Ne kadar zor olsa da son yıllarda Bulgaristan'da koruyucu aile modeli, kimsesiz çocuklara sahip çıkılmasının alternatif bir yolu olarak yaygın hale geliyor. Daha 2009 yılında koruyucu aileler, bu tür sosyal hizmetin geliştirilmesini desteklemek üzere ve çocukların yurtlardan çıkarılması sorununun çözülmesine katkı sağlamak üzere Koruyucu Aileler Ulusal Birliğini kurdular. Şu an itibarı ile birliğe 200 aile üye olmaktadır. Birliğin esas amacı, koruyucu anne ve babalara duygusal destek verilmesidir. Bu arada kısa bir süre önce birlik temsilcileri, koruyucu ailelere profesyonel eğitim verildiği bir merkez de kurdular. Koruyucu Aileler Ulusal Birliği Başkanı Miroslav Dolapçiev, bu konuda şunları söyledi: "Sofya'da koruyucu ailelere eğitim ve destek verilirken küçük şehirlerde böyle bir şey yoktur". Birliğin verilerine göre şu anda ülke genelinde 2000 koruyucu aile vardır, koruyucu ailelerde yetişen çocukların sayısı da yine 2000 kadardır. Bu arada çocuk bekleyen 300 koruyucu aile de vardır. Hazır olan, fakat kendilerine çocuk verilmeyen ailelerin sayısı, Şumen'de Pazarcik, Pleven ve Varna illerinde en büyüktür. Bunun nedeni ise kötü planlamadır.

"Son yıllarda birçok yerde koruyucu aile modelinin istihdam imkanı olarak görülmesi teşvik ediliyor. Dolayısıyla bu yerlerde onay alan ailelerin sayısı çok büyük olduğu için çocuklar yetersiz kalıyor" diyor Miroslav Dolapçiev ve şunu da ekliyor:

"Koruyucu aile hizmetinin çok farklı bir şekilde algılandığı yerler de var. Bu yerlerde çocukların ihtiyaçları değerlendiriliyor ve aileler de buna göre seçiliyor. Yani devamlı yeni ailelere onay vermektense sadece ihtiyaç duyulan ailelere eğitim veriliyor".

Şumen ve Tırgovişte gibi işsizliğin büyük olduğu şehirlerde insanlar koruyuculuğa geçimini sağlama imkanı gözü ile bakarken Sofya'da bunu gönüllü olarak yapmaya hazır insanlar en çoktur. Bu arada başkentte bir veya birden çok çocuğa uzun vadede bakma yükümlülüğünü üzerine almak isteyen insanlar bulmak daha zordur. "Sofya'da çok çalışıyoruz, karyer odaklı bir hayat sürüyoruz, hayatımız yoğun ve hızlı bir şekilde geçiyor. Bir çocuğa sahip çıkmanın karyerden daha önemli olduğunu kavrayan daha çok insana ihtiyaç vardır" diyor Miroslav ve şunu da ekliyor: "Kötü planlamadan başka tek bir maddi standartın bulunmaması da sorundur. Şu anda devlet, koruyucu ailelere aylık ancak 195 /100 avro kadar/ leva destek sağlıyor, oysa profesyonel olan koruyucu anne ve babaların aylık ücreti, 390 leva /200 avro/ kadardır". Miroslav Dolapçiev'e göre zamanla tek motivasyonu ücret olan insanlar kendiliğinden elenecek, çünkü koruyucu ailede insanın verdiği, aldığından kat kat fazladır.

Koruyucu Aileler Birliği Başkanı Miroslav Dolapçiev’e "Koruyucu hizmet, meslek mi yoksa insanlık görevi midir" sorusunu soruyoruz:

"Bunu söylemek zordur. Ben bunu daha çok topluma bir borç olarak görüyorum. Benim için meslek değil, çünkü ben gönüllü bir koruyucu babayım. Devlet benim gibi gönüllülere para ödemiyor. Ailemle birlikte yıllardır yurtları ziyaret ederek çocuklara destek vermenin yollarını aradık. Zamanla böylece hiçbir çocuğun hayatının değişmeyeceğini gördük. "Za naşite detsa" vakfından arkadaşlarımız sayesinde eşimle eve çocuk almaya karar verdik. Aileye bir çocuk daha almak o kadar zor bir şey değil. Tabii yurtlardan gelen çocuklar, beraberinde bazı zorlukları da getiriyorlar, ama üstesinden gelmek imkansız değildir" diyor Miroslav.

Miroslav ve eşi, öz kızlarına ve artık üç buçuk yıldır biyolojik ebeveynleri tarafından terkedilen küçük bir kıza da bakıyorlar. Kız, evlerine 11 aylıkken geldi.

"Birçok meydan okuması vardır, fakat insan çocuğun nasıl geliştiğini, nasıl değiştiğini görünce zorluklar hiç kalıyor. İlk başta zorlandığım bir şey örneğin, öz çocuklarımıza ilişkin gelişim defteri tutmadığımız halde bu çocuklar için yaşananları titiz bir şekilde kağıda dökme mecburiyetiydi. Çünkü çocuklar aile değiştirince hikayeleri de yanlarında olmalı. Çocuğun ne gibi hastalıkları olduğu, ne gibi gelişim evrelerinden geçtiği eğitim ihtiyaçları ve duygusal gereksinimlerinin ne olduğu bilinmelidir. Çocukların yaşı ne kadar küçük olursa problemler de o kadar az oluyor. Fakat çocuk bir sene olsun yurtta kaldıysa esas yetenekler edindirmek yıllar alabiliyor. Bunların üstesinden gelmek aslında o kadar zor değil, çünkü sonuçta bir çocuğa, yurtta olsaydı sahip olamayacağı şansları vermek söz konusudur."

Miroslav ve eşi, gelecekte kendini evlatlık edinecek olan aile için veya kızını geri almak isterlerse eğer biyolojik anne ve babası için küçük kızın gelişim defterini öznle tutuyorlar. Ayrılık anından korkmuyor musunuz sorusu üzerine Miroslav şu cevabı veriyor:

"Ayrılık, koruyucu her anne ve babanın er veya geç katlanmak zorunda kalacağı bir şeydir. İnsan ne kadar hazırlıklı olursa olsun ayrılık zamanı gelince neler yaşayacağını bilemiyor. Bunu düşünmemeye çalışıyorum. Daha önemli olanı, çocuğun neler yaşayacağıdır. Bu ayrılığın bizim kendisini sevmediğimizden veya istemediğimizden dolayı olmadığını anlatmak işi bize düşüyor. Çocuğun burada sevildiğini ve gideceği yerde de sevileceğini bilmesi, çok önemli. Nasıl anlatacağımızı bilmiyorum. Kızımızın ayrılığı mümkün olduğu kadar kolay atlatması için dua ediyorum" diyor Miroslav Dolapçiev.

Çeviri:Tanya Blagova