Bulgaristan vatandaşlarının banka mevduatları 20 milyar levayı aştı. Aynı zamanda sadece 100 000 Avro’ya kadar mevduatlar yasa gereğince % 100 garantilenmiştir.Bulgaristan’ın büyüklüğü bakımından dördüncü sırada bulunan KTB Bankası ile geçen yıl meydana gelen kriz sırasında bu konuda nelerin olduğu açıkça görüldü.

Majöriter sahibinin iyi olmayan yönetimi ve teminatlı olmayan krediler sonucu bu banka ödeyemezlik durumuna düştü, Merkez Bankası onu kapattı, sonunda ise banka lisansını da elinden aldı. O zaman bu bankada mevduatları olanlar yasa gereğince onlara sağlanan haktan faydalanarak Mevduat Garantileme Fonu’ndan paralarını almak istediler. Ancak bu Fon’un gerekli 1.5 milyar Avro’ya sahip olmadığı anlaşılarak, devlet Fon hesaplarını parayla beslemek ve bankada mevduatları bulunan yurttaşlara ödemek için dış borç çekmek zorunda kaldı.

Bu durumda hem devlet, hem Fon borçlandılar. Fon sonunda 1 milyar Avro verecekli oldu ve kasaları tastamam boşaldı. Ülkemizde Korporatif Ticaret Bankası’na benzer bir durumda başka bir bankanın bulunmayacağına ve Fon’un yasaca garantili mevduatları yeniden ödemek zorunda kalmayacağına ilişkin hiç kimse garanti veremez.

Bulgaristan bankalarının Fon hesaplarına ilk zorunlu yıllık ödemesini yapmış oldukları belli oldu. Ama 20 milyar Avro’luk depozitolar karşısında bu 130 milyon Avro çok sınırlı kalıyor. Bu epey tehlikeli durum, iflas eden Korporatif Ticaret Bankası’nın birçok aktifininin hem borçlusu, hem sahibi olan Fon’un çabalarını çok artırmalıdır.Bu günlerde yasaya getirilen değişikliklerden sonra bankaya giren sindiklerin temel görevi, mali aktiflerini olası en uygun fiyatla satmak, devlete olan borcun ödenmesi için para toplamak ve Fon kasalarını doldurmaktır. Bazılarına göre iflas eden bankanın mal mülkünün tasfiyesi on yıl kadar zaman alabilir ve kimse eninde sonunda ne kadar paranın toplanacağını bilemez. Çünkü bankanın ve ülkeden kaçmış olan banker ve iş adamı Tsvetan Vasilev’in karışmış oldukları kuşku verici ve çözülmesi çok zor farklı pazarlıklar az değil.

Sadece bir hafta önce bu oligarkın bankanın en büyük borçluları arasında bulunan şirketlerinin yeni yabancı sahiplere satılmakta olduğu belli oldu.Onlar, büyük kısmı tam KTB Bankası’na olan 900 milyon Avroluk borçlarının iadesini vaadediyorlar, ancak ödeyebilirliklerine olan kuşkular büyüktür. Bu sözümona ‘AB yatırımcıları’na kimse inanmıyor, bunun için Ulusal Gelir Ajansı, Tsvetan Vasilev’in sattığını iddia ettiği bu şirketlerin aktifler ve hisse senetlerine haciz uyguladı. İktidarın amacı ayandır: bankanın bu borçlularının sıyrılıp vereceklerini ödememelerinin önlenmesidir.

Bulgar kamuoyu, devletin bu önlemlerine iyi gözle bakıyor çünkü neredeyse her Bulgar vatandaşının bankalarda parası var ve  banka sisteminde zorluklar baş gösterirse paralarının iadesini sağlayabileceğinden emin olmak istiyor.

Çeviri: N. Dimitrova