyunlar festivaline ev sahipliği yapacak. 2016 yılında bu festival, 50 yaşında oluyor. Bu yıl en ekzotik katılımcı olarak Mali’den bir grup bekleniyor. Grup, Afrika’nın “dogoni” kabilesinin geleneklerini tanıtacak.

Çeviri: Şevkiye Çakır

Fotoğraflar: BGNES ve Vihra Baeva