Lazarovden veya Lazaritsa her yıl farklı tarihlerde kutlanan bir yortu olsa da, her zaman Paskalya Yortusuna bir hafta önce kutlanan Tsvetnitsadan (Söğüt bayramı) önceki güne denk gelir, işte bundan dolayı da Lazar Cumartesisi olarak adlandırılır. Dini takvimde ölü Lazar’ın bedeninin mucizevi bir şekilde dirilişini simgelerken Hazreti İsa’nın sözleriyle anılır: “Lazar, kalk ve yürü!”. Sembolik olarak bu gün Kurtarıcının Dirilişinin habercisidir. Lazar Cumartesisi, aynı zamanda da baharın da sembolüdür ve kıştan yaza geçişi, doğanın uyanışını ve yeni hayatın canlanmasını müjdeler.
Daha Paskalya perhizinin ortalarında kızlar biraraya gelir ve daha tecrübeli bir kadının himayesinde “lazaruvane” geleneğine hazırlıklar başlarlar. Repertoarlarında çok sayıda şarkı vardır: kızlar grubu toplanırken söylenen şarkı, yol boyunca giderken, tarlalar için, kız bahçesi için. Ayrıca ailenin her ferdi için de ayrı şarkı söylenir: zengin çiftçi için, zengin eve giden gelin için, çiçeği burnunda geline adanmış, hamile kadın için, çocuk, tarlada süren çiftçi, çoban, kuyumcu vs meslekler için şarkılar var.
Lazarki kızlarının repertoarında en fazla tabii ki en ağır basan şarkılar evliliğe adım atacak kızlar ve oğlanlara adanan şarkılardır. Bu şarkılardaki semboller mutlu aşkı ve güzel bir aileyi dile getiriyorlar. Bu şarkılarda en sık kullanılan kelimeler altın ve gümüştür, bereketin ve mutluluğun simgesi olarak, gençler bahar çiçeklerine benzetiliyor, altın elma ise aşk sembolü olarak geçiyor. Lazarki şarkıları kızın güzelliğini överken delikanlının de gücünü dile getiriyor. Bazen ava çıkan oğlan anlatılıyor bu şarkılarda, ama nedense oğlan av hayvanı yerine kızı avlıyor ve onu evine götürüyor. Başka bir şarkı da bir, değil iki değil, tam üç kızı seven bir delikanlıyı konu alıyor. Ayrıca aralarında ejderha tarafından sevilen kızı anlatan şarkılar da var.
Çeviri: Şevkiye Çakır
Sofya'ya yakın Pernik kasabasında Bulgaristan’ın en renkli, en gürültülü, en kalabalık festivale ev sahipliği yapıyor. “Surva” adı taşıyan bu eski gelenekte bellerinde çanlarla, yüzlerinde maskelerle, birbirinden farklı ürkütücü kostümlerle giyimli..
Her yılın başında Pirin bölgesinin Razlog kasabasında ve çevre köylerinde Babinden için yoğun hazırlıklar başlar. Bu halk bayramı, gelinlerin doğumuna yardımcı olan ebelere ve kadınlara adanmıştır. 21 Ocak'ta kutlanan bu gün, Razlog'da en çok saygı..
İsviçreli etnolog ve müzik yapımcısı Marcal Cellier (1925-2013) bundan 10 yıl önce aramızdan ayrıldı. Cellier ülkede ve ülke dışında Bulgar müzik kültüründe derin izler bıraktı. Marcal Cellier ve eşi Chatrin hayatının büyük bölümünü..