Makedonya Sosyaldemokrat Birliği lideri Zoran Zaev, bugünlerde “Focus” ajansına verdiği demeçte Üsküp’te görevli Bulgar diplomatlarının dinlendiğini söyledi. Bunun üzerine Bulgaristan Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada “insan hakları ihlallerinin ve üçüncü ülke diplomatları dahil geniş çaplı dinlenme olaylarının gün yüzüne çıkması üzerine Makedonya’da çıkan iç siyaset krizinin derin kaygılara neden olduğu” belirtildi.

Bu olay zaten sorunlu olan ikili ilişkileri daha da güçleştiriyor.

İkili ilişkilerin problemli olduğu hususu bundan üç ay önce iki ülkenin dışişleri bakanlarının bir araya gelecekleri görüşme öncesinde Bulgaristan Radyosunun haberlerinde öne sürülmüştü. Bu haberlerde ikli ilişkilerin büyük potansiyele sahip olduğu, fakat kaydedilen ilerlemenin yetersiz olduğu vurgulanıyordu.

Şimdi de yüksek düzeyde diyalog yerine Makedonya’da ana muhalefet liderinin iktidarı esas hak ve özgürlükleri çiğnemekle, Anayasa’yı ihlal etmekle, yargı sistemi ve medyalar üzerinde kontrol uygulamakla, seçimlerde manipulasyon yapmak ve diplomatları dinlemekle suçlamasına tanık olduk. Bulgar tarafı Zoran Zaev’in yönelttiği bu suçlamaları ciddiye aldığı ortada, çünkü yapılan açıklamalar üzerine Sofya Dışişleri Bakanlığı, Makedonya’nın Avrupa ve Avrupa-Atlantik yapılarına entegrasyon hedefinin ancak ülkede hukuk devleti süreci tamamlanınca mümkün olacağını ileri sürdü. Yani bu etapta Makedonya, AB ve NATO’ya katılım konusunda Bulgaristan’dan destek bekleyemez.

Makedonya’daki siyasi kriz, son erken seçimlerin hemen ardından başladı. Seçimlerin yasaya uygun olduğunu kabul etmeyen muhalefet, Parlamento’nun çalışmalarını boykot ederek hayati önem taşıyan konularda çözüm bulunmasını engelliyor, iktidar koalisyonu içindeki görüş ayrılıkları da göze çarpıyor. Örneğin Entegrasyon için Demokrat Birliği lideri Ali Ahmeti, ülkenin AB ve NATO’ya kabul edilmesi açısından engel olan Makedonya’nın adı konusunda tavize gidilmesinden sık sık yana çıkarken VMRO-DPMNE tavize kesinlikle karşı çıkıyor.

Zoran Zaev’in Bulgar medyasına verdiği skandal demecinden sonra Ali Ahmeti, Sofya’nın Üsküp Büyükelçisi ile yaptığı görüşmede iki ülke arasındaki yapıcı diyaloğun bir an önce iyi komşuşuk anlaşması ile resmi hale getirilmesini vurguladı. Oysa Bulgaristan yıllardır bu anlaşmanın imzalanmasını istiyor ve bunu AB’ye önkatılım müzakerelerinin başlamasına destek verilmesi için şart koşuyor. Fakat bu konuda da iktidar koalisyonda büyük ortak olan VMRO-DPMNE’nin çekinceleri var.

Eski Yugoslavya dağılınca Makedonya hep büyük sorunlarla karşı karşıya olup çözüm getirmeyi bir türlü başaramıyor. İlki bağımsızlığının tanınmasıydı, şimdi de gündemde ülkenin adı ve diplomatlarını dinlediği AB ve NATO’ya üyelik konuları var. Makedonya’nın önünde duran büyük sorunlara ancak ülkenin yasal ve öngörülebilir temsilcileri ve ilgili uluslararası faktörler arasında diyalog yürütülmesi yolu ile ve istikrarlı iç siyaset ortamı ile karşılıklı güven olduğunda çözüm getirilebilecek. Bu şartlar sağlanamayınca hiçbir ilerleme olmayacak.

Çeviri: Tanya Blagova