Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2024 Tüm hakları saklıdır

Krayova Anlaşması ve Güney Dobruca’ın Bulgaristan’a iade edilmesi

7
Photo: dnevnik.bg

Bu haftaki “80 yıl 80 haftada” dizimizde Bulgaristan Radyosu’ndan canlı olarak yayınlanan ilk röportajı anlatacağız. Söz konusu ilk röportajda 1940 yılını ve ülke için çok önemli bir olaya anlatacağız- Güney Dobruca’nın Bulgaristan Çarlığına iade edilmesini.

“Altın Dobruca topraklarına bizim savaş tanklarımız-araçlarımız gururlu ve müthiş bir şekilde giriyorlar. Halk, inanılmaz bir coşku içersinde sevinçle el sallıyor. Yavaş yavaş ilerleyen bu dev çelik makineler inanılmaz ve görkemli bir manzara oluşturuyor. Halk onun neşeli marşını nefeslerini tutarak izliyor.

Değerli dinleyiciler, bugün size özgürlüğüne yeni kavuşan Dobruca’dan son röportajımızı sunduk. 15 günden fazla zaman zarfında düzenlenen neşeli geçit törenleri, Dobruca’nın Birinci Bulgar Çarlığının temellerinin atıldığı kutsal bir Bulgaristan toprağı oldğunu gösteriyor. Dobruca, her zaman Bulgar milletinin salıncağı olmuş ve olmaya devam edecektir ve burada atılan her adım geçmiş şanlı tarihimizin, bizim canlılığımızın ve aydın geleceğimizin izlerini taşıyor. Dobruca’da sadece bizim kuzey güvenliğimizin garantisi değil aynı zmanada da milli gücün temelleri yatıyor.”

7 Eylül 1940 yılında Kraiova’da imzalanan anlaşma gereğince Bulgaristan, Güney Dobruca’yı Romanya’dan geri alıyor.

1877-1878 yılından sonra ortaya atılan sözüm ona Dobruca sorunu ne anlam taşıyor?  O zaman Rusya, Paris Anlaşması gereğince, elinden alınan Güney Besarabya bölgesi karşılığında Romanya’ya Kuzey Dobruca’nın verilmesini teklif ediyor. Romanya bu teklifi reddediyor. Neden, ceoğrafi, ekonomik ve tarih açısından başta Bulgarların, Türklerin ve Tatarların yaşadığı Dobruca, Bulgaristan ile Romanya arasında anlaşmazlık sahasına dönüşmesin diye. Buna rağmen Berlin Anlaşması gereğince Bulgaristan, komşuların yararına, küçülüyor.Romanya, Balkan Savaşından bazı çıkarlar sağlıyor. Müttefikler Savaşı sırasında, Bulgar ordusu, eski müttefikleri karşısında çatışırken, Romanya ordusu Bulgaristan topraklarını işgal ediyor. Romanya, 1940 yılına kadar burada hükümlüğünü sürdürüyor.

Ancak Neuilly Anlaşması'nın  revize edildiği 1938 Selanik Anlaşması yükümlülüklerine göre, elden giden toprakların geri alınması imkanı sağlanıyor. 2. Dünya Savaşının patlak vermesiyle Dobruca konusu, Avrupa’daki dış politik duruma göre değişiyor. 1940 yılı kader yılı oluyor. Almanya, Batı Cephede  saldırıya geçiyor. Almanya ve İtalya’nın saldırıya geçtiği 7 Eylül 1940 tarihi sonucu Krayova Anlaşması imzalanıyor. Anlaşma gereğince Güney Dobruca Bulgaristan’a iade ediliyor.

Böylece  1878 Berlin Anlaşması tarafından belirlenen sınırlar eski halini alıyor. Eşit sayıda Güney Dobruca’dan Romanyalı, Kuzey Bulgaristan’dan ise Bulgarlar değişime tabii tutuluyor. Bu değişim 3 ay zarfında getrçekleşmeli. Kuzey Dobruca’dan Bulgar göçmenleri taşıyabilecekleri kadar eşya alabiliyor, fakat altın alamıyorlar. 1940 yılında kamyon ve at arabaları, Güney Dobruca’da yavaş yavaş ilerlerken kucağında bebekleriyle ağlayan kadınları indiriyorlar. Bulgar aillerinin birçoğunda ne ev eşyası, ne battiniye, hiç birşey yok. Fakat yoksulluk içinde geçen 2-3  yıl sonra çalışkan Kuzey’den gelen Dobrucalılar, ayaklarına sağlam basıyorlar.

Bulgaristan devleti, Güney Dobruca’daki Romen mülkiyeti karşılığında 1 milyar lei ödemek zorunda kalıyor. 21 Eylül günü Dobruca halkı çoşkulu bir şekilde Bulgar ordusunu karşılıyor.

“Güney Dobruca’nın iade edilmesi, Bulgar diplomasisinin ve özellikle de Çar 3. Boris’in büyük bir başarısı olarak kabul ediliyor. Savaş sırasında Bulgaristan, bir damla kan dökülmeden barışçıl yollardan tüm topraklarına geri almayı başarıyor. 2. Dünya Savaşı sonrası, Güney Dobruca’nın Bulgaristan topraklarına katılması bir başarıdır, Vardar  ve Ege Makedonya ile Batı Tarkya bölgelerine nazaran.

Çeviri: Şevkiye Çakır

Fotoğraf: arşiv


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

2000 yılı - Nevena Kokanova - Bulgar sinemasının fırst lady'si

'Tütün' filminde İrina, 'Gece ve komiser' filminde Jana, 'Şeftali hırsızı' filminde Liza, pastanede çalışan Tinka...Sinemadaki rolleri 50'nin üstünde. Kokanova bu sayıya rağmen tutkusu tiyatro olduğunu söylüyor. Büyük aktris Nevena Kokanova'nın..

Eklenme 13.09.2015 10:15

1999 yılı – Libya’daki Bulgar sağlık görevlilerinin hikayesi

9 Şubat 1999 yılında Bingazi’de Libyalı makamlar, aralarında 23 Bulgar’ın da bulunduğu onlarca tıp çalışanlarını tutukladı. Birkaç gün sonra onların çoğu serbest bırakıldı. Ancak hemşireler Kristiyana Vılçeva, Nasya Nenova, Valentina Siropulo, Valya..

Eklenme 05.09.2015 09:15

1998 yılı - Todor Jivkov - bir diktatörün sonu

Todor Jivkov 7 Eylül 1911 yılında Pravets köyünde doğdu. 1932 yılından beri parti üyesidir.1948 yılından beri merkez komitesinin üyesidir. 1954 yılında birinci sekreter seçilir. 1962 yılında bakanlar kurulu başkanı, 1971 yılında ise devlet kururlu..

Eklenme 30.08.2015 09:35