“Güney Akım” gaz boru hattı inşaatından dolayı aynı zamanda hem Brüksel’den hem Washington’dan yaptırım tehditlerinin gelmesi üzerine Bulgaristan, bundan önce eşi benzeri görülmeyen bir duruma düştü. Öte yandan Moskova, hükümetin tutumunu “Rusya’ya karşı enerji şantajı” olarak nitelendirdi. Batılı medya Bulgaristan’a uygulanan baskının sonuç verdiğini yazarken Rus medyası ABD’yi “Güney Akım” projesine darbe indirmekle suçluyor. Ülkedeki gelişmeler bir gün içinde yıldırım hızı ile seyrederken neyin olup bittiğini tam olarak anlayamadık.

Sofya

Başbakan Oreşarski, gaz boru hattının inşaatına dair Brüksel ile anlaşma sağlanıncaya kadar “Güney Akım” çalışmalarının durması talimatını verdi. Başbakan bu talimatı, ülkemizi ziyarete gelen üç ABD Senato üyesi ile yaptığı görüşmeden sonra verdi. Öte yandan Enerji ve Ekonomi Bakanı Dragomir Stoynev, “Güney Akım” projesinin hem Avrupa hem Bulgaristan için önem taşıdığı ve geri dönülmez olduğu ve görüş ayrılıklarının projenin hayata nasıl geçirileceğine dair olduğu açıklamasını yaptı. Bakan Stoynev’in sözlerine göre Washington’un itirazı, sırf seçilen yüklenici ile alakalı olmaktadır.

Brüksel

Brüksel’in tutumuna gelince... G-7 ülkelerinin toplantısında konuşan Jose Manuel Barroso şu sözleri kullandı: “Avrupa Komisyonu, AB içinde “Güney Akım” tüm enerji altyapısı ve projelerin enerjide kamu ihaleleri kurallarına yüzde 100 uyguluk sağlayacağını garantileyecek. Bulgaristan hakkında yeni başlattığımız ceza prosedürü, şaka yapmadığımızı gösteriyor”. Şaka yapmadığını ispatlamak üzere Brüksel bir dizi program kapsamında sağlanan fonları dondurdu.

Washington

Amerikan Senato üyesi John McCain, başbakanla yapılan görüşmenin ardından “Güney Akım” projesinin kurulmasında Rus katılımının daha küçük olmasını istediklerini apaçık söyledi. ABD’nin Sofya Büyükelçisi Marcie Ries, ülkesinin Bulgaristan’ın gaz boru hattının kurulması işini “Stroytransgaz” şirketine yaptırma kararından dolayı derin endişe duyduğunu bildirdi. Şirkette pay sahibi olan Genadiy Timçenko, Başkan Vladimir Putin’in yakını olup Ukrayna krizinden dolayı “kara listelere” giren bir kişidir. Washington, bu şirketle ortaklık yürüten tüm şirketlere yaptırım uygulanacağı konusunda uyarıda bulundu.

Moskova

Moskova, Brüksel’in yaptırımlarına bakmaksızın gaz boru hattını kuracağına dair kesin görüş belirtiyor. Avrupalı bankalar finansman sağlamayı reddetse bile “Gazprom” projeyi öz kaynakları ile ödeyecek. Proje Maliyeti 16 milyar avro olarak hesaplanıyor. Ayrıca Moskova Avrupa Komisyonunu çifte standart uygulamakla suçladı, çünkü bu projeye koşulan şartlar Kuzey Afrika’yı İspanya ve İtalya ile bağlayan projelere şart koşulmadı.

Siyasi ve uzmanlar

İktidardaki BSP partisinde de başbakan Oreşarski’nin bu hareketi sürpriz etkisini yarattı. GERB lideri Boyko Borisov ise başbakanın hem Avrupa, hem Rusya, hem Bulgaristan’ın muhtaç oldukları bir projeyi suya düşürmüş olduğu değerlendirmesini yaptı.

Brüksel’in baskısı

Neden Bulgaristan? Çünkü ülkemiz gaz boru hattının karaya çıkması açısından kilit önem taşıyor. Brüksel’in yaptırım uygulaması ise ülkemizin büyük miktarda AB fon kaynakları yitirmesi tehlikesini getiriyor. Oysa bir sonraki program dönemi için Brüksel Bulgaristan’a 15 milyar avro tahsis etti. Bu kadar büyük bir para miktarından dolayı Avrupa mevzuatına uymaya değer kesinlikle.

Çeviri : Tanya Blagova