İçinde birkaç damla süt ve baharat bulunan, aroması ile damağa unutulamayacak tat veren demli çay. İnsanın Hindistan ve Nepal mutfağının tadına varabileceği Gurkha lokantasının sahibi Gunca Çokhal beni damağı okşayan bu unutulmaz içecekle karşıladı.

Bundan 13 yıl önce kader Gunca’yı uzak Nepal’den Bulgaristan ‘a getiriyor. Profesyonel aşçı olan Gunca, tam buraya geleceğini hiç bile tasavvur etmemiştir. 2002 yılında kendisine vize ve iş öneriyorlar. Şimdi Sofya’nın göbeğinde sevdiği işi yapıyor. Henüz 14 yaşındayken aşçılığın onun tutkusu olduğunu anlıyor. Buna ilham kaynağı annesinin hazırladığı ballı sıcak süt ve mekiklerdir. Gunca’nın lokantası, kendisinin temizliği ve rahatlığı sevdiğini gösteriyor. Gurkha lokantasının tanınan lezzetleri ve kültür özellikleri Gunca’nın kendini memleketinden uzak hissetmemesine, Doğulu atmosferi korumasına yardımcı oluyor.

Gunca, Bulgaristan’daki iş olanakları ve iş piyasasına ilişkin şunları anlatıyor:

‘Ben işi aramıyorum, iş beni arayıp buluyor. Çalışmak isteyen Bulgaristan’da her zaman iş bulabilir. İş yapmak isteyene burada her zaman şans var. Bu benim görüşüm.İşe ilgin varsa, mesleğin varsa çalışabilirsin. Herkes, becerdiği işi görmeli. Hayatın zor olduğu, Bulgaristan’da kendi işini düzenlemenin zor olduğu, iş olmadığı düşüncesi aklımdan bile geçmiyor. Bunlar masallar. Şahsen ben şimdiye kadar ne kadar çok garson ve barman arasam da bulamıyorum. Artık 13 yıldır buradayım ve her zaman uygun bir iş bulmayı başarıyorum. Herkes, diğer devletlerde hazıra konup iş bulabileğini düşünüyor.Ama bu öyle değil.’

Gunca’ya göre başarının sırrı insanların eşit olmasında ve güçlüklerle savaşma arzusunda gizlenir.Kendisi aşçı ve garson olarak çalışıyor. Ona göre ‘şef’diye bir meslek yoktur.

Tabii, bütün sığınmacı ve göçmen Gunca gibi uğurlu değildir. Ve herkes emel ettiği, öğrenim gördüğü işi bulamıyor. Son verilere göre Bulgaristan’daki iş ortamı sığınmacı ve göçmenler için pek uygun değildir. Önlerindeki en büyük engeller resmi kurumlar, bürokrasi, dil bilmemeleri, nitelikli işçi olmamaları ve toplumsal psikolojidir. Yüksek nitelikli elemanların istihdam sorunlarıyla uğraşan yuvarlak masa görüşmesi uzmanları bu sonuca vardılar. Onlara göre devlet entegasyondan kaçıyor, yüksek öğrenim gerektirmeyen sektörlerde ise işgücü yetersizliği görülüyor. Bulgaristan’a yeni gelen sığınmacı ve göçmenler arasındaki işsizliğin kısmi bir çözümü olarak jobs4migrants.bg sitesi önerilmişti. İleride sistemde yapılması beklenen yenileşimlerin bu kişileri yardımlaması ve iş vizesi alma prosedürünü kolaylaştırması bekleniyor.

Türkçesi: Neli Dimitrova