“İsa’nin Dirilişi bayramı Bulgar folklor takviminde önemli yere sahip. Sembolik anlamı, yaşamın ölüm üzerindeki galibiyeti, eskiyle vedalaşma ve mutlu gelecek umuduyla bağlanıyor. Bayram her zaman ilkbahar günlerine rastlıyor. Uzun kış döneminden sonra doğanın yeni hayata canlandığı bir döneme rastlıyor. 49 gün süren perhizden sonra Hristiyanlar büyük bir bayramı kutluyor. Paskalya’nın gelişi akraba ve yakın ziyaretleri, zengin sofralar, halk oyunları ve eğlencelerle kutlanıyor.
Bayramın ana sembolü renkli yumurtalar oluyor. Kırmızı yumurtalar ise revaçta. Neden tam kırmızı boyalı yumurtalar bayramın ana özelliğini taşıyor?
Folklorde yumurta anahtar bir sembol-güneş ve hayat, verimlilik ve bereketle bağlantılı, kötü büyüleri bozan bir nesne olarak biliniyor. Kötü ruhları kovan ve yeni umutları beraberinde getiren sembol de renkli yumurtalar. Enerji, hayat ve güç de, tüm tehlikeleri kovan bir nesne olarak anılıyor kırmızı yumurta.
Paskalya’da yumurta boyama bütün Hıristiyan dünyasında yaygınmış, fakat zamanla Batı Avrupa’da gerçek yumurtalar şekerle dolu çikolata veya plastik yumurtalarla değiştirilmeye başlandı. Islav ve Balkan ülkelerinde yumurta boyama geleneği günümüze dek muhafaza ediliyor.
Hatta bazen boyma ve süslemelerle gerçek sanat harikaları yaratılıyor. Bulgar folklorunda onlara “yazmalı” veya “süslemeli” yumurtalar denilirmiş. Genç kızlar ve kadınlar sevdikleri için en ala süslemeleri yapar ve her yumurtaya kendi duyguları ve hayal dünyasını işlermiş.
Başka özel Paskalya gelenekleri arasında, özel ekmekler, paskalya çörekleri, üzerine boyalı yumurtalar konular ekmekler, kızartılmış Paskalya kuzusu ve içli pilav gibi yiyecekler var.
İsa’nın Diriliş gecesinde binlerce Bulgar geceyarısı kiliseye gidiyor. Evlerine kadar da dönüşte mumlarını götürüyor. Yakın ve akrabalara kozunak ve yumurta götürme ve beraber zaman geçirme de bayramın güzel özellikleri arasında.
Çeviri: Sevda Dükkancı
Sofya'ya yakın Pernik kasabasında Bulgaristan’ın en renkli, en gürültülü, en kalabalık festivale ev sahipliği yapıyor. “Surva” adı taşıyan bu eski gelenekte bellerinde çanlarla, yüzlerinde maskelerle, birbirinden farklı ürkütücü kostümlerle giyimli..
Her yılın başında Pirin bölgesinin Razlog kasabasında ve çevre köylerinde Babinden için yoğun hazırlıklar başlar. Bu halk bayramı, gelinlerin doğumuna yardımcı olan ebelere ve kadınlara adanmıştır. 21 Ocak'ta kutlanan bu gün, Razlog'da en çok saygı..
İsviçreli etnolog ve müzik yapımcısı Marcal Cellier (1925-2013) bundan 10 yıl önce aramızdan ayrıldı. Cellier ülkede ve ülke dışında Bulgar müzik kültüründe derin izler bıraktı. Marcal Cellier ve eşi Chatrin hayatının büyük bölümünü..